Tashqi siyosatga tinchlik, barqarorlik, hamkorlik yo'li asos qilib olindi.
O'zbekiston Respublikasi tashqi siyosatining asosiy tamoyillari quyidagilardan iborat:
• mafkuraviy qarashlardan qat'iy nazar hamkorlik uchun ochiq-lik,umuminsoniy qadriyatlarga, tinchlik va xavfsizlikni saqlashga sodiqlik;
• davlatlarning suveren tengligi va chegaralar daxlsizligini hurmat qilish;
• boshqa davlatlarning ichki ishlariga aralashmaslik;
• nizolarni tinch yo'l bilan hal etish;
• kuch ishlatmaslik va kuch bilan tahdid qilmaslik;
• inson huquqlari va erkinliklarini hurmat qilish;
• ichki milliy qonunlar va huquqiy normalardan xalqaro huquqning umum e'tirof etilgan qoidalari va normalarining ustivorligi;
• davlatning, xalqning oliy manfaatlari, farovonligi va xavfsizligini ta'minlash maqsadida ittifoqlar tuzish, hamdo'stliklarga kirish va ulardan ajralib chiqish;
• tajovuzkor harbiy bloklar va uyushmalarga kirmaslik;
• davlatlararo aloqalarda teng huquqlilik va o'zaro manfaatdorlik, daviat milliy manfaatlarining ustunligi;
• tashqi aloqalarni ham ikki tomonlama, ham ko'p tomonlama kelishuvlar asosida rivojlantirish, bir daviat bilan yaqinlashish hisobiga boshqasidan uzoqlashmaslik.
21.Узбекистоннинг жахон хамжамиятига кушилиши.
XX asrning so’nggi 10 yilligi jahon tarixiga ijtimoiy dunyoqarashda, jahon hamjamiyatining jo’g’rofiy-siyosiy tuzilishida tub o’zgarishlar davri bo’lib kiradi. Jahon yangi davrga qadam qo’ydi. Bu davrning o’ziga xos belgilari, bir tomondan, davlatlar va xalqlar o’rtasida yaqinlashuv jarayonlari va hamkorliklarning kuchayishi, yaxlit siyosiy va iqtisodiy makonlarning vujudga kelishi, yagona xalqaro mehyorlar, qoidalar va andozalarga o’tish bo’lsa, ikkinchi tomondan, sotsialistik lagerning yemirilishi, totalitar tuzumlarning tugatilishi, bu tuzumlar o’rnida yosh mustaqil davlatlarning paydo bo’lishidir.Hozirgi mustaqil O’zbekiston milliy istiqloliga erishgunicha sobiq SSSR deb atalgan qudratli, hukmron Markaz tasarrufida o’z erkinligidan, mustaqil ichki va tashqi siyosat yurgizish haq-huquqlaridan mahrum edi. SSSR Konstitutsiyasida bu Respublika “teng huquqli”, “mustaqil”, “suveren” davlat sifatida tahrif etilsa-da, amalda ko’zga ko’rinmas i’lar bilan qo’l-oyog’i bandi etilib qo’yilgan edi. Tabiiy boyliklar, resurslar, iqtisodiy imkoniyatlar, salohiyatga ega bo’lgan Respublikaning xo’jalik hayoti ham, madaniy-ma’naviy jabhalari ham ittifoq davlatining hoxish irodasi, oliy ko’rsatmasi bilan boshqarilib kelinar edi.O’zbekistonning mustaqillikka erishuvi uning ko’p asrlik qaramlik va mutelik iskanjasida yashagan xalqi hayotida tarixiy voqea, burilish nuqtasi bo’ldi. SHu bilan birga uning davlat siyosatida, xalqaro maydondagi munosabatlarida ham o’ziga xos muhim bosqich bo’ldi. Avvalo, yosh, mustaqil, suveren davlatning jahonga yuz tutishi, uni ko’plab davlatlar, mamlakatlar tomonidan ehtirof etilishi, di’lomatik, savdo-sotiq va boshqa aloqalarni o’rnata borishi O’zbekiston Respublikasining xalqaro maydonga chiqishiga yo’l ochib berdi.O’zbekiston qulay geostrategik mavqega ega. Hozirgi O’zbekistonning xududi tarixan shunday joy bo’lganki, bu yerda juda ko’p savdo yo’llari tutashgan, jo’shqin tashqi aloqalar va turli madaniyatlarning bir-birini boyitish jarayoni kechgan. Hozirgi kunda O’zbekiston o’zining mustaqil energetika va suv tizimlariga ega bo’lgan sobiq Sovet O’rta Osiyosining markazida turibdi, ko’pgina masalalarda Respublikalar o’rtasidagi bog’lovchi bo’g’in bo’lib xizmat qilmoqda va xorijiy mamlakatlar bilan munosabatlarni rivojlantirishda tobora faol rol o’ynamoqda.O’zbekiston mustaqil Markaziy Osiyo Respublikalari orasida g’oyat kata eks’ort imkoniyatiga ega bo’lgan juda muhim xomashyo-’axta va undan tayyorlangan mahsulotlarni yetishtiruvchi hamda yetkazib beruvchi asosiy Respublikadir.O’zbekiston Respublikaning siyosiy va iqtisodiy mustaqilligini himoya qilish imkonini beradigan yetarli ‘otentsialga ega. Yer bag’rining g’oyat qimmatli xomashyolarga boyligi chuqur tarkibiy o’zgarishlarni amalga oshirish, Respublikaning jahon bozoriga chiqishini tahminlaydigan tarmoqlarni rivojlantirish imkonini beradi.O’zbekiston o’z milliy manfaatlariga javob beradigan, mamlakatning jahon hamjamiyatiga qo’shilishini tahminlaydigan, milliy, mintaqaviy va jahon xavfsizligiga ko’maklashadigan tashqi siyosat yurgizmoqda. Uning asosiy qoidalari prezident I.A.Karimovning asarlarida, ma’ruza va nutqlarida asoslab berilgan, O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida qonunlashtirilgan. “Respublika davlatning, xalqning oliy manfaatlari, farovonligi va xavfsizligini tahminlash maqsadida ittifoqlar tuzish, hamdo’stliklarga va boshqa davlatlararo tuzilmalarga kirish va ulardan ajralib chiqishi mumkin” deyiladi O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 17-moddasida.
Do'stlaringiz bilan baham: |