1 sintaksis (SO’z birikmasi)

GAPDA SO’ZLARNING BOG’LANISHI 
Bir so’zning boshqa so’zga ma’lum grammatik vositalar (grammatik qo’shimchalar, yordamchi 
so’zlar) yordamida bog’lanishi 
grammatik bog’lanish
hisoblanadi. 
So’zlarning, shuningdek, gaplarning orasidagi bog’lanish, aloqa ikki xil bo’ladi: 
1) teng bog’lanish, 
2) tobe bog’lanish,
Bilib oling. 
Bir mustaqil so‘z boshqa mustaqil so‘zni izohlaydigan bog‘lanish tobe bog‘lanish deyiladi. Bir mustaqil so‘z 
boshqasiga ergashmay, izohlamay bog‘lansa, teng bog‘lanish deyiladi. Teng bog‘lanishda tobe va hokim so‘z 
bo‘lmaydi, ikkala so‘z ham teng huquqli bo‘ladi. 
 
Teng bog’lanish
sintaktik jihatdan teng huquqli bo’lgan biri ikkinchisiga bo’ysunmagan so’zlarning yoki 
gaplarning aloqasidir. Bunda teng aloqadagi so’zlar yoki gaplar o’zaro
teng bog’lovchilar,

---

 
3 
teng bog’lovchi vazifasidagi yuklamalar,
sanash ohangi (yozuvda vergul) 
yordamida munosabatga kirishadi. 
Masalan: 
1. Beminnat qilingan ezgulik eng maqbul va go’zal ezgulikdir. (Oz-oz o’rganib dono bo’lur).
2. o’yin tugadi va bizning jamoamiz g’olib bo’ldi. 
Birinchi misolda 
eng maqbul, go’zal
sifatlari o’zaro teng bog’lanib, gapda uyushiq sifatlovchilar vazifasini 
bajargan. Ikkinchi misolda esa 
o’yin tugadi 
va
bizning jamoamiz g’olib bo’ldi
gaplari bir-biri bilan teng 
aloqaga kirishgan. 
TENG BOG’LOVCHI VOSITALAR 
I Teng boglovchilar 
1) 
va, hamda
biriktiruvchi bog‘lovchilari, ularning o‘rnida qo‘llanadigan 
bilan 
ko‘makchisi: 
Oygul bilan 
Baxtiyor.
2) zidlov bog‘lovchilari: