1 Topshiriq 2021yil 1yanvar holatiga qisqartirilgan buxgalteriya balansini tuzing

1 Topshiriq


2021yil 1yanvar holatiga qisqartirilgan buxgalteriya balansini tuzing

№	Balans moddalari	Summa
1	Asosiy vositalar	2030000
2	Tayyor mahsulot	400000
3	Qurilish materiallari	300000
4	Kassa	50000
5	Qisqa muddatli bank krediti	350000
6	Bankdagi hisob-kitob schyoti	950000
7	Ustav kapitali	1400000
8	Taqsimlanmagan foyda	300000
9	Hisobdor shaxslar	20000
10	Mehnatga haq to‘lash	400000
11	Mol yuboruvchilar bilan hisob-kitob	700000
12	Budjet bilan hisob lashish	600000

		Balans
Aktiv					Passiv
№	Schot raqam		Nomi	Summa	№	Schot raqam	Nomi	Summa
1	0100		Asosiy vositalar	2030000	5	6810	Qisqa muddatli bank krediti	350000
2	2800		Tayyor mahsulot	400000	7	8300	Ustav kapitali	1400000
3	1050		Qurilish materiallari	300000	10	6710	Mehnatga haq to‘lash	400000
4	5010		Kassa	50000	11	6010	Mol yuboruvchilar bilan hisob-kitob	700000
6	5500		Bankdagi hisob-kitob schyoti	950000	12	6410	Budjet bilan hisob lashish	600000
9			Hisobdor shaxslar	20000	8	8700	Taqsimlanmagan foyda	300000
	Jami			3750000		Jami		3750000

2 Topshiriq. Ikkiyoqlama yozuvni amalga oshiring
2021 йил феврал ойларида қуйидаги хўжалик операциялари содир бўлди

1. 
   Мол етказиб берувчилардан материаллар олинди 30 000
   
2. 
   Ҳисоб китоб счётидан кассага иш хақи тўлаш учун пул олинди. 120 000
   
3. 
   Кассадан иш хақи берилди 120 000
   
4. 
   Маҳсулот ишлаб чиқаришга материаллар берилди. 24 000
   
5. 
   Асосий ишлаб чиқариш ходимларига иш хақи ҳисобланди. 150 000
   
6. 
   Ижтимоий суғурта органларига тўлов ҳисобланди. 60 000
   
7. 
   Иш хақидан даромад солиғи ушланди 37 500
   
8. 
   Мол етказиб берувчиларга ҳисоб китоб счётидан пул ўтказилди. 42 000
   
9. 
   Харидорлардан ҳисоб китоб счётига пул келиб тушди 37 000
   
10. 
    Ишлаб чиқаришдан тайёр маҳсулот омборга қабул қилинди 95 000
    
11. 
    Ҳисоб китоб счётидан банк ссудаси қайтарилди. 50 000
    

	Debet	Kredit	Summa
1	1010	6010	30000
2	5010	5110	120000
	6710	5010	120000
3	6710	5010	120000
4	2810	1010	24000
5	2010	6710	150000
6	2010	6510	60000
7	6710	6520	37500
8	5110	6010	42000
9	4010	5110	37000
10	2010	2810	95000
11	6810	5110	50000
	Jami		741500

3-Topshiriq. “Omad” MChJ ma’lumotlari asosida “Sharq” MChJ ma’lumotlari asosida mablag‘lar va ularning tashkil topish manbalarini guruhlang:

• 
  Aktiv (A);
  
• 
  Passiv (P);
  

• 
  Joriy aktiv (JA);
  
• 
  Uzoq muddatli aktiv (UA);
  
• 
  Kapital (K);
  
• 
  Qarz majburiyatlar (M)
  

Jadval

№	Xo‘jalik mablag‘lari va ular manbalarining nomlari	Summa, ming so‘m
1	2	3
	O‘tgan yil taqsimlanmagan foydasi	700
	O‘rnatiladigan asbob-uskunalar	1000
	Materiallar	1050
	Bankning qisqa muddatli kreditlari	300
	Asosiy vositalar	2450
	Qisqa muddatli moliyaviy qo‘yilma	500
	Kelgusi davr sarflari	200
	Rezerv kapital	400
	Olingan qimmatli qog‘ozlar	150
	Byudjetga to‘lovlar bo‘yicha qarzlar	550
	Mehnatga haq to‘lash bo‘yicha qarzlar	650
	Tayyor mahsulotlar	2000
	Ustav kapitali	5150
	Materiallar uchun mol yetkazib beruvchilarga qarzlar	300
	Qo‘shilgan kapital	1500
	Xaridorlar qarzlari	150
	Kelgusi xarajatlar rezervi	300
	Pensiya jamg‘armasiga qarz	200
	Boshqa yuridik shaxslarning 12 oygacha bo‘lgan qarzlari	50
	Hisob-kitob schyotidagi mablag‘lar	2600

Aktiv (A)	Passiv (P);	Joriy aktiv (JA);		Uzoq muddatli aktiv (UA);		Kapital (K);		Qarz majburiyatlar (M)
O‘rnatiladigan asbob-uskunalar	O‘tgan yil taqsimlanmagan foydasi		Materiallar	Asosiy vositalar	Rezerv kapital		Byudjetga to‘lovlar bo‘yicha qarzlar
Olingan qimmatli qog‘ozlar	Bankning qisqa muddatli kred		Qisqa muddatli moliyaviy qo‘yilma		Ustav kapitali		Mehnatga haq to‘lash bo‘yicha qarzlar
			Kelgusi davr sarflari		Qo‘shilgan kapital		Materiallar uchun mol yetkazib beruvchilarga qarzlar
			Tayyor mahsulotlar				Pensiya jamg‘armasiga qarz
			Xaridorlar qarzlari
			Kelgusi xarajatlar rezervi
			Boshqa yuridik shaxslarning 12 oygacha bo‘lgan qarzlari
			Hisob-kitob schyotidagi mablag‘lar

4 Topshiriq. Quyida keltirilgan savollarga jovob bering?

1. 
   Buxgalteriya hisobining rivojlanishiga qanday omillar ta’sir ko‘rsatgan?
   
2. 
   Buxgalteriya hisobining istiqbolini qanday tasavvur qilasiz?
   

1. 
   Buxgalteriya hisobi - bu, kundalik va umumiy ma'lumotlar olish maqsadida ayrim
   

korxona, hissadorlik jamiyati, muassasa, tashkilot va boshqalarning xo'jalik faoliyatini uzluksiz ravishda kuzatish va nazorat qilish tizimidan iboratdir. Buxgalteriya hisobining maqsadi foydalanuvchilarni to'liq, ishonarli, o'z vaqtida tuzilgan moliyaviy va buxgalterlya hisobining boshqa axborotlari bilan ta'minlashdan iborat. Ma'lumki, jahon amaliyotiga mos keladigan «Buxgalteriya hisobi to'g'risida»gi Qonunsiz milliy hisob tizirnini yetarli darajada qayta qurish mumkin emas. 1996-yil 30-avgustda qabul qilingan ushbu qonun, eng avvalo, buxgalteriya hisobini tashkil etish, buxgalteriya hujjatlari va registrlari, aktivlar va majburiyatlarni inventarizatsiya qilish va baholashning asosiy tamoyillari va qoidalari, o'z va qarzga olingan kapital hisobi, moliyaviy hisobotlar oldiga qo'yilgan asosiy vazifalar, maqsad va talablami belgilab beradi.
Hozirgi kunda buxgalteriya hisobi ishlarini tashkil qilishga qo'yilgan eng asosiy talab - bu, uning kam xarajatli va sodda bo'lishidir. Korxonada hisob ishlari ana shunday tashkil etilgandagina, buxgalteriya hisobi yuqori samaraga hamda yaxshi natijalarga erishish mumkin. Buning uchun eng avvalo, har bir korxonaning o'ziga xos tannoq xususiyatlarini va boshqa jihatlarini chuqur o'rganish lozim.
Hozirgi paytda buxgalterlar ishiga qo‘yiladigan talablar tubdan o‘zgarmoqda. Buxgalter korxona rahbariga moliyaviy ahvolning barqarorligini oshirishga imkon beradigan yo‘llarni ko‘rsatib berishi, iqtisodiy tahlil, umuman korxonaning pul oqimlari va moliyasini boshqarish bilan, ya’ni moliyaviy menejment bilan shug‘ullanishi kerak. Buning uchun, eng avvalo, buxgalterlar BHMA larini va hisob ishlariga oid me’yoriyhuquqiy hujjatlarni bilishlari lozim. Ana shundagina buxgalteriya hisobini samarali tashkil qilishga erishish mumkin.
Buxgalteriya hisobi rivojlanishiga bir nechta omillar tasir kursatadi: Davlatning ijtimoiy siyosiy axvoli,odamlarning ilmiy saloxiyati,texnika-texnologiyaning rivojlanishi va boshqa omillar.

