1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta ta’lim vazirligi

6) Virus DNK si o‘tmishdoshlarini nishonlash orqali.
Virus DNK si 
sintezini DNK o‘tmishdoshlarini nishonlab (m., timidin yoki fosfatni), so‘ngra u 
yoki bu metod bilan ajratilgan DNK preparatini radioaktivligini aniqlab bilish 
mumkin.
7) Virus DNK sini sitologik usullar orqali. 
Virus bilan kasallangan 
hujayrada DNK ni joylashishi (lokalizatsiyasi)ni o‘rganiladi. Hujayra DNK si 
asosan yadroda joylashgan bo‘ladi, sitoplazmada DNK miqdorini oshishiga 
qarab virus DNK si sintezini ko‘rsatadi. Bu yangi sintezlangan DNK ni o‘rganish 

---

 
 
146 
gistoximiya va avtoradiografiya usullarida amalga oshiriladi. Bu asosan hayvon 
va odam viruslarida yaxshi natija beradi. 
Virus DNK si sintezining substratlari 
Virus DNK si ham xuddi hujayra DNK si kabi to‘rtta asosiy nukleotiddan 
tarkib topgan (d-AMF, d-TMF, d-SMF, d-GMF). Bunday hollarda virus DNK si 
sintezi 
uchun 
hujayra 
DNK 
si 
uchun 
ishlatiladigan
dezoksiribonukleozidtrifosfatlar ishlatiladi (d-ATF, d-TTF, d-STF, d-GTF). 
Ammo ba’zan ba’zi viruslar tarkibiga hujayra DNK sida uchramaydigan 
nukleotidlar kiradi. M., 
T-juft bakteriofaglar tarkibiga
d-SMF o‘rniga 
dezoksi-
5-oksimetilsitidinmonofosfat (d-OMSMF), Bacillus subtilis
ni ba’zi faglari 
DNK 
sida 
d-TMF 
o‘rniga boshqa odatdan tashqari nukleotid – 
dezoksimetiluridinmonofosfat (d-OMUMF
) uchraydi. Bunday anomal 
nukleotidlarni tutgan virus DNK sining sintezi uchun ularga mos 
nukleozidtrifosfatlar zarur bo‘ladi (d-OMSTF, d-OMUTF ). Virus bilan 
kasallangan hujayrada bunday noyob substratlarni hosil bo‘lishi quyidagicha 
bo‘ladi. 
Ba’zi viruslarni DNK si glyukozilirlangan bo‘ladi. DNK ni glyukozilirlash 
uchun glyukozani aktiv formasi