1. Quritish mazmuni va maqsadlari. Keramik buyumlarni quritish uchun uskunalar. Qurish nuqsonlari

KERAMIK BUYUMLARNI QURITISH VA KUYDURISHDAGI FIZIK-KIMYOVIY JARAYONLARNI O'RGANISH
Reja:
1.Quritish mazmuni va maqsadlari.
2.Keramik buyumlarni quritish uchun uskunalar.
3. Qurish nuqsonlari.
4. Buyumlarni kuydirish.
Quritish mazmuni va maqsadlari
Quritish - materialdan namlikni chiqarish boʻlib , ushbu jarayonda hajm qisqarishlari va quritilayotgan buyumning mustahkamligi ortadi . Quritish natijasida qoliplangan massadan 65 dan 70 % gacha suv chiqib ketadi . Suvning material bilan bogʻlanish shakli kimyoviy , fizik kimyoviy va fizik - mexanik bogʻlanishlarga bo'linadi . Odatda quritish chog'ida xom buyumni havo orqali , tutun gazlari , nur quvvati ya'ni issiqlik tashuvchi vositasida isitilishida fizik mexanik suv ( kapillyar va hoʻllovchi ) chiqib ketadi , qisman fizik kimyoviy ( adsorbsion - tuproq zarrachalari gidrat qobiqchalarining suvi hamda struktura - gidrat qobiqchalararo suvi chiqadi ) . Quritish xom buyumga mexanik mustahkamlik berish va uni kuydirishga tayyorlash uchun zarur . Notekis kirishish va buyumning yorilib ketishini oldi olinishi uchun uning namligi kuydirish oldidan quyidagi miqdorlardan ortiq bo'lmasligi lozim , % : taxtacha 1 , g'isht - 5. sanitar - texnik buyumlar 1,5 , kana lizatsiya quvurlari - 3-5 . Buyumlarning quritish jarayoni qurish tezligi va vaqti , harorati , namlik tutish xususiyati , buyumda kirishish kuchlanishi yuzaga kelishi bilan tavsiflanadi . Yangi qoliplangan buyumning yuzasidan namlikning bugʻlanib chiqishi tashqi diffuziya ) issiqlik tashuvchining harorati , harakat tezligi va namligiga bogʻliq . U qancha koʻp boʻlsa harorat va tezlik shuncha yuqori va issiqlik tashuvchining namligi shu qadar kam boʻladi . Shu tariqa , tashqi diffuziya miqdorini boshqarish mumkin . Namlikni buyumning chuqur qavatlari ichidan chiqish harakati jarayoni ichki diffuziya deyiladi . U tashqi diffuziyaga qaraganda ancha sekinlik bilan davom etadi va asosan g'ovaklik , namlik gradienti , harorat va bosim oʻzgarishlari orqali aniqlanuvchi materialning namlik oʻtkazuvchanligiga bogʻliq . Xom buyumning g'ovakligi va haroratning koʻpayishi bilan ichki diffuziya tezlashadi , ichki va tashqi diffuziyalar orasidagi farq kamaya boradi , buyumlarning qurishi bir tekisda amalga oshadi . Bir tekisdagi qurish sodir chegaraviy yoʻl qoʻyiluvchi oʻzgarishi namlikning kritik gradienti deb ataladi . Ichki diffuziya , massa tarkibiga dagʻlalashtiruvchi va yonib ketuvchi qo'shimchalar , Ca2 + , Al3 + va boshqa kationlari boʻlgan elektrolitlar kiritish , suvning miqdori , qoliplash va isitish Buyumlarning qurishda yorilishga bardoshligini tuproqni bug orqali hoʻllash , qoliplanishdan avval tuproqni quritish barabanida isitish , sharoitlari hamda massani vakuumlash orqali boshqariladi . Xom vakuumlash , dagʻallashtiruvchi va yonib ketuvchi qoʻshimchalar , boʻluvchi , xom buyumning yuzasi va ichidagi namlikning buyumning namlik tutish miqdorining oʻzgarishi uning havoga oid kirishishini keltirib chiqaradi , qaysiki uning miqdori ( 6-8 % ) ko'p holatlarda tuproq xomashyosining xususiyatiga bogʻliq