1. Quritish mazmuni va maqsadlari. Keramik buyumlarni quritish uchun uskunalar. Qurish nuqsonlari

Qurish nuqsonlari
Xom g'ishtni yomon terilishi , tez isitish , qurish jarayonlari rejimini ustidan nazorat etilmasligi va h.k. kabilardan iborat notoʻgʻri quritilish oqibatida qurigan buyumlarda nuqsonlar paydo boʻlishi mumkin . Yoriqchalar ( qurollanmagan ko'z bilan koʻrinmaydigan mayda yoriqlar ) xom buyumning haroratining pastligi , issiqlik tashuvchining yuqori namligidan hosil boʻlishi mumkin . Kattaroq yoriqlar massa tarkibining optimal emasligi unga etarli ishlov berilmasligi , shuningdek pressning nosozligi oqibatida paydo boʻladi . Yuqori qatorlardagi xom buyumlarda issiqlik tashuvchini tunnelning kesimi bo'yicha notekis tarzda berilishi natijasida paydo boʻladi , qaysiki bu buyumni noto'g'ri taxlanishi natijasidir . Ushbu nuqsonni yuqori qatorlar bilan tunnel shipi orasidagi tirqish - oraliqni kamaytirish yani yuqori qatorlardagi xom buyumlarni yaqinlashtirish yoki ular orasidagi masofani pastki qatorlarda ko'paytish bilan oldini olish mumkin . Ezilishlar va burchaklar o'tmaslashuvi , xom buyumning qiyshayishi quritish vagonchalaridagi xom gʻisht qo'yish uchun xizmat qiluvchi ramkalarning egriligi tufayli sodir boʻladi . Shuningdek buyumni notekis pala - partish tarzda qoʻyilishi , ularning tashilishi paytida chayqalishi yuqoridagi nuqsonlarni paydo boʻlishiga sabab bo'ladi . Xom buyumning mo'rtligi - tez quritish oqibatidir , qaysiki , buyumning ichida yuzasiga chiqayotgan namlik miqdori bugʻlanayotgan suv miqdoridan kam boʻladi . Ushbu koʻrinishidagi nuqsonni issiqlik tashuvchining namligini ko'paytirish yoki uning haroratini ko'tarish orqali yo'qotish mumkin . Qalinligi uzunligi va kengligidan ancha farq qiluvchi kera mik plitalarning qurish rejimining buzilishida , plitalarning defor masiyasi , yoriqlar , havfli yorilishlar hosil boʻlishi mumkin . Plita larning deformatsiyasi ikki qarama - qarshi yuzalarning notekis namligi natijasidan hosil boʻladi . Bu nuqsonni bartaraf etish uchun qurish tezligi ikki tomondan ham bir xilda boʻlishini nazorat etilishi lozim .
Buyumlarni kuydirish
Keramika ishlab chiqarish texnologiyasida kuydirish buyum tayyorlashning tugallanuvchi va eng mas'uliyatli bosqichidir . Kuydirish jarayonida keramik materialning eng muhim xususiyatlari shakllanadi , qaysiki bular uning texnik bahosi - mustahkamligi , zichligi , suvbardoshligini va h.k. belgilaydi . Kuydirish natijalarini ishlab chiqarishning iqtisodiy tomoniga ta'siri katta , chunki ushbu jarayonni toʻgʻri olib borilishi yoqilg'i , elektroenergiya sarflari , mehnat harajatlari va boshqa texnik iqtisodiy koʻrsatkichlariga ta'sir etadi . Kuydirishga boʻlgan jami sarflar 35-40 % ga etadi , brak yoʻqotishlari tovar mahsulotning deyarli 10 % miqdorini tashkil etadi . Buyumlar keramik massaning pishishi uchun etarli boʻlgan 90 dan 1400 ° C gacha boʻlgan haroratda kuydiriladi . Bunda buyum toshsimon holdagi mexanik , fizik va kimyoviy ta'sirlarga qarshi chidamli boʻlgan jismga aylanadi . Kuydirishning harorat rejimi shartli ravishda toʻrt davrga bo'linadi : qurish davrigacha , qizdirish , pishirish va sovutish . Qurish davrigacha fizik - mexanik va fizik - kimyoviy bogʻlangan suvni chiqarib tashlash uchun amalga oshiriladi . Bunda kuydiriladigan buyum 100-200 ° C gacha bir tekisda isiy boshlaydi . 