1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta ta’lim vazirligi

 
 
268 
Sputnik ikkizanjirli DNK tutuvchi eukariot hujayralarda ko‘payadigan 
birinchi sputnik-satellitdir. Bu virusni olimlar oddiy virus emas balki 
bakteriofaglar kabi bakteriya virusi yoki virofag
(
virusni virusi
) deb atadilar. 
Virofaglar xo‘jayin-hujayra va va virusni o‘zini ko‘payishi uchun xujayin-
hujayrani replikativ apparatini ishlatadi. Bugungi kunda ikkinchi mimivirusni 
virofagini CL shtammi ochildi.
 
68-rasm.Virofagni sputnigi (122) 
9.23.Prionlar yoki sekin kechadigan infeksiyalar 
Prionlarni Muxamedov va safdoshlari tomonidan chop etilgan Tibbiyot 
virusologiyasi kitobida sekin kechadigan infeksiyalarga kiritadi. Uning fikricha 
ma’lum bir sharoitda odatdagi viruslar keltirib chiqaradigan sekin kechuvchi 
infeksiyalarni 
ikki 
guruhga 
bo‘linadi. 
Birinchisi 
guruhni 
kasallik 
qo‘zg‘atuvchilari odatdagi viruslar(qizamiq, qizilcha, kanali ensefalit, 
sitomegaliya, adenovirusli infeksiyalar, OITS) bo‘lsa va ikkinchi guruhning 
qo‘zg‘atuvchilariga “prionlar” deb nomlangan yuqumli oqsillarni kiritadi 
(Muxamedov va b., ,2012). Quyida u tomonidan berilgan tavsifni keltiramiz. 
Prionlar odamlarda va ayrim turdagi hayvonlarda aniqlangan bo‘lib, ular 
alimentar
yo‘lda boshqa hayvonlarga va kamdan-kam holatda odamga yuqishi 
mumkin. Hayvonlarda – (sigirlardagi “quturish”, norkalarning kasalliklari va h.). 
Muxamedov va uning safdoshlarini (2012) fikricha odamlarda 5 ta shakli 
topilgan. Ularni eng ko‘p tarqalgani Kreysfeld-Yakob kasalligi va Kuru 
kasalligidir. Boshqa kasalliklarga fatal uyqusizlik Gerstman-SHtraussler-
SHeinker sindromi va yosh bolalarda uchraydigan ensefalopatiya kiradi. 
Prion kasalliklari yuqumli va irsiy kasallikdir. YUqishi har xil tibbiy 
instrumentlardan foydalanilganda va ayrim hayvon biopreparatlari yuborilganda 
yuqadi. 
Prionlani tuzilishiga kelsak ular