boʻladi va tuproqni qurishga boʻlgan sezuvchanligini belgilaydi . Tuproqlarning qayishqoqligi qanchalik yuqori boʻlsa , ularning kirishishi shu qadar katta va quritish chog'ida buyumlarning deformatsiyalarini chetlab oʻtish shunchalik qiyin boʻladi . Quritish jarayonida tuproqning kirishishini namlikning ichki va tashqi diffuziyasi shart - sharoitlarini oʻzgarishiga ta'sir koʻrsatuvchi ( dag'allashtiruvchi , yonib ketuvchi , elektrolitlar va h.k. ) turlicha qo'shimchalar qo'shish , shuningdek massani vakuumlash orqali kamaytirish mumkin . Tuproqlarni qurishga boʻlgan sezgirligi - ulardan yasalgan buyumlarning yorilishiga bardoshligi tushunchasiga teskari boʻlgan xususiyatdir . Tuproqlarni qurishda yorilishga bardoshlilik koʻrsatkichi - ularni qurishga boʻlgan , quyidagi formula boʻyicha aniqlanuvchi sezgirlik K koeffitsiyentidir :
K = VIVE
bunda : V - kirishish hajmi , V. - g'ovaklar hajmi . K < l boʻlishida tuproqlarning qurishga boʻlgan sezgirligi kam , K = 1-1,5 boʻlishida - oʻrtacha sezgir , K > 1,5 boʻlganda esa tuproq yuqori sezgir boʻladi . Buyumlarning yorilishiga bardoshligi ularning choʻziluvchanligi , kirishish koeffitsiyenti va namlik oʻtqazish xususiyatiga bogʻliq. Buyumlarning qurishda bardoshligini tuproqni bug orqali hoʻllash , qoliplanishdan avval tuproqni quritish barabanida isitish , vakuumlash , dagʻallashtiruvchi va yonib ketuvchi qoʻshimchalar, shuningdek gips va yuqori qayishqoq ( qumlashgan tuproq qo'llanish qaysiki bu qoliplangan buyumlarning mustahkamligini oshiradi . hollarida ) uproq qo'shimchalari kiritish orqali oshirish mumkin . csa $ 17 . Quritish tezligi va rejimi Qurish tezligi buyum yuzasidan vaqt birligi ichida yo'qotiluvchi suvning miqdori bilan belgilanadi . U quritish usuli , quritish usuli , namlik miqdori va haroratga bog'liq . quritish agregatlarining turi goliplanuvchi massaning zichligi , Qurish jarayonining tezlashuviga , massani bug ' orqali 40-50 ° C gacha isitish , ( bu buyumlarning boshlang'ich haroratini ko'taradi ) , ta'sir ko'rsatadi , bunda quritiluvchi buyum issiqlik tashuvchi bilan ao'qnashuvning birinchi onidanoq quriy boshlaydi . Qurishga sezgir bo'lgan tuproq xomashyosidan buyumlar yasalishida , yoriqlar paydo bo'lishini oldi olinishi uchun issiqlik tashuvchining nisbiy namligini ko'paytiriladi yoki uning harorat va tezligi pasaytiriladi . Keramik xom buyumning qurish jarayoni uch davrga bo'linadi . Birinchi davr - buyumning isish davri boʻlib , buyum harorati issiqlik tashuvchi harorati bilan tenglashadi , buyumning namligi sezilarsiz kamayadi . Ikkinchisi - qurishning o'zgarmas tezligi davri deyiladi , qaysiki bu davr davomida kirishish sodir boʻladi , zarrachalar bir - biriga nisbatan siljiydi , nam buyumning mustahkamligi esa hali kam bo'ladi . Shuning uchun buyumda yoriqlar hosil boʻlish havfi mavjudligi bois quritishni tezlashtirish mumkin emas . Ushbu davr buyumning massasini vaqt birligida tobora kamayishi bilan belgilanadi , bunda qurish tezligi buyum yuzasidan namlikni bugʻlanish tezligiga son jihatdan teng bo'ladi . Uchinchisi - qurish tezligining pasayish davridir . Bunda buyum ning kirishishi tugagan boʻladi va quritishni