1. Raqobat tushunchasi va vazifalari

3) Oligopoliya bir nechta korxonalar bozorning katta ulushiga egalik qiladigan bozor turi. Agar ular til biriktirsa, ular ishlab chiqarishni kamaytirishi va foyda olishni monopoliya singari oshirish uchun kartelni tashkil qilishi mumkin.

• 3) Oligopoliya bir nechta korxonalar bozorning katta ulushiga egalik qiladigan bozor turi. Agar ular til biriktirsa, ular ishlab chiqarishni kamaytirishi va foyda olishni monopoliya singari oshirish uchun kartelni tashkil qilishi mumkin.

1.1-rasm. Coca Cola va Pepsi salqin ichimliklar bozoridagi duapoliyasi

• O’zbekistonda uyali telefon operatorlari bozori oligapoliyaga misol bo’ladi.
• Unitel “Beeline” brendi bilan, Coscom “Ucell” brendi bilan, va Universal Mobile Systems “UMS” brendi bilan asosiy oligapol korxonalar hisoblanadi. Uzbektelecom Mobile “Uzm xobile” brendi bilan, Rubison Wireless Communication “Perfectum” brendi bilan faqat kichik nisha uchun kurashishi mumkin.
• Duopoliya oligopoliyaning maxsus shakli bo’lib, bu tarmoqda faqat ikkita korxona yetakchi mavqega egaligini ko’rsatadi.
• Shuningdek, bozorda xaridorlar ham monopol bo’lishi mumkin. Masalan, yetkazib beruvchilardan xarid qiladigan bitta korxona mavjud bo’lsa monopsoniya hisoblanadi.

Shuningdek, bozorda xaridorlar ham monopol bo’lishi mumkin. Masalan,yetkazib beruvchilardan xarid qiladigan bitta korxona mavjud bo’lsa monopsoniya hisoblanadi. Aytaylik, nefti qayta ishlaydigan bitta korxona mavjud, ammo neft qazib oluvchi bir nechta korxona mavjud. Bunda neft qazib oluvchi korxonalar faqat bitta korxonagagina mahsulotini sota oladi. Yoki bo’lmasa fermer paxtani yetishtirishi mumkin, biroq uni faqat davlatga qarashli paxta tozalash zavodigagina o’rnatilgan narxda sota oladi.

• Shuningdek, bozorda xaridorlar ham monopol bo’lishi mumkin. Masalan,yetkazib beruvchilardan xarid qiladigan bitta korxona mavjud bo’lsa monopsoniya hisoblanadi. Aytaylik, nefti qayta ishlaydigan bitta korxona mavjud, ammo neft qazib oluvchi bir nechta korxona mavjud. Bunda neft qazib oluvchi korxonalar faqat bitta korxonagagina mahsulotini sota oladi. Yoki bo’lmasa fermer paxtani yetishtirishi mumkin, biroq uni faqat davlatga qarashli paxta tozalash zavodigagina o’rnatilgan narxda sota oladi.