|
2. Turizm korxonasida mavjud axborotlar oqiminormativ-huquqiy hujjatlar tahlili
Reja:
Turizmda axborot texnologiyalari tushunchasi va mohiyati
Axborot turizm faoliyatining bog'lovchi bo'g'inidir
Axborot oqimlarini korxona faoliyatida tashkil etish va boshqarish
Axborot texnologiyalari - bu ma'lumotlarni to'plash, qayta ishlash, tahlil qilish, saqlash, tarqatish va ulardan foydalanish uchun ishlatiladigan usullar va mexanizmlarning eng so'nggi takomillashuvlarini bildirish uchun ishlatiladigan atama. Axborot texnologiyalari mikroelektronika sohasidagi yutuqlar tufayli ishlab chiqarish faoliyati, xizmat ko'rsatish sohasi, aholi bandligi va butun insoniyat hayotiga jiddiy ta'sir ko'rsatishi mumkin bo'lgan asr texnologiyalari sifatida aytiladi. Aynan mikroelektronika kompyuter yordamida dizayn va ishlab chiqarish sohasidagi ishlanmalar uchun asos yaratdi; moslashuvchan ishlab chiqarish tizimlari; robotlar; shaxsiy kompyuterlar; avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimlari (ACS); video matn; telekonferentsiya va boshqalar.
"Axborot texnologiyalari" tushunchasining o'zi XX asrning so'nggi o'n yilligida informatikaning shakllanishi jarayonida paydo bo'lgan. Axborot texnologiyalarining asosiy xususiyati shundaki, ularda mehnat predmeti ham, mahsuli ham axborot, mehnat qurollari esa kompyuter texnikasi va aloqa vositalaridir. Bundan tashqari, bugungi kunda axborot boshqa moddiy resurslar bilan bir qatorda juda real ishlab chiqarish resursi sifatida qarala boshladi. Axborot ishlab chiqarish va uning yuqori darajasi - bilim mavjudlarni o'zgartirish va yangi texnologiyalarni yaratishga hal qiluvchi ta'sir ko'rsatadi. O'n yil avval axborot texnologiyalari va turizm bir-biriga mos kelmaydigan hamkorlardek tuyulardi. Va bugungi kunda bu ikki tushuncha bir-biriga shunchalik chambarchas bog'liqki, hatto turizmning yangi turi - "muqobil turizm" yoki "elektron turizm" paydo bo'ldi.
Ma'lumki, turizm - bu xizmatlar savdosi. Bundan tashqari, birinchidan, bu ishlab chiqaruvchi va iste'molchi nuqtai nazaridan murakkab va xilma-xil xizmatdir. Ikkinchidan, bu ko'rinmas, o'zgaruvchan va integratsiyalashgan xizmatdir. Va nihoyat, uchinchidan, bu axborotga boy xizmatdir. Turizmning ana shu xususiyatlari uni axborot texnologiyalarini qo‘llash uchun ideal sohaga aylantiradi. Turizm industriyasining tuzilishi har qanday boshqa iqtisodiy faoliyatning tuzilishiga juda o'xshaydi. Turizm xizmatlarini ishlab chiqaruvchilar davlat va tijorat tashkilotlari, savdo birlashmalari (masalan, mehmonxonalar, havo transporti, sayyohlik agentliklari va boshqalar)dan iborat aniq belgilangan boshqariladigan tuzilma doirasida faoliyat yuritadilar. Turizm xizmatlarini ishlab chiqaruvchilar aniq belgilangan toifalarga bo'linadi: etkazib beruvchilar (aviakompaniyalar, mehmonxonalar, avtoulovlarni ijaraga berish, turistik yo'nalishdagi xizmatlar), ulgurji (turoperatorlar) va chakana sotuvchilar (sayohat agentlari). Iste'molchilar (turistlar) butun turizm tizimining oxirgi bosqichidir.
Soha korxonalari faoliyatini tartibga solish, reklama, reklama va soliqqa tortish masalalariga kelsak, bu yerda turizm xizmatlarini ko‘rsatuvchi sub’ektlarni yagona ijtimoiy-iqtisodiy tizimga ulash jarayonida axborot muhim o‘rin tutadi. Yagona turizm industriyasi doirasida turli etkazib beruvchilarni bir butunga bog'laydigan bo'g'in bo'lgan ma'lumotdir. Bundan tashqari, turizmning eng muhim xususiyati shundaki, ishlab chiqaruvchilar va etkazib beruvchilar o'rtasidagi munosabatlar tovarlar orqali emas, balki axborot oqimlari orqali amalga oshiriladi.
Bu axborot oqimlari nafaqat aniq ma'lumotlar oqimlari, balki xizmatlar va to'lovlardir. Mehmonxona turar joylari, samolyot o'rindiqlari kabi xizmatlar belgilangan joyda sotilganda ko'rsatilmaydi yoki tekshirilmaydi. Mahsulot mavjudligi va sifati bo'yicha yagona qo'llanma ma'lumotdir. Demak, shunday xulosaga kelish mumkinki, ishonchli ma’lumotlar bilan ta’minlash va uni tarqatish tezligi turizm industriyasining omon qolishi uchun uning iste’molchilarga haqiqiy xizmatlarini ko’rsatish kabi muhim ahamiyatga ega.
Do'stlaringiz bilan baham: |
