1. Reproduktiv salomatlik haqida tushuncha bering. Reproduktiv salomatlik

94.  Yurakning  devori  necha  qavatdan  iborat? 

Yurak devori uch qatlamdan iborat: 1-ichki qatlam – endokard,  2- o’rta mushak qatlami – miokard,  3-tashqi qatlam - epikard.  Epikard 

yurakka  yog’pishib  turadi.  Yurak  tashqi  tomondan  yurak  yog’ni  xaltasi-  Perikard  bilan  o’ralgan.  Perikard  bilan  epikard  o’rtasida 

yog’riqsimon bo’shliq bo’lib, unda bir oz seroz suyuqlik bo’ladi. Bu suyuqlik ikki qavatni bir-biriga ishqalanishdan saqlaydi. Odam yuragi 

to’rt  kamerali  bo’lib, o’ng  va  chap  bo’lma  bilan  o’ng  va  chap  qorinchadan  iborat.  Yurak  uzunasiga  tushgan  to’siq  yog’rdamida  ikkiga 

bo’linadi. Shu sababli o’ng va chap yurak bir-biri bilan aloqada bo’lmaydi. O’ng bo’lma o’ng qorincha bilan, chap bo’lma chap qorincha 

bilan  atrioventrikulyar  teshik  yog’rdamida  qo’shilgan.  Har  qaysi  teshik  fibroz  xalqa  bilan  o’ralgan  bo’lib,  bu  halqalardan  bo’lma  va 

qorinchalar o’rtasidagi klapanlarning tavaqalari boshlanadi. O’ng bo’lma bilan o’ng qorincha o’rtasida uch tavaqali klapan, chap bo’lma 

bilan  chap  qorincha  o’rtasida  ikki  tavaqali  (mitral)  klapan  joylashgan.  Tavaqalarning  bo’sh  tomonlarida  pay  ipchalari  bo’lib,  ular 

qorinchalardagi  so’richsimon  mushaklarga  birikadi.  Tavaqalardagi  klapanlar  qorinchalardagi  qonni  qaytadan  bo’lmalarga  o’tkazmaydi. 

Tavaqali klapanlardan tashqari aorta va o’pka o’zagining boshlanish joyida yarim oysimon klapanlar bor. Ular cho’ntak shaklida bo’ladi. Bu 

klapanlar  tomirlarga  chiqqan  qonni  yurakka  qaytishiga  to’sqinlik  qiladi.  YUrakning  o’ng  bo’lmasiga  yuqorigi  va  pastki  kovak  venalar 

quyiladi. O’ng qorinchadan o’pka arteriyasi boshlanadi. Yurakning chap bo’lmasiga to’rtta o’pka venasi quyiladi. Chap qorinchadan aorta 

boshlanadi.