Reja: - 1. To'g'ri ovqatlanish
- 2. Notog'ri ovqatlanishdan kelib chiqadigan kasalliklar
- 3. Organizmga zarur mineral moddalar
Ratsional
(to’g’ri)
ovqatlanish
bu:
Ovqatlanish
ratsionining
xilma-xilligi;
Minerallar, vitaminlar,
oqsil, uglevodlarga
va temir moddasiga
boy bo’lgan
oziq-ovqatlar;
Ovqatlanish tartibi
va ovqatning
tanlanishi
Ovqatlanish gigienasi
– oziq-ovqatning
tozaligi
Natural (tabiiy) ovqatlanish ahamiyati. 15 ming odam avlodi tabiiy oziq-ovqatlar bilan oziqlanganlar, bu esa o’z navbatida odam tanasini o’ziga xos tuzilishini va kimyoviy tarkibini ifodalagan. Iste’mol qilinadigan oziq-ovqat tarkibida va o’simlik, ham hayvon mahsulotlari ishlatiladi. Odam qonida pH 7,2 ga teng. Bunday dalil esa o’z navbatida tabiiy ovqat mahsulotlari bilan oziqlanish foydali ekanligini isbotlaydi. Hozirgi zamonamizning evolyutsiya natijasida shakllangan ovqatlanish tuzilmasi bir qancha sabablar tufayli buzilgan
To'g'ri ovqatlanish uglevodlar, oqsillar va yog'lar uchun muvozanatli kunlik ovqatlanish hisoblanadi. Kaloriya miqdori tananing to'liq funksionalligini ta'minlaydi va kilogrammni oshiradi. To'g'ri xun rejimi saqlanib qolganda, ichak mikroflorasi tiklanadi, metabolizm tezlashadi, suv tuzining metabolizmi normallashadi va ortiqcha yog 'bo'linadi.
Kamqonlik;
Semirib ketish yoki ozish;
Ovqat hazm qilish tizimi a’zolari faoliyatining buzilishlari;
Aqliy va jismoniy rivojlanishdan orqada qolish;
Odam umumiy quvvati – immunitetining pasayishi va uning oqibatida yuqimli kasalliklarga chalinishga moyillik.
Maktab yoshida ayniqsa, o‘smirlik davrida nooqilona ovqatlanish natijasida kelib chiqadigan oqibatlar
Sabzavotlarni salat, shakarop sifatida yoki xom hola- tida iste’mol qiling. Esda tuting,sabzavodlar ko’p qay- natilganda undagi vitaminlar miqdori kamayadi.Ho’l mevalarni quritilgan yoki meva sharbati sifatida is- te’mol qilinishi maqsadga muofiqdsir. Xom sabzi, karam, qizil lavlagi o’z tarkibida vitaminlardan tash- qari tsellyuloza moddasini ham saqlaydi. Ovqat rat- sionida tsellyuloza bo’lishi ichak faoliyatining normal ishlashida muhim o’rin tutadi.
FAST FOOD ta’omlaridan – lavash, hot-dog, gamburger, shaurma, chips singarilarni, suniy shakarli gazlangan shirin ichimliklarni kunda, muntazam iste’mol qilish ham sog‘likka putur yetkazadi.
O’smirlik davridagi ratsional
ovqatlanish behatar onalik va
sog’lom kelajakning poydevoridir!
Ratsional ovqatlanish va tibbiy
ko’rikdan o’tish , behatar
onalikka tayyorgarlik ko’rish
uchun muhimdir.
Minerallar, vitaminlar, oqsil, ugle-vodlarga va temir moddasiga boy bo’lgan mahsulotlar:
-go’sht va go’sht mahsulotlari, par-randa , baliq, sabzovod va mevalar, dengiz mahsu-lotlari, ko’katlar:
-dukkakli-loviya, mosh , no’hot ,oq jo’hori, makkajo’hori.
Dukkakli mahsulotlar tarkibida temir moddasi organizmda so’ri-lishi qiyin bo’ladi. Shuning uchun ularni meva va sabzavotlar bilab birgalikda iste’mol qilish, zaruriy moddalarning organizmda so’rilish jarayoninni yanada jadallashtiradi.
- plastik hujayralarning qurilish materili;
- katalitik, fermentlarning asosiy qismini tashkil etadi;
- immun, turning individual xossasini namoyon qiladi;
- transport, qonning qismini tashiydi.
Oqsillar organizmda quyidagi vazifalarni bajaradi:
- hujayra qurilishi uchun plastik material (jinsiy va asab hujayralarining qobig’i 50% yoshdan iborat);
- gormon sentezida ishtirok etadi (gipofiz, buyrak usti bezi gormonlari);
- organizmning yuqori energetik zahirasi hisoblanadi (1g yonganda 9,3 kkal issiqlik chiqadi);
- A,K,E vitaminlar funksiyasi uchun kerak
Yog’lar organizmida ko’p vazifalarni bajaradi:
axlat toshlarini hosil bo’lishini, suvni ushlanishini, massasi va konsistensiyasini faollashtiradi;
o’t kislotasini yo’qotishini to’xtatadi va adeorblaydi, natijada xolesterin va o’t kislotasi, shuningdek, qondagi gemoglobin normal darajasini ta’minlaydi.;
yallig’lanishga qarshi va antitoksin ta’sir etadi;
vitaminlar sintezida qatnashadi;
50% oziq tolalari mikroflora yordamida yo’g’on ichakda singdiriladi va keyinchalik bu yangi moddalar organizmda ishlatiladi;
organizmdan toksinlar va og’ir metan chiqishini ta’minlaydi;
ateroskleroz, gipertoniya, qandli diabet kasalliklarini oldini oladi.
Uglevodlar
Foydalanilgan adabiyotlar: 1.www.avitsenna.uz 2.www.fayllar.org 3.google.com
Do'stlaringiz bilan baham: |