1. O‘zbekiston mustaqillikka erishishi bilan sug‘urta sohasida ro‘y bergan o‘zgarishlar

Sug‘urta – ko‘rilishi mumkin bo‘lgan zararlarni manfaatdor jismoniy va yuridik shaxslar o‘rtasida qoplash.

Sug‘urta bozori – sug‘urta xizmatlari oldi-sotdisi bo‘yicha iqtisodiy munosabatlar tizimi.

Sug‘urta summasi – sug‘urta obyektini haqiqatda sug‘urtalangan qismining pul ko‘rinishidagi qiymati.

Sug‘urta shartnomasi – sug‘urtalovchi va sug‘urtalanuvchi o‘rtasidagi sug‘urta turi shartlariga mos ravishda ularning o‘zaro majburiyatlarini tartibga soluvchi kelishuv (huquqiy bitm).

Sug‘urta limiti – moddiy qiymatliklar va sug‘urtaviy mas’uliyatlarni sug‘urtalash mumkin bo‘lgan maksimal pul summasi.

Sug‘urta himoyasi – konkret obyekt tomonidan ko‘rilgan zararni bartaraf qilish yoki qoplash bo‘yicha munosabatlar.

Sug‘urtalovchi – sug‘urtani amalga oshiruvchi ixtisoslashtirilgan tashkilot.

Sug‘urta qoidalari – ixtiyoriy sug‘urta shartlarini belgilovchi me’yoriy hujjatlardan biri.

. Prezidentimiz Islom Karimov ta’kidlaganidek, “iqtisodiyotni yanada erkinlashtirish jarayonini tegishli bozor infratuzilmasi, ya’ni bank-moliya tizimi, lizing, auditorlik, sug‘urta, injiniring va boshqa tuzilmalarni rivojlantirmasdan turib amalga oshirish mumkin emas”.Mamlakatimizda 2002 yil 5 aprelda qabul qilingan “Sug‘urta faoliyati to‘g‘risida”gi, 2009 yil 16 aprelda qabul qilingan “Ish beruvchining fuqarolik javobgarligini majburiy sug‘urtalash to‘g‘risida”gi, 2008 yil 21 aprelda qabul qilingan “Transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini majburiy sug‘urta qilish to‘g‘risida”gi, 2008 yil 10 sentabrda qabul qilingan “Ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisalar va kasb kasalliklaridan majburiy davlat ijtimoiy sug‘urtasi to‘g‘risida”gi qonunlar sug‘urta bozorida faoliyat yurituvchi subyektlar uchun mustahkam huquqiy asos bo‘lib xizmat qilmoqda.Ayni paytda davlatimiz rahbarining 2007 yil 10 aprelda qabul qilingan “Sug‘urta xizmatlari bozorini yanada isloh qilish va rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori bilan tasdiqlangan “2007-2010 yillarda O‘zbekiston Respublikasi sug‘urta bozorini isloh qilish va rivojlantirish dasturi”, 2008 yil 21 mayda qabul qilingan “Sug‘urta xizmatlari bozorini yanada isloh qilish va rivojlantirishga oid qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi qarori sug‘urta faoliyatini yanada takomillashtirish, sug‘urtalovchi tashkilotlarning kapitallashuvi va moliyaviy barqarorligini oshirish, ularning hududiy tarmoqlarini kengaytirish va sug‘urta kompaniyalarining investitsion jarayonlardagi ishtirokini rag‘batlantirish, shuningdek, sug‘urta xizmatlari iste’molchilarining huquqlarini samarali ishlab kelmoqda.

Mamlakatimizda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini barpo etish jarayonida sug‘urta tizimini izchil rivojlantirish, ushbu faoliyat bilan shug‘ullanuvchi subyektlarga yaratilgan kafolatlar tufayli ularning iqtisodiyotimizdagi o‘rni va roli tobora oshib bormoqda. Prezidentimiz Islom Karimov ta’kidlaganidek,

“iqtisodiyotni yanada erkinlashtirish jarayonini tegishli bozor infratuzilmasi, ya’ni bank-moliya tizimi, lizing, auditorlik, sug‘urta, injiniring va boshqa tuzilmalarni rivojlantirmasdan turib amalga oshirish mumkin emas”.

Keyingi yillarda mamlakatimizda sug‘urta bozorini rivojlantirish va tizimni takomillashtirish borasida salmoqli ishlar olib