1-qisim. Mexanika va molekulyar fizika

22.24.
 
Traktor 1 soatda 240 m
3
shag’alni 6 m balandlikka ko’tardi. Dvigatel quvvatini aniqlang. Shag’alning 
zichligi 1700 kg/m
3
.
Uchinchi daraja 
22.25.
 
Og’irlik kuchi maydonida 4.5 m
3
suvni 5 minutda 5 m balandlikka ko’taradigan nasosning o’rtacha 
quvvatini toping.
22.26.
 
Chuqurligi 150 m bo’lgan shaxta tubidan 200 m
3
suvni chiqarib tashlash uchun quvvati 50 kW 
bo’lgan nasos qancha vaqt ishlash kerak? 
22.27.
 
Massasi 2 t bo’lgan qor transporti joyidan o’zgarmas 0.5 m/s
2
tezlanish bilan qo’zg’aladi.
Ishqalanish koeffisenti 0.1 . Aerochanani 15 m/s tezlikka erishgan yo’ldagi o’rtacha quvvatini toping.
22.28.
 
Diametri 30 sm bo’lgan silliqlash diski gorizontal tekislikda 2 Hz chastota bilan aylanadi. Uning 
slindrsimon sirtiga 100 N kuch bilan metall brusok bosiladi. Brusok va disk orasidagi ishqalanish 
koeffisenti 0.2. Diskni aylantirayorgan dvigatel qanday quvvatga erishadi?
22.29.
 
Ko’ndalang kesini 2 m
2
bo’lgan 9 m/s tezlikdagi havo oqimini quvvatini toping. Havoning zichligi 
1.3 kg/m
3
.
23.
Foydali ish koeffisenti (FIK). 
Birinchi daraja
23.1.
 
Qiya tekislik yordamida yuk qandaydir balandlikka ko’tarildi. Foydali ish 500 J bo’ldi. Sarflangan 
to’la ish 625 J bo’lsa, qiya tekislikning foydali ish koeffisentini toping.
23.2.
 
FIK 90 % bo’lgan bloklar sistemasi yordamida ykkni ko’tarish uchun 12 kJ ish bajarildi. Foydali 
ishni hisoblang. 
23.3.
 
O’g’irligi 1 kN bo’lgan yukni richag yordamida 8 sm ga ko’tarildi. Richagning FIK 80% bo’lsa, 
bajarilgan ishni toping. 
23.4.
 
O’g’irligi 250 N bo’lgan yukni chig’iriq yordamida 10 m balandlikka ko’tarish uchun qancha ish 
bajarish kerak? FIK 80%. 

---

84 
Ikkinchi daraja