80-130 ° C harorat oraligʻida suvning jadal ravishda yoʻqotilishi sodir boʻladi , bu xom buyumning yorilishiga olib kelishi mumkin . Shuning uchun ushbu davrda harorat sekinlik bilan ko'tarilishi lozim . Haroratning 800 ° C gacha ko'tarilishida buyum qiziydi . Bu davrda haroratning tez ko'tarilishi xavf tug'dirmaydi . Haroratning bundan keyingi ko'tarilishini 1050-1100 ° C gacha sekinlik bilan amalga oshiriladi , chunki 800-900 ° C oraliqlarida ... deformatsiyalar yuzaga keladi , qaysiki , bu tuproq minerallarining kristall panjarasining buzilishi va sopolakning struktura oʻzga . rishlari bilan bog'liq . Ushbu rejimning buzilishi yoriqlar paydo boʻlishiga olib kelishi mumkin . Pishirish davrida kuydirishning yoʻl qoʻyiluvchi maksimal haroratiga chiqariladi , jadallikdagi olovga oid kirishish sodir boʻladi , sopolak pishib etiladi va massaning gʻovakligi keskin kamayadi . Pishirish davrining oxirida kuydirilayotgan buyum 3-5 soat davomida maksimal haroratda , fizik - kimyoviy jarayonlarning toʻliq oʻtishi uchun tutib turiladi . Bunday tutib turishning vaqti buyumning oʻlchamiga , sopolakning talab etiluvchi suv yutish xususiyati bogʻliq boʻlib , eksperimentlar asosida aniqlanadi . Buyumlarni sovutish keramika texnologiyasida muhimligi kam boʻlmagan operatsiyalardan biri . U , haroratni sekin - astalik bilan ( taxminan soatiga 30 ° C dan ) 500 ° C gacha tushirilishi bilan belgilanadi . Bu buyumlarda ichki kuchlanishlarning hosil boʻlishi va ularning yorilishini istisno etadi , qaysiki 650–500 ° C haroratlar oralig'ida tez sovutish holatida keramik massalarning tarkibiy qismini tashkil qiluvchi qumtuproqning modifikasion oʻzgarishlari natijasida yuqoridagi nuqson kelib chiqishi mumkin . Buyumlarni bundan keyingi sovutilishi 40-50 ° C oxirgi haroratgacha tezlik bilan ( soatiga 120-125 ° ) amalga oshirish mumkin .
Buyumlarni kuydirishda sodir bo'luvchi fizik - kimyoviy jarayonlar
Kuydirishda materialni qizdirish jarayonida keramik buyum materialida uning xususiyatlarini oʻzgarishga olib keluvchi quyi dagi fizik - kimyoviy jarayonlar sodir boʻladi . 80-130 ° C haroratda fizik - mexanik suv bugʻlanadi , buyum massasi bir tekisda isiy boshlaydi . 200-600 ° C haroratlar oraligʻida fizik - kimyoviy va 500 600 ° C atrofida esa tuproq va boshqa minerallar tarkibiga kiruvchi kimyoviy bogʻlangan suvning chiqib ketishi kuzatiladi , bu esa tuproqning qayishqoqligining yo'qolishi , buyum massasining kamayishi , mineralning kristall panjarasining buzilishi va bu pasayishi va ularning kirishishini keltirib chiqaradi . Tuproq va unga qo'shilgan qo'shimchalarning asosiy tashkil etuvchi minerali kaolinit boʻlib , uning degidratatsiya jarayoni metakaolinit hosil bo'lishi bilan kechadi :
A10 , 250 , 2H , 0 - A1,0 , 280 , + 2H , 0
Kirishishdan keyin massa zichlashadi , oson eruvchi birikmalar qiyin eruvchi zarrachalar oraliqlaridagi boʻshliklarni toʻldiradi va bu keyinchalik zichlashish - pishish jarayoniga ijobiy ta'sir etadi . 200 ° C va bundan yuqori haroratda organik aralashmalar va yonuvchi qoʻshimchalarning yonishi sodir boʻladi , bu esa materialning ichidan suvning yanada yaxshiroq chiqib ketishi va organik moddalarning uchuvchi qismining chiqib ketishini taminlaydi . 500-700 ° C haroratlar oralig'ida temir tutuvchi , minerallar , sul fidlar va sulfatlar , 700-900 ° C haroratda esa karbonatlar dissosiasiyasi sodir boʻladi . Organik aralashmalarning yonishi va ( CO SO , va h.k. ) uchuvchi gazlar ajraluvchi minerallar dissosiasiyasi jarayoni sopolakning pishishining boshlanishigacha , uning buzilish va qaynashsimon nuqsonlari bo'lmasligi uchun tugallanishi lozim . 700 ° C va bundan yuqori haroratda tuproq tarkibida mavjud ishqorlar boshqa komponentlar bilan oʻzaro ta'sir ko'rsatdilar , bunda qattiq zarrachalarni yaqinlashuvi va eritmadan yangi , termodinamik barqaror kristall fazalar ajralishi bilan minerallarning erishi sodir boʻladigan eritma hosil boʻladi ( A.I. Avgustinik boʻyicha ) Materialning bundan eyingi 700 ° C dan yuqori tarzda qizdirilishi metakaolinitning A1,0 , va 2Sio , erkin oksidlarga ajra lishini keltirib chiqaradi va shu bilan birga sillimanit ( Al , O , SiO ) va SiO , hamda metakaolinit ( A1,0 , .2SiO2 ) , 950-1150 ° C va bundan yuqori haroratlarda mullit ( 3A1,0 , .2SiO ) hosil bo'ladi . Mullit eng barqaror birikma boʻlib , buyumga mustahkamlik , zarb bardoshlik , qovushqoqlik , issiq - bardoshlik va boshqa xususiyatlar esa beradi .
Odatdagi tuproqlarda kuydirish chog'ida ( 1050 ° C va bun . dan yuqori ) amorf qumtuproq eritmasida erigan , boshqa oksid . lar bilan birikishga kirishmagan eritmadan shuningdek kristobalit ham hosil boʻladi , qaysiki ( V.F. Pavlov boʻyicha ) buyumlarning issiqbardoshligini kamaytiradi , sopolakni guyoki « yumshatadis va uning suv o'tqazish va suv yutish xususiyatini ko'paytiradi . Maydalangan nefelinli sienit va dala shpatlari tarkibli qoʻshimcha larning qo'shilishi shisha fazasi hosil boʻlish darajasini oshiradi , qaysiki ushbu fazada kristobolit erib ketadi . Mullit kristallarining hosil boʻlish jarayoniga pech ichidagi muhit juda katta ta'sir ko'rsatadi . Suv bugʻining hozirligi va azot muhitida 600 ° C dan boshlab ushbu jarayon tezlashadi , uglerod ( IV ) oksidi So , mavjud bo'lgan muhitda esa sekinlashadi . Shuning uchun buyumlarni kuydirishni yaxshisi 800 ° C gacha boʻlgan haroratgacha tuproqdagi organik aralashmalarni hamda yonuvchi qoʻshimchalarning yaxshi yonib ketishiga ta'sir koʻrsatuvchi oksidlanish muhitda , 800 ° C dan yuqori haroratda esa pishish jarayonini keskin jadallashtiruvchi va uning boshlanish haroratini 100-150 ° C ga tushiruvchi qaytarilish muhitda olib borish lozim . Qaytarilish muhiti pechning ishchi bo'shlig'ini kuydirish jarayonida suv bilan purkash yoki keramik massaning tarkibi kiritilgan yoqilg'ini yondirish bilan vujudga keladi .