2.Men buxgalteriya hisobini qaysi soda bulishidan qatiy nazar juda kerakli deb hisoblayman , nimagaki barcha korxona, tashkilot,oilaviy korxona va boshqa shu kabi korxona tashkilotlarinig buxgalteriyasi mavjud. Ko'pchilik davlatlar buxgalteriya hisobining xalqaro standartlari orqali ishlaydi. Bizani O'zbekiston esa Buxgalteriyaning milliy standartlari orqali ishlaydi. Buxgalteriya hisobi shakllarini o‘rganish shuni ko‘rsatadiki, ishlab chiqarishning rivojlanishi, hisob ishlarining soddalashtirilgan va texnika vositalariga moslashgan shakllarini ishlab chiqarishdan iboratdir.

Italiyalik matematik olim Luka Pacholi tomonidan 1494yilda chop etilgan „Schotlar va yozuvlar to‘g‘risidagi traktat“ kitobining yaratilishini buxgalteriya hisobi schotlari va ikki yoqlama yozuv asosida buxgalteriya hisobini yuritishning boshlanish davri deb atash mumkin. Тarixiy taraqqiyotning rivojlanishi, ishlab chiqarish va savdoning o‘sib borishi o‘z navbatida buxgalteriya hisobi rivojining yangi shakllarini ishlab chiqish va hayotga tatbiq qilishga olib keldi.
Buxgalteriya hisobining shakllanish davridan boshlab hozirgi davrgacha uning shakllari yangi, ijobiy o‘zgarishlarga uchradi.
Buxgalteriya hisobining shakllanish davrida mulk egasi o‘z mulkining to‘liqligini ta’minlash hamda olingan daromadini aniqlash maqsadida hisobni o‘zi yuritgan bo‘lsa, ishlab chiqarishning rivoji uchun alohida hisobchi shaxsni talab qila boshladi. O‘sha davrlarda hisob registrlari kishilardan iborat bo‘lib, mulkdor tomonidan yozib borilgan, unda schotlar mulk nomi bilan atalgan. Misol uchun, «Un» schoti, «shakar» schoti, «Ivanov» schoti va boshqalar.
XIX asrning oxiri — XX asrning boshlarida ishlab chiqarishni yiriklashtirish bilan savdoni rivojlantirishga erishildi, bu jarayonda hisob ishlarida yaratilgan kitoblar o‘z o‘rnini registrlar bilan almashtirishni taqozo qila boshladi. Hozirda xalq xo‘jaligi tarmoqlarida buxgalteriya hisobining asosan memorial-order, jurnal-order shakllari keng qo‘llanilmoqda.
Hisobning qaysi shaklidan qanday tartibda foydalanish, birinchidan, tashkilotning tuzilishi, xo‘jalik faoliyati va mavjud hisob registrlari bilan bevosita bog‘liqdir.

Buxgalteriya hisobining rivojlanishi va shakllarini takomillashtirish bevosita ularning xo‘jalik faoliyatidan, boshqarishning yaxshilanishida hisobni rivojlantirish, ilg‘or usullarni ishlab chiqish, uni xalq xo‘jaligi tarmoqlarida tezroq joriy qilishga bo‘lgan talabdan kelib chiqadi.