1. Тристорлар тавсифи, параметрлари

Тристорлар тавсифи, параметрлари, турлари ва ишлатиш соҳалари. Ярим ўтказгичли асбоблардаги шартли белгилар.

Режа:

1. Тристорлар тавсифи, параметрлари.
2. Тристорларнинг вольт-ампер тавсифи.
3. Шартли белгилар.


1. Тристорлар тавсифи, параметрлари.
Бу асбоблар яъни тристорлар уч-беш P-N ўтказувчанликка эга бўлган занжирларни очиқ ҳолатдан ёпиқ ҳолатга ва ёпиқ ҳолатдан очиқ ҳолатга ўта оладиган ярим ўтказгичли асбоблардир. Чиқиш жойлари иккита бўлган ва электр ўтказувчанлик хоссаси P-N-P-N жараёнга мос келадиган ярим ўтказгичли электрон қурилма «динестор» деб аталади. Агар чиқиш жойлари учта бўлса ва электр ўтказувчанлик хоссаси P-N-P-N жараёнга мос келган ярим ўтказгичлар “тристор” деб аталади. Тритстордаги четки Р-қатлам “Анод” ишини бажаради, четдаги N-қатлам «Катод» ишини бажаради. Мана шу икки қатлам тристорнинг эмиттерлари деб юритилади. Оралиқдаги Р-базага уланган учинчи электрод бошқарувчи электрод деб аталади.
«Динестор» ярим ўтказгичли қурилмани электр чизмасига улаш.

«Динестор» уланган чизмага «U_тес» кучланиш берилса Р-қатламга минус; N-қатламга плюс заряд келади. Иккала четки қатлам эмиттердаги Р- N ўтиш эса ёпиқ бўлади. Бу жараёнда «динестор»нинг вольт-ампер тавсифи тескари уланган ярим ўтказгичли диодни вольт-ампер тавсифини эслатади.
«Тристор» ярим ўтказгичли қурилмани электр чизмасига улаш ва шартли белгиси.

Тристорлар динестордан учинчи-бошқарувчи электрод борлиги билан фарқ қилади. Уни учинчи электрод-бошқарувчи электродга кичик кучланиш бериш йўли билан U_т катталигини ўзгартириш мумкин. Шунинг учун тристорлардан кўпинча электрон калит сифатида занжирни улаш-узиш учун фойдаланилади. Бошқариш токининг катта ёки кичиклигига қараб U_т нинг қиймати ҳам катта ёки кичик бўлади. Бошқариш токининг бирор I_тўғри қийматида (энг катта статик қийматда) вольт-ампер тавсиф тўғриланади. Тўғриловчи бошқариш токи тристорнинг асосий параметрларидан бири ҳисобланади. Бошқарилувчи U_т кучланишнинг бошқариш I_тўғри га боғлиқлиги тристорнинг ишлашини бошқариш тавсифи деб юритилади.
Хулоса қилиб айтганда идеал электрон калитлардан бири тристорлар катта кучланиш, кичик ток билан бошқарилади.