1-reja. Pul tushunchasi va uning funktsiyalari. Pul agregatlari

Oraliq kesma – ishlab chiqarish real hajmining o`sishi narxlar darajasining o`sishiga mos ravishda o`sib boradi. Nima uchun? CHunki, iqtisodiyotning pasayish holatidan to`liq bandlikka o`tishi noteks va turli vaziyatlarda ro`y beradi. Masalan, ayrim tarmoqlarda resurslarning etishmasligiga duch kelinsa, boshqa tarmoqlarda hozircha ortiqcha resurslar mavjud bo`ladi. SHuningdek, ular ishlab chiqarishni kengaytirish uchun yangi asosiy vositalar sotib olish va malakasiz mutaxassislardan foydalanishiga to`g’ri keladi. Bu esa mahsulotlar birligiga ketadigan xarajatlarning oshishiga va natijada baholar darajasining o`sishiga olib keladi.
Ishlabchiqarishhajmiko`payishiyokikamayishibahogabog’liqbo`lmaganomillarhisobigahamro`yberishi, buomillaresayalpitaklifegrichizig’inio`ngyokichaptomongasiljitishimumkin. Bahoga bog’liq bo`lmagan omillarnig xususiyati shundaki, ular mahsulot birligiga ketgan xarajatlarga bevosita ta`sir qiladi va shu orqali jami taklif egri chizig’ining siljishiga sabab bo`ladi.
Bu omillarga texnologiyalardagi o`zgarishlar, ishlab chiqarish omillari mihdorining o`zgarishi, resurslar baholarining o`zgarishi, firmalarni soliqqa tortishdagi o`zgarishlar boshqalar kiradi.


To`la ish bilan bandlik ishchi kuchining 100 foiz ish bilan ta`minlanganligini bildirmaydi. Aksincha, friktsion va strukturali ishsizlik ilojsiz hol bo`lganligini hisobga olsak, biz mutlaq to`la ish bilan bandlilikka erishib bo`lmasligini tushunamiz.
Agarda davriy ishsizlik bo`lmasa, u holda to`la ish bilan bandlilikka erishiladi. To`la ish bilan bandlik davridagi ishsizlik, ishsizlikning tabiiy darajasi deyiladi. Bunga ish qidiruvchilar soni bo`sh ish joylari soniga muvofiq kelsagina erishishmumkin. Ishsizlikning tabiiydarajasi friktsion va tarkibiy ishsizlik yig’indisiga teng bo`ladi.
Ishsizlikning tabiiy darajasi doimiy emas, chunki u iqtisodiy vaziyat, qonun va milliy an`analar bilan bog’liq holda o`zgarib turadi.
Ishsizlikning tabiiy darajasi mamlakatdagi oxirgi o`n yilda mavjud bo`lgan haqiqiy ishsizlik darajasi va keyingi o`n yil uchun prognoz qilib hisoblangan ishsizlik darajalarining o`rtacha miqdori sifatida belgilanadi. Umumiy holda ishchi kuchi ish bilan band va faol ish qidirib yurgan ishsizlarga bo`linadi.
Ishsizlikning neoklassik va keynscha kontseptsiyalari.
Ishsizlikning