tezlashtirilgan tarzda o'tgazilishi mumkin . Qachonki qurtilgan buyumning namligi muvozanatli miqdor kasb etishida qurish jarayoni tugaydi , ya'ni buyumlar massasi oʻzgarmay qurish tezligi nolga teng bo'ladi . Xom buyumning qurishi - mas'uliyatli jarayon , shuning uchun uni issiqlik va quvvatning eng kam sarflanishi bilan qisqa vaqt ichida yoriqlar va deformatsiyalarsiz olib borish lozim . Quritishning optimal rejimini odatda eksperimental yoʻlda laboratoriya sharoitlarida aniqlanadi ( bir necha rejimdan eng maqbuli tanlanadi ) . uning shakli , quritish agregati ichida buyumning joylashish zichligi boʻlgan , sezgirligi kam boʻlgan kam qayishqoq dag'al qo'shimchali Bunda massaning qurishga boʻlgan sezgirligi , buyumning namligi va qoʻllaniluvchi quritish agregati koʻrinishi hisobga olinadi . Qurishning uch oʻzgaruvchi parametrlari cheklanadi : harorat , issiqlik tashuvchining nisbiy namligi va uning quritish agregati ichida harakat tezligi . Ushbu parametrlarni boshqarish bilan buyumlarni talab etiluvchi xavfsiz tarzdagi quritish tezligini tashkil etilishi mumkin , ularning uyg'unligi esa qurish rejimi deyiladi . Qalin devorchali buyumlarni quritilishida issiqlik tashuvchining tezligi odatda 0,5–3 m / sek , yupqa devorchali buyumlarni quriti lishida 3-10 m / sek etib belgilanadi ( tajriba ma'lumotlariga muvofiq o'rnatiladi ) . Qurish rejimlarini ishlab chiqishda , geometrik shakli va hajmi bo'yicha turlicha boʻlgan buyumlarning qurish jarayoni , garchi ular bir xil massadan yasalgan bo'lsa ham bir xilda bo'lmasligi omilini hisobga olinishi zarur . Plastik qoliplash usulida yasalgan yirik buyumlarning turli qismlarida turlicha kirishish sodir boʻladi . Natijada buyumning tashqi va ichki qismlari orasida tortishuvchi va siljituvchi kuchlanish yuzaga keladi va agar bular mustahkamlik chegarasidan ortib ketsa yoriqlar hosil boʻladi . Ushbu kuchlanishlar miqdori tuproqning mexanik xususiyatlari , buyumning yuzasi va koʻrinishiga bogʻliq boʻladi . ichidagi namliklarning kritik oʻzgarishi , qurish rejimi va buyumlar Yassi ( yalpoq ) buyumlarni quritishda yuzadan namlikning bugʻlanish jarayoni presslangan massaning filtrlanish xususiyatidan koʻra tezroq sodir boʻladi va natijada namlikning kritik oʻzgarishi hamda yorilish xavfi yuzaga kelishi mumkin . Shuning uchun yuza buyumlarni qurishini sekinlashtirish zarur . Tanasi engil gʻishtlarni quritish avvaliga 4–5 % namlik chiqib ketishigacha sekin olib boriladi , keyin esa tezlashtiriladi . Issiqlik tashuvchining harorati 100 va kamdan - kam holatlarda qurishga bo'lgan, sezgirligi kam bo'lgan kam qayishqoq dag'al qo'shimchali tuproqlar uchun 150 ° C dan oshmasligi lozim . Issiqlik tashuvchining Harorat quritish kamerasiga kirish va undan chiqish joyida simobli tezligini ko'ndalang kesimning berilgan maydonlari bilan boʻlgan namlikda 80-95 ° C . miqdori 1000 dona qurib chiqqan buyumga 30-32 ming mga teng . Ishlatilib boʻlingan issiqlik tashuvchining harorati 30-70 % nisbiy Keramik plitalari asosan quyidagi rejimda quritiladi : issiqlik tashuvchining harorati kirishda 110-120 ° C , chiqishda 60-65 ° C , uning nisbiy namligi 40-45 % , qurish davomiyligi 5,5–12 soat . Plitalarning qoldiq namligi quritishdan keyin ko'pi bilan 0,5-1 % . Sanitar - qurilish buyumlari quritilishi to'rt davrga boʻlinadi : birinchisi 10-12 soat davom etadi , issiqlik tashuvchining harorati ko'pi bilan 37 ° C , nisbiy namligi 60-80 % ; ikkinchisi - 8-10 soat , issiqlik tashuvchining harorati 50 ° C gacha , uning nisbiy namligi 70-75 % ; uchinchisi - 8-10 soat , issiqlik tashuvchining harorati 60-70 % ; to'rtinchisi 8 soat , issiqlik tashuvchining harorati 80 ° C gacha , uning nisbiy namligi 30-35 % . Quritish jarayonining umumiy vaqti 32 dan 50 soatgacha . Buyumlarning quritilgandan keyingi qoldiq namligi 1-1,5 % . Kanalizasion sopol quvurlarni kamerali quritgichlarda quri tilishi sekinlashtirilgan tarzda olib boriladi : boshlang'ich 12 soatda issiqlik tashuvchining harorati 30 ° C gacha , uning nisbiy namligi 80-90 % , keyingi 12 soatda harorat 50 ° C gacha ko'tariladi , uning nisbiy namligi 50-60 % va shu tariqa quritish so'ngigacha davom etadi , bunda quritish davomiyligi quvurlar diametriga bogʻliq boʻladi va 60-70 soatni tashkil etadi . Tunelli quritish agregatlarida sopol quvurlar kiruvchi issiqlik tashuvchining 90-140 ° C haroratida , ishlatilib boʻlingani esa 35-40 ° C , nisbiy namligi 85 90 % , quritish davomiyligi quvurlarning diametriga bogʻliq va 14 40 soatni tashkil etadi . Qurib chiqqan quvurlarning namligi 3-5 % . Quritish jarayonida issiqlik tashuvchining harorati , sarfi , va namligi , gaz muhitining bosimi nazorat qilinishi zarur . termometrlar orqali aniqlanadi . Issiqlik tashuvchining miqdori uning tezligi kanallarida aniqlanadi .
Gazlarning tezligi gaz oqimi orqali harakatga keluvchi para rakchalarga ega bo'lgan anemometrlar orqali aniqlanadi . Par rakchalarning aylanma harakati tishli g'ildirakchalar tizimi orqali siferblat ko'rsatkich o'qiga uzatiladi , uning graduirovkasi gazning vaqtiga bo'lgan nisbati gazlar tezligini beradi ( m / sek ) . Issiqlik tashuvchining namligi bir panelga mahkamlangan ikkita bir xil termometrdan iborat psixometr orqali aniqlanadi . Termometrlardan biridagi simob zoldircha marli bilan tortilgan boʻlib , uning oxiri suvli idishga tushirilgan . Ushbu termometr xoʻl deb atalib , to'liq namlikka to'yingan muhit haroratini , ikkinchisi esa - ushbu to'yinganlikdagi muhit haroratini ko'rsatadi . Gaz muhitiga joylashtirilgan psixometrning ikkala termometrlarning ko'rsatkichlari orasidagi farq bo'yicha , psixometrik jadvallar yordamida nisbiy namlik aniqlanadi . U qanchalik kichik boʻlsa , termometrlar koʻrsatkichlari orasidagi farq shunchalik katta bo'ladi . Agar ikkala termometrning ko'rsatkichlari bir xil boʻlsa , gazning nisbiy namligi berilgan haroratda 100 % ga teng deb , gazning oʻzi esa to'yingan hisoblanadi . Issiqlik tashuvchining harorati va nisbiy namligini bilganimiz holda 1 kg quruq gaz ( g / kg ) tarkibida boʻlgan suv bugʻi massasi ( g ) bilan tavsiflanuvchi gazning namlik miqdorini quyidagi bog'liqlikdan foydalanilgan holda aniqlaymiz .
P = P , 0 / 100
Bu yerda : P- issiqlik tashuvchidagi suv bugʻining parsial bosimi ;
P - berilgan haroratdagi toʻyingan bug'ning parsial bosimi ;
0 - issiqlik tashuvchining nisbiy namligi .
