1. Tibbiyotda etika va deontalogiya tamoyillari  Etika

Yorug‘lik bilan davolash. 
Ginekologik kasalliklarga davo qilish

---

maqsadida yorug‘lik yoki gelioterapiya (oftob bilan davolash) shak- 
lida yoki sun’iy yorug‘lik manbalari yordamida qo‘llaniladi.
Quyosh vannalari.
Organizmga oftobning ko‘rsatadigan ta’siri
quyosh yorug‘ligi spektrining tarkibiga va yoritilish muddatiga 
bog‘liq. Quyoshning nechogliq balandda turishiga va atmosfera ho-
latiga (namlik, bulut va shunga o‘xshashlarga) qarab hatto bir joy- 
dagi quyosh spektri ham farq qiladi. Shunday ekan, kunning turli
soatlarida va turli fasllarda quyosh bir xilda ta’sir etmaydi. 
Quyosh vannalaridan foydalanish ba’zi bir qoidalarga rioya qi-
lishni talab etadi, chunonchi: 
— davolashga kirishishdan oldin bemor badanini oftob bilan
yoritishga asta-sekin o‘rgatishi zarur; 
— dastlabki havo vannalarida kasallik o‘chog‘ini yoritmaslik ke-
rak, chunki yallig‘lanish jarayonlarini zo‘riqtirib yuborish xavfi bor; 
— bemorning boshiga (ayniqsa, ko‘ziga) oftob tushmasligi
uchun to‘sib qo‘yish kerak; 
— to‘yib ovqat egandan keyin oftob muolajalarini qo‘llash ya-
ramaydi;
— muolaja vaqtida bemorga doimo qarab turiladi (yurak faoliyati
tekshiriladi), mahalliy reaksiyaga (teri reaksiyasiga) va bemorning 
umumiy ahvoliga e’tibor beriladi;
— quyosh vannasi tamom bo‘lgach, 
bemorning charchash va
 
bedarmonlik hissini bartaraf qilish uchun iliq suvli vanna buyu-
riladi.
Sun’iy yorug‘lik manbalari bilan davolash
Davolash maqsadida sun’iy yorug‘lik manbalaridan: infraqizil 
nur sochuvchi asboblar, Minin reflektori, solluks lampasi; ultra-
binafsha nur sochuvchi asboblar, kvars lampasidan foydalaniladi. 
Minin reflektori elektr yorug‘ligi bilan davolash uchun ishlati-
ladigan eng oddiy asbob hisoblanadi. Davolash 10—15 kun davom 

---

etib, har kuni 20 minutdan 60 minutgacha yorug‘lik beriladi.
Elektr vannalar chanoq a’zolarining normal temperatura bilan 
davom etadigan har xil yallig‘lanish jarayonlarida qo‘llaniladi va
ayniqsa, parametritlarda (chanoq kletchatkasi yallig‘langanda) 
yaxshi ta’sir ko‘rsatadi. Seans 5 minutdan 30 minutgacha davom
etadi. Hammasi bo‘lib 10—20 seans buyuriladi. 
Yurak poroklari, miokardit, buyraklarning og‘ir kasalliklari,
chanoq va organizmning boshqa qismlaridagi o‘tkir yoki zo‘riqqan 
yallig‘lanish jarayonlari elektr vannalardan foydalanishga monelik
qiladi.
Solluks lampasi, asosan, infraqizil nurlarni sochadigan 200
Vattli katta elektr lampadan iborat. 
Ginekologiyada ayollar jinsiy a’zolarining yarimo‘tkir va su-
runkali yallig‘lanish jarayonlariga davo qilish uchun solluks lam- 
pasi keng qo‘llaniladi. Bu lampa ta’sirida infiltrat shimilib ketadi va
og‘riq bosiladi. Qizil nurdan foydalanish mahalliy giðeremiya va 
leykotsitozga sabab bo‘lib, yaxshi natija beradi.
Simob-kvars lampasi, asosan, ultrabinafsha nur sochadi. 
Ginekologiya amaliyotida butun badanni, shuningdek, uning ayrim
joylarini yoritish uchun kvars lampasidan foydalaniladi.