1. Sotsial psixologiyada shaxs muammosi. ―Men ‖ konsepsiyasi. ―Men‖ obrazi Ijtimoiy tafakkur Ijtimoiy ong. Shaxslararo munosabatlarning emotsional asosi Sotsial ustanovka tushunchasi. Adabiyotlar

Inkor etish. 
Inson unga og‗riq beruvchi voqelikka e‘tiborsizlik bilan, 
o‗zini xuddi muammo mavjud emasdek tutadi.
2. 
Ko‘chirish
 
– hissiyot ob‘ektini xavfsizrog‗iga almashtirish. Aslida 
hissiyotlarning paydo bo‗lishiga umuman boshqa odam sabab bo‗lsada, inson 
muhabbat, nafrat, raqobatchilik haqida mulohaza yuritadi.
3. 
Sublimatsiya
– jinsiy mayllar bilan bog‗liq harakatlarni yuksak 
maqsadlarga, masalan, ijodkorlikka safarbar qilish.
4. 
Proeksiya
– inson o‗zining shaxsiy ong uchun maqbul bo‗lmagan ichki 
sezgi va istaklarini boshqa odamlarga o‗tkazishidan iborat bo‗lgan himoya 
mexanizmi. Boshqalarni, aynan, shuning uchun ayblaydi.
5. 
Xayollarga berilish
– shaxsiy «men»ning ahamiyatliligini ko‗rsatish 
maqsadida tasavvur, zeb berish, o‗z imkoniyatlariga ortiqcha baho berish sohasida 
frustratsiyalangan ehtiyojlarni qondirish.
6. 
Kasallikka berilish
– muammolarni hal etishda ma‘suliyatlilik va 
mustaqillikdan bosh tortishga intilish; bu mexanizm «ikkilamchi foyda» noyob 
hodisasi bilan bog‗liq. Bemorlik roli odamni harakat qilish zaruriyatidan ozod 
qiladi, tobe va hamdardlikka muhtoj bo‗lishga imkon yaratadi.
7. 
Repressiya
(siqib chiqarish, so‗ndirish) – xotiradan ruhiyatga jarohat 
etkazuvchi noxush uchrashuvlar, voqealar, hodisalarni o‗chirib tashlaydigan tub 
negizli himoya mexanizmi. O‗zimiz ham bajarolmagan va‘da, xunuk xatti-

---

harakatimiz haqida juda tez unutamiz. Lekin bu munofiqlik emas. Inson 
haqiqatdan ham ko‗rmay, bilmay turib, unutib yuboradi.
8. 
Regressiya 
– voyaga etgan insonga o‗zini yosh boladek tutish imkonini 
beruvchi rivojlanishning dastlabki boqichlariga qaytish. Oilali ayol turmush 
o‗rtog‗i bilan kelisholmay qolsa, xuddi, avvalgidek, ota-onasi uyida kichkina 
qizcha davridagidek, himoya va yupanch ilinjida yig‗lay boshlaydi. Ba‘zida 
kattalar qandaydir vaziyatda «bolalarcha ifodalar» bilan gapirishlari mumkin. Bu 
o‗ziga xos ravishda xavotirga sabab bo‗luvchi voqelikdan, muammolardan o‗ziga 
xos ravishda chekinishdir.
9.