1. To‘plam matematikaning asosiy tushunchalaridan biri bo‘lib, u matematika faniga



Download 162 Kb.
bet2/2
Sana10.07.2022
Hajmi162 Kb.
#771971
1   2
Bog'liq
1 MARUZA

B)( B  A) bilan aniqlanuvchi to‘plam hamqaraladi.
А va В тўпламларнинг элементларидан тузилган барча мумкин бўлган
(a,b) ko‘rinishdagi juftliklar to‘plamiga А va В to‘plamlarning to‘g‘ri (Dekart) ko‘paytmasi
deyiladi va А×В ko‘rinishda belgilanadi.
( a, b) juftlikda aA va b B. Demak, А×В { ( a, b) a A , b B }.
Masalan: А{ 1, 2, 3 }, B{ a, b} bo‘lsa,
АХВ={(1, a); (1, b); (2, a); (2,b); (3,a); (3,b)} bo‘ladi.
4. To‘plamlar ustidagi amallar quyidagi xossalarga ega:
1). А АА, AAA  idempotentlik;
2). A B  B A, A B B  A  kommutativlik;
3). A(B C)(A B) C , A (B C)(A B) C  assotsiativlik;
4). A(B C)(AB)(AC),A(BC)( A B) (A C)  distributivlik;
5). Agar А В bo‘lsa, u holda А ВВ va А ВА bo‘ladi.
Biz faqat 4) ning birinchisini isbotlash bilan chegaralanamiz.
a).xA(B C) bo‘lsin, u holda xA yoki xBC. Faraz etaylik
xA bo‘lsin. U holda xА В va xАС. Demak, x(AB)(AC).
Endi xBC bo‘lsin. U holda xB va x С. Demak, xА В va xА С. Shuning uchun
ham x(AB)(AC). Shunday qilib,
A(B C)  (A B) (A C).(1)
б). x(A B)(A C) bo‘lsa, u holda x A B va x A C. Bundan xA yoki xВ va xС.
Agar xA bo‘lsa, u holda xA(B C) bo‘ladi. Agarda xВ va xС bo‘lsa, xBC bo‘ladi
va shuning uchun ham xA(BC). Demak,
(AB) (AC) A(BC).(2)
(1) va (2) dan isbotlanishi talab etilgan tenglik kelib chiqadi.
5. To‘plamlar nazariyasida bo‘sh to‘plam va universal to‘plam deb ataluvchi to‘plamlar
muhim ahamiyatga ega. Birorta ham elementga ega bo‘lmagan to‘plamga bo‘sh to‘plam deyiladi
va  ko‘rinishda belgilanadi.
Masalan: 1). Auditoriyadagi daraxtlar to‘plami;
2).х+10 tenglamaning natural sonlardagi yechimlari to‘plami;
3). O‘zbekiston hududidagi okeanlar (ummonlar) to‘plami va boshqalar bo‘shto‘plamga misol
bo‘ladi.
Qaralayotgan birorta to‘plamning hamqism to‘plami deb qaralmaydigan to‘plamga universal
to‘plam deyiladi va U harfi bilan belgilanadi.
Ixtiyoriy А to‘plam uchun АU bo‘lgani sababli AUU, AUA , shuningdek AA,
A bo‘ladi.
UA тo‘plamga А ning to‘ldiruvchisi (ya’ni to‘ldiruvchi to‘plami) дyeyiladi va A' bilan
belgilanadi.
Shuningdek, А В bo‘lsa, В\А to‘plamga А ni В gacha to‘ldiruvchi to‘plam deyiladi va
СAВВА ko‘rinishda belgilanadi.
Osonlik bilan ko‘rish mumkinki AA'U, AA', (A')

A va agar А В bo‘lsa, u
holda В'А' bo‘ladi.
(А В)'А' В' , (А В)'А' В' - to‘plamlar uchun de Morgan qonunlari o‘rinli.
6. To‘plamlar va ular ustida amallarni diagrammalar yordamida ifodalash qulay. Buning
uchun А to‘plam biror doira ichidagi elementlardan tuzilgan deb qaraymiz. U holdako‘ribo‘tilgan
amallar quyidagicha tasvirlanadi:
а) AB в) AB с) AB
d) ABe) А'f) AB
Download 162 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish