1 Реал секторнинг иқтисодий тушунчаси 2

Taklif inflatsiyasi

Taklif inflatsiyasi–ishlab chiqarishdagi sarf harajatlar oshishi sababli kelib chiqadigan inflatsiya
P
AD
AS1
AS0
P1
P0
Q1 Q0 Q
Bu inflatsiya turi ishlab chiqarishdagi sarf harajatlar keskin oshib ketishi natijasida kelib chiqadi. Bunga sabablardan neftga jahon narxlarning oshishi, davlat tartibga solishi va boshqalar bo’lishi mumkin. Harajatlarning oshishi AS egri chizig’ini chapga AS0 dan AS1 gacha surilishiga olib keladi. Bu esa narxlarning oshishiga, ishlab chiqarish hajmining kamayishiga hamda ishsizlikning o’sishiga olib keladi.

inflatsiya sabablari

Inflatsiya talab va taklif tengsizligidan paydo bo’lgan pullar miqdoriy nazariyasining tenglamasidan kelib chiqadi:
MV = PY
Bu yerda: P – narxlar darajasi, M – pul massasi,
V – pul ailanish tezligi, Y – YaMM hajmi
Demak, Narhlar darajasi ne’matlarni ishlab chiqarish uchun (MV) ketgan jami xarajatlarga to’g’ri proporsional va real ishlab chiqarish hajmiga (Y) teskari proporsionaldir:
P = MV/Y
Bu tenglikdan inflyatsiyaning uchta qo’shimcha sabablarini chiqarish mumkin:
pul massasining o’shishini;
pul aylanish tezligining o’shishini;
ishlab chiqarish hajmilarining pasayishini.