Gaz muhitining bosimi shishali U - simon suyuqlik mano metrlari yordamida , naychalardagi suyuqlik sathlari farqi boʻyicha aniqlanadi . Keramik buyumlarni quritish uchun uskunalar
Keramik buyumlarni ( yarimfabrikatlar ) quritish tabiiy ravishda ochiq havoda ( tomlar ostida , omborlarda va h.k. ) hamda sun'iy 54 metrlar hisobida bosib o'tgan masofasini koʻrsatadi . Uni kuzatish ravishda ( maxsus qurilmalar , quritkichlarda ) amalga oshirilishi mumkin . Tabiiy quritish iqlimiy sharoitlarga bog'liq boʻlib , katta mexanizatsiyalashni hamda optimal rejimini saqlash qiyin . Bundan maydonlar talab qiladi , undagi ishlab chiqarish jarayonlarini to'liq tashqari tabiiy quritish jarayoni juda uzoq kechadi ( 20 sutkagacha ) . Respublikamizda ishlab chiqarilayotgan g'ishtlarning va boshqa keramik buyumlarning 6% miqdorigina tabiiy ravishda quritiladi.
Keramika buyumlarni va anjomlarni ishlab chiqarish sanoatida sun'iy quritish uchun hammadan koʻp qarama - qarshi oqim tamoyili boʻyicha ishlovchi tunnel va kamerali quritish agregatlari qoʻllaniladi : xom buyum qarshisiga chiqish tuynugi tomondan tunnelga kirib keluvchi issiqlik tashuvchi harakatlanadi ( issiq havo , yoqilib boʻlingan gazlar va h.k. ) . Uzluksiz tarzda harakat qiluvchi tunnelli quritish agregati 24-36 m uzunlikdagi , 1,4-1,8 m balandlik va eni 1-1,2 m oʻlchamdagi kameradan iborat.
Quritish tunneliga xom buyum vagonchalarga terilgan holda kiradi , ular tunnel ichida oʻrnatilgan relslar ustida suruvchi yoki arqonli itargichlar orqali harakatlanadi . Alohida tunnellar 10-20 ta tunnellardan tashkil topgan bloklarga birlashadi , bunda issiqlik tashuvchini kirishi va chiqishi uchun umumiy kanallar ko'zda tutiladi . Tunneli quritkichlarning asosiy afzalliklari : ishlab chiqarishning oqim tarzida ekanligi , yuqori mexanizasiya darajasi , yuqori ishlab chiqarish unumdorligidir . Tunnelli quritgichlarning kamchiliklari : vagonchalarning koʻplab miqdorda talab qilinishi va ularning toʻldirilish zaruriyati , vagonchalar metalli qismlarning korroziyaga ( yuqorida issiqlik tashuvchining harorati pastga qaraganda yuqori ) tunnelning ko'ndalang kesimi boʻyicha buyumlarni notekis qurishi vagonchalarni sutkalar davomida toʻldirish va bo'shatilish zaruriyati .
Tunnelli quritgichlarda gʻisht quritish rejimining parametrlari : qurish muddati 12-50 soat , issiqlik tashuvchining harorati 50-80 ° C . ishlatilib boʻlingan gazlarning harorati 25-40 ° C , nisbiy namlik 75-95 % , bir tunnelga boʻlgan issiqlik tashuvchi sarfi 3000 dan 10000 m / soat , issiqlik tashuvchining tunnel ichidagi harakat tezligi 0,8–2 m / sek . uchrashi , va Massaning boshlangʻich namligi 18-25 % , oxirgi namligi – 5-7 % .
Kamerali quritgichlar davriy ishlovchi quritgichlar qatoriga kiradi ( 12 - rasm ) . Uzunligi 10–14 m , kengligi 1,3-1,5 m , balandligi 2,1-3 m boʻlgan kameralar 24–30 tadan boʻlgan bloklarga birlashgan . Kameraning ichki devorlarida maxsus bo‘rtiq erlar boʻlib , ularga oʻntokchalik vagonchalar yordamida xom gʻishtli tokchalar qoʻyiladi . Issiq issiqlik tashuvchi kamera ichiga ostki kirish kanallari orqali kirib keladi , bu kanallar kameraning barcha uzunligi boʻyicha joylashgan va ular ichidan issiqlik oqimi yuqori tomon osonlikda harakat qiladi . Sovugach va namlikka toʻygach , ogʻirlashgan holda issiqlik tashuvchining yangi issiq qismlari orqali siqilgan holda u pastga tomon tushadi va soʻruvchi kanal orqali chiqarib tashlanadi .
Kamerali qurutgichlarda qurutiluvchi g'ishtning qurish rejimi parametrlari : qurish muddati 40-80 soat , issiqlik tashuvchining harorati 100-140 ° C , ishlatilib bo'lingan issiqlik tashuvchining Kamerali quritgichlarning kamchiliklari : issiqlik tashuvchi haroratining har xilligidan buyumlarni kamera uzunligi va kengligi Kamerali quritgichlarda quritiluvchi gʻishtning qurish rejimi harorati 40-50 ° C , issiqlik tashuvchi sarfi kamera oʻlchamiga bog'liq ravishda 1000 4000 m / soat . bo'yicha notekis qurishi , kameraning ko'ndalang kesimi bo'yicha issiqlik tashuvchining namlikka to'yinganligi ( kamera devorlari oldidagi va gumbaz ship ostidagi g'isht tezroq quriydi , chunki kamera devorlari bo'ylab issiqlik tashuvchi eng yuqori harorat va eng kam namlikka ega bo'ladi ) , issiqlik tashuvchining tezligining kamligi , ishning davriy ravishda ekanligi , jarayonning uzoq davom etishi , kamera ichini to'ldirish va uni bo'shatish ko'p vaqt talab etishi . Biroq kamerali quritgichlarda xususiy rejimda buyumlar quritish mumkin . Hozirgi zamon kamerali va tunnelli quritgichlar issiqlik tashuvchining jadallikdagi majburiy ichki sirkulyasiyasini hosil qiluvchi ventilyator uskunalari bilan jihozlangan , bu kamera yoki tunnelning vertikal kesimi boʻyicha harorat maydonni bir tekisda boʻlishini ta'minlashga imkon beradi , notekis ravishda qurishni sezilarli ravishda kamaytiradi tezligini oshiradi . Quritishning eng zamonaviy usullari va quritish agregatlarining tuzilishlari qurish jarayonini yanada ko'proq samarali oʻtqazilishiga imkon beradi . Konduktiv , dielektrik , oʻtayuqori chastotali , plazmali va yuqori haroratli qizdirish , infraqizil nurlanish usullari buyumlar haroratini issiqlik beruvchi sifatida gaz muhitini qatnashishisiz ( havoga oid ) buyumlar haroratni oshirishga asoslangan . Masalan , xom buyumni infraqizil nurlar orqali qizdirilganda material tomonidan nurlanish quvvatini yutish holati sodir boʻladi , qaysiki , issiqlik quvvatiga aylanishi bilanoq buyumlar tanasiga singadi va diffuziyani yuzaga keltiradi . Buyumlarni tezlashgan tarzda quritish uchun keramika ishlab chiqarish sanoatida buyumga qarata yo'naltirilgan issiqlik berish bilan qurituvchi konvektiv quritgichlar , buyumlarni elektr yoki gazli nurlovchilar orqali isitilishi bilan olib boriluvchi radiasion hamda uyg'unlashgan tarzdagi (konvektiv - radiasion) qurutgichlar qoʻllaniladi . hamda uyg'unlashgan tarzdagi ( konvektiv - radiasion ) quritgichlar gazli nurlovchilar orqali isitilishi bilan olib boriluvchi radiasion Quritish agregatining turi va qurish rejimini tanlash massa tarkibi , buyumlarning shakli va oʻlchamlariga bogʻliq . Masalan , fayans va yarimchinni buyumlar ( yuvinish jihozi , unitazlar , pissuarlar , yuvish bachoklari va h.k. ) tunneli quritgichlar yoki konveyerli qarama - qarshi oqimli va radiatsion quritgichlarda quritiladi . Yirik oʻlchamli va devori qalin bo'lgan buyumlar ( vannalar , yuvinish jihozlari va h.k. ) kamerali yoki radiatsion quritgichlarda , ba'zida esa uyg'unlashtirilgan usulda quritiladi xom buyumlarni yaqinlashtirish yoki ular orasidagi masofani pastki qatorlarda koʻpaytish bilan oldini olish mumkin . Ezilishlar quritish vagonchalaridagi xom gʻisht qo'yish uchun xizmat qiluvchi ramkalarning egriligi tufayli sodir bo'ladi . Shuningdek Keramik plitalar panelli yoki mikromashal gaz gorelkalari bilan jihozlangan konveyerli tasmali - toʻrsimon quritgichlarda , yoki rolikli tirqishli quritgichlarda quritiladi .