4.Tijorat banklari faoliyati qanday qonun bilan tartibga solinadi?
O’zbekiston Respublikasida tijorat banklari 2019 yil 5 noyabrdagi O‘zbekiston Respublikasining “Banklar va bank faoliyati to‘g‘risida”gi Qonuni asosida tartibga solinadi,
Bank — tijorat tashkiloti bo‘lib, bank faoliyati deb hisoblanadigan quyidagi faoliyat turlari majmuini amalga oshiradigan yuridik shaxsdir:
yuridik va jismoniy shaxslardan omonatlar qabul qilish hamda qabul qilingan mablag‘lardan tavakkal qilib kredit berish yoki investitsiyalash uchun foydalanish;
to‘lovlarni amalga oshirish.
Omonat (depozit) — talab qilinishi bilanoq yoki to‘lovni amalga oshiruvchi shaxs bilan to‘lovni oluvchi shaxs yoxud ularning qonuniy vakillari o‘rtasida kelishilgan muddatda foizlar yoki ustama haq to‘lagan holda yoxud bunday to‘lovlarsiz hammasini qaytarib berish sharti bilan topshiriladigan pul summasi.
Masala №1
“Davr-bank” XATB ning umumiy kapitali 45.000.000.000 so`m ekanligi ma`lum. Uning joriy yildagi sof foydasi 32,6 million so`m bo`lgan bo`lsa, joriy yildagi sof foydaning umumiy capital tarkibidagi ulushini hisoblang.
Javobi
32 600 000/45 000 000 000*100=0.0724
Javob: 0.0724 % ni tashkil qiladi.
3-savol
Xalqaro valuta fondining tashkil topish sabablari.
Xalqaro Valyuta Fondi – bu davlatlarga kredit beruvchi, jahon valyuta tizimining faoliyat yuritishi uchun tamoyillar ishlab chiqaruvchi, xalqaro valyuta - kredit va moliyaviy munosabatlarni xalqaro boshqarishni amalga oshiruvchi xalqaro institutdir.
Xalqaro Valyuta Fondiga a’zo bo’lgan mamlakatlar boshqa a’zolarni boshqa davlatlarning valyutalariga nisbatan milliy valyutasining qiymatini aniqlashda qo’llayotgan mexanizmi haqida ma’lumot berishi, milliy valyutasini chet el valyutasiga ayirboshlashda cheklovlar qo’llashdan saqlashi hamda Xalqaro Valyuta Fondiga kiruvchi barcha davlatlar hamjamiyatining milliy boyligi va holatining o’sishiga asoslangan iqtisodiy siyosatni o’tkazishi lozim. Oldin aytilganidek, Xalqaro Valyuta Fondi o’z a’zolarini bu qoidalarga rioya etmasliklariga majburlay olmaydi, ammo tashkilot a’zo-davlatlari ixtiyoriy ravishda rozi bo’lgan qonun-qoidalarga rioya etishlariga erishish uchun, ularga ma’naviy bosim o’tkazishi mumkin. Bunda, Xalqaro Valyuta Fondi, so’zsiz, undan kredit olgan mamlakatga kuchli ta’sir o’tkazish imkoniyatiga ega bo’ladi. Agar davlat doimiy ravishda Xalqaro Valyuta Fondi oldidagi majburiyatlarini bajarmasa, qolgan a’zo-davlatlar Xalqaro Valyuta Fondi orqali jinoyatchi-davlatdan kredit olish huquqini olib tashlashlari, yoki eng so’ngi chora sifatida davlatga tashkilotdan chiqib ketish taklifi bilan chiqishlari mumkin. Ammo, odatda, davlat Xalqaro Valyuta Fondining umumiy muammolarini birgalikda echishga intiladi (aks holda u tashkilotga a’zo bo’lmagan bo’lar edi) va har qanday bajarilmagan majburiyat a’zo-davlat tomonidan bartaraf qila olmagan omillar bilan tushuntiriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |