1. Ta'lim jarayonining yaxlit tizim sifatida tavsifi. Bilimlarni o„zlashtirish jarayonining tuzilishi va ta'limning gnoseologik asoslari

Tayanch tushunchalar lug’ati:

Ta'lim konsepsiyalari (lotin tilidan conceptio – tushunish, anglash, tizim) – tayanch o’quv fanlarni o’rganish mazmuni va davomiyligi borasidagi qarashlar tizimi, shuningdek, turli o’quv yurtlarining ta'limiy dasturlar maqsad va vazifalarini belgilashning alohida usuli.

Didaktika tamoyillari (lotin tilidan principium - har qanday nazariyaning asosiy, boshlang’ich, dastlabki holati) – ta'lim jarayonining asosiy maqsadi va qonuniyatlariga muvofiq dastlabki holati mazmunini belgilovchi qarashlari bo’lib, ularning mazmunida ta'limni tashkil etish va unga qo’yilgan me'yoriy talablar aks etadi.

Gnoseologiya (yunon tilidan gnosis – bilim, ong, o’rganish) – anglash nazariyasi, falsafaning muhim bo’limi bo’lib, ilmiy tafakkurning manbai, shakl va metodlari, insonning borliqni anglash qobiliyatini o’rganadi.

Ta'lim – 1) shaxs shakllanishi, u tomonidan bilimlarning anglanishini boshqarish, ijtimoiy-tarixiy tajribalarni o’zlashtirish, o’quvchilarning u yoki bu faoliyatni tashkil etish ko’nikma va malakalarini egallashlari, o’zlashtirish jarayonidagi muloqot; 2) bilim, ko’nikma va malakalarni o’zlashtirish, dunyoqarashni shakllantirish, mavjud aqliy imkoniyatlarni rivojlantirish, qo’yilgan maqsadlarga muvofiq mustaqil ta'lim malakalarini ishlab chiqish va mustahkamlashga yo’naltirilgan o’qituvchilar hamda o’quvchilarni o’zaro hamkorlik jarayonlarini boshqaruvchi maxsus tashkil etilgan jarayon; 3) ikki tomonlama (teskari, qaytar) aloqa asosida o’qituvchi va o’quvchilar o’rtasida tashkil etiladigan pedagogik munosabat jarayoni.