1-seminar. Mavzu: kirish. Qadimgi dunyoda harbiy san’at taraqqiyotining umumiy xususiyatlari

Harbiy fikr tarixi harbiy-texnik jarayonlar, iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy va boshqa omillar ta’sirida harbiy-nazariy qarashlarning paydo boʻlishi, shakllanishi va evolyutsiyasini oʻrganadi; harbiy fan taraqqiyotining umumiy yoʻnalishlarni, bu jarayonning qonuniyatlarini va tendensiyalarini koʻrsatib beradi, rivojlanishga yoki aksincha sekinlashuvga xizmat qiluvchi sharoitlar va omillarni oichb beradi.
Harbiy san’at tarixi boʻlsa harbiy kurashlar olib borishning paydo boʻlishi, taraqqiyoti, shaklining va usullarining oʻzgarishlarni tadqiq etadi, bu jarayonning ishlab chiqarish xarakteri va darajasiga, davlatlarning va qoʻmondonlarning siyosatiga bogʻliqligini koʻrsatib beradi, strategiya, operativ san’at va taktika taraqqiyotining qonuniyatlari va tendensiyalarni ochib beradi. Unda urushlar tarixi, qurolli kuchlar paydo boʻlishi tarixi, qurollanish va va harbiy texnika taraqqiyoti tarixi, qoʻshinlar tayyorgarligi tarixidan xulosalar va saboqlar sintez qilinadi. Koʻplab ajdodlarning harbiy tajribasini oʻrganish va umumlashtirish zamonaviy harbiy fanning keyingi rivojiga xizmat qiladi.
Harbiy tarix - 1) harbiy ishning qadimgi zamonlardan hozirga qadar boʻlgan rivojlanish jarayoni; 2) oʻtmishdagi urushlar va qurolli kuchlarni oʻrganuvchi, ularning rivojlanish qonuniyatlarini ochib beruvchi fan. Harbiy tarix tarix fanining tarkibiy qismi hisoblanadi. Shu bilan birga harbiy fanning bir qismi boʻlib, oʻtmishdagi urushlarning strategiya va taktikasi nazariyasini oʻrganadi. Harbiy tarixning eng muhim sohalari: urushlar tarixi — konkret urushlarning maqsadi, sabablari va xarakterini, ularning borishi, natijalari va tarixiy jarayondagi ahamiyatini ochib beradi; qurolli kuchlarning qurilishi tarixi — qoʻshin turlari va qurolli kuchlarning har xil turlarining yaratilishi, tayyorlanishi, tuzilishi va texnik aloqalari jarayonini oʻrganadi; harbiy san’at tarixi — harbiy harakatlarning borish shakli va usullarining almashishi va rivojlanishini tekshiradi; harbiy tafakkur tarixi — ularning tabiati va xarakteriga qarab harbiy-nazariy qarashlar rivojini, urushlarni tayyorlash va ularni olib borish, harbiy qurilish va harbiy san’at masalalarini hal qilishni oʻrganadi. Harbiy tarixshunoslik, harbiy manbashunoslik va harbiy arxeografiya harbiy tarixning maxsus boʻlimlari hisoblanadi.