1-Тажриба иши

a) Xizmat ko’rsatiladigan b) Kam xizmat ko’rsatiladigan



v) Xizmat ko’rsatilmaydigan g) Monolitli
2 - rasm. Akkumulyator batareyasini belgilanishi





3 - rasm. Akkumlyator batareyasi tekshirish asboblari.






4 - rasm. Akkumulyatorlar batareyasining zaryadlanganligini tekshirish.





5 - rasm. Areometrni tuzilishi.





6 - rasm. Akkumlyator batareyasini zaryad qilish moslamasi.
Ishni bajarish tartibi:
1. Elektrolit satxi, mm o’lchash;
2. Elektrolit harorati, S o’lchash;
3. Berilgan haroratda elektrolit zichligi kg/m³
4. Akkumulyator kuchlanishi tekshirish;
5. Akkumulyator E.Yu.K ko’rish;
6. Oxirgi 5-sekundda kuchlanishni, V ko’rish;
7. Qisqa tutashuv mavjudligini aniqlash;
8. Akkumulyator batareyasini vol’t-amper tavsifnomasini aniqlash.
O’lchash jadvalga yozish.

№	Ko’rsatgichlar	O’lchash tartibi
		1	2	3	4	5	6
1	Elektrolit satxi, mm
2	Elektrolit harorati S^0
3	Betilgan haroratda elektrolit zichligi
4	15^0S keltirilgan elektrolit zichligi
5	Elektrolit zichligi bo’yicha akkumulyatorni zaryadlanish darajasi
6	Tinch turgan ABni E.Yu.K. va V
7	Akkumulyatorni E.Yu.K
8	Plastinkalar orasidagi qisqa tutashuv mavjudligi
9	Akkumulyator kuchlanishi, V
10	Kuchlanish bo’yicha akkumulyatorni zaryadsizlanish darajasi

O’lchash jadvalga yozish.

№	Ko’rsatgichlar	O’lchash tartibi
		1	2	3	4	5	6
1	Razryadlangan tok
2	Kuchlanishdagi razryadlanish
3	Tutashuvchi tok
4	Bitta bankadagi tutashuv toki
5	O’rtacha tutashuv toki
6	O’rtacha razryadlangan kuchlanish

Vol’t-amper tavsifnomasi olish.
1. Akkumulyatorni har-bir bankasidagi elektrolit sathini aniqlash.
2. Elektrolit haroratini aniqlash.
3. Elektrolit zichligini aniqlash.
4. Akkumulyatorni kuchlanishi bo’yicha zaryadlanishi darajasini aniqlash.
5. Akkumulyator batareyasini vol’t-amper tavsifnomasi bo’yicha tekshirish.
Hisobotni tuzish tartibi.
1. Akkumulyator batareyasini tuzilishi, turlari haqida ma’lumot.
2. Akkumlyator batareyasini tekshirish to’g’risida ma’lumot.
3. Akkumlyator batareyasini zaryadlash.


2 - Amaliy ishi


Mavzu: Generatorlar texnik holatini tekshirish


Tajriba ishni o’tkazishdan maqsad:
1. Generator va rele-rostlagichlarni tuzilishi haqida bilimlarni mustahkamlash.
2. Generator va rele-rostlagichni tekshirishga mo’ljallangan tekshirish o’lchov stendlarini tuzilishi va ishlashi bilan tanishish.
3. Generatorni texnik holatini aniqlashni o’rganish.
4. Generator rele-rostlagich va rele - rostlagichsiz ishlaganda elektr tavsifnomasini aniqlashni o’rganish.
5. Sinalayotgan generatorni markasini o’rganish.
6. Nominal kuchlanishni bilish.
7. To’g’rilangan tokning nominal kuchini o’rganish.
8. Nominal quvvatning tekshirishini o’rganish.


Jihoz va tavsiya etilgan qo’llanma va ko’rsatmalar:

1. G-250, G-130, Yengil avtomobilini tok generatori

2. RR-130 va RR24 turidagi kuchlanish rostlagichi
3. KI-967 yoki 532 markali moslama.
4. Generator va rele-rostlagichlarni tuzilishi bo’yicha rangli plakatlar.





1 - rasm. O’zgaruvchan tok generatorini umumiy ko’rinishi.

1 - siqiluvchi vtulka 14 - chiqish “67”

2 - vtulka 15 - nol’ fazani ulagich
3 - bufer vtulka 16 - generatorni qotirish joyi
4 - orqa qopqoq 17 - vintelator qanoti
5 - to’g’rilash blokini qotirish vinti 18 - shkiv
6 - to’g’rilash bloki 19 - plastinka
7 - diod 20 - xalqa
8 - orqa podshipnik 21 - oldingi podshipnik
9 - kontakt xalqa 22 - rotor chulg’ami
10 - rotor vali 23 - rotor
11 - shetka 24 - stator chulg’ami
12 - chiqish “30” 25 - stator
13 - shetka ushlagich 26 - oldingi qopqoq



2 - rasm. Generatorning qismlari.
1 - gayka va shayba; 2 - shkiv; 3 - oraliq shayba; 4 - plastinani ushlab qotiruvchi bolt; 5,12 - oldingi va orqa qopqoq; 6, 9 - podshipniklar; 7 - ushlovchi plastina; 8 - rotor; 10 - podshipnik qistirgichi; 11 - stator; 13 - siquvchi bolt; 14 - rostlagich bloki; 15 - rostlagich blokini qotiruvchi bolt; 16 - kojux; 17 - kojux maxkamlovchi bolt; 18 - shetkaushlovchi; 19 - shetkaushlovchini maxkamlovchi bolt; 20 - shetka; 21 - shetka prujinasi.

3 - rasm. RRS 528 rele-rostlagichi.
1 - korpus; 2 - sim o’rami; 3 - yakor; 4 - yarmoq; 5 - egiluvchi plastini; 6 – tok cheklagich; 7 - qo’zg’almas kontakt ustuni.

4 - rasm. Generatorni elektr tizimga ulanish sxemasi.

1 - generator; 2 - musbat diod; 3 - qo’shimcha diod; 4 - manfiy diod; 5 - akkumulyator batareyasini razryadini kontrol qilish lampasi; 6 - Ko’rsatkichlar; 7 - vol’tmetr; 8 - montaj blok; 9 - qo’shimcha rezistor, 100 Om, 2 Vt; 10 - yondirish relesi; 11 - qulf; 12 - akkumulyator batareyasi; 13 - kondensator; 14 - rotor chulg’ami; 15 - kuchlanish rostlagichi.
Ishni bajarish tartibi:
1. Tekshirilayotgan generatorning texnik holati o’rganiladi;
2. Tok kuchi normal nagruzkasini o’rganiladi;
3. Qulay sharoitda kuchlanishni o’rganiladi;
4. Sinalayotgan generatorni quvvatini tekshiriladi.
Sinash o’tkazish tartibi.
1-sinov. Generatorni ishi tekshirilib, bunda salt yurish holatida nominal kuchlanishga qancha aylanishlar sonida yetishi aniqlandi.
- Yuklanish reostagi dastagi soat miliga qarshi oxirigacha buriladi.
- Uyg’otish o’chirgichi «rostlagichsiz» holatga.
- Stend dvigateli yoqilib, asta sekin aylanishlar ko’paytiriladi va vol’tmetr kuzatiladi.
- 12,5 V kuchlanishga chiqqanda taxometr Ko’rsatkichi ko’riladi.
2-sinov. Generatorni to’la quvvat berishga tekshirish. Generator to’la kuchlanish berib ishlashdagi aylanishlar sonini aniqlash.
Sinov o’tkazish tartibi:
- Generatorni stendga ulanish o’sha bo’yicha qoladi.
- Vol’tmetr ko’rsatkichini kuzatib, aylanishlar asta sekin ko’payib boradi.
- Genrator kuchlanish 12,5 V stenda yuklanish reostati asta sekin ulanadi, ampremetr kuzatib boriladi.
- Generator kuchlanishi 12.5 Vda aylanishlar va yuklanishni o’zgartirib nominal tok kuchini o’rnatish.
- Taxometr ko’rsatkichi ko’riladi.
Generatorni salt yurish rejimidagi rele-rostlagichsiz tezlik tavsifnomasini tekshirish quydagicha bo’ladi.