1. Pulning kelib chiqishi,mohiyati va zaruriyati

 
41.Ssuda kapitali harakati, uning xususiyatlari, ssuda 
kapitali bozori 
Ssuda kapitali kapital bozorida muxim o`rin tutib milliy iktisodiyot 
extiyojlarini qondiradi.Ssuda kapitalining o`ziga xos xususiyatlari, uning 
kreditordan qarz oluvchiga bo`lgan xarakatida va aksincha bo`lgan 
jarayonida ko`proq ko`rinadi. Bu xususiyatlar quyidagilardan iborat:
1. Ssuda kapitali kapital sifatida - bu mulk uning egasi qarz oluvchiga 
kapitalini doimiy egalikka emas, balki vaqtincha foydalanish uchun 
beradi. Bu xolda kapitalga bo`lgan egalik kapital xarakatidan ajraladi. 
Kapital korxonalarning ishlab chiqarish faoliyatini tashkil kilishning 
boshidan oxirigacha qatnashib, uning xajmi ortib borsada, belgilangan 

---

kapital miqdori oxir oqibatda o`z egasi - kreditorga kaytib to`lanishi 
lozim.
2. Ssuda kapitalining o`ziga xos xususiyati, uning tovar sifatida 
ekanligidir. Kreditor tomonidan pul mablag’lari qarzdor korxonaga 
“sotiladi”, Korxonalar bu kapital xisobidan chiqarish vositalari va ish 
kuchini sotib oladilar. Ssuda kapitalining tovar sifatidagi iste`mol 
qiymati - qarz oluvchi tomonidan uning samarali ishlatilishi natijasida 
qarzdor oladigan foyda xisoblanadi. Ssuda kapitalining iste`mol kiymati 
oddiy tovarning iste`mol kiymatidan far qiladi. Ssuda kapitali bo`yicha 
olingan foidaning bir kismi ssuda foizini tulash uchun ishlatiladi.
3. Ssuda kapitalining yana bir xususiyati, kreditor va qarz oluvchi 
o`rtasidagi munosabatning uzok davom kilishidir. Ssuda kapitalining 
kreditordan qarz oluvchiga o`tish jarayoni davrlar bo`yicha tarkatilgan 
to`lov mexanizmining bosqichlarida ifodalanadi. Masalan, oddiy savdo 
sotik jarayonida sotilgan tovarning narxi shu zaxotiyok to`lanadi. Kredit 
resurslari va ulardan foydalanganlik uchun to`lovlar odatda ma`lum vaqt 
o`tgandan keyin to`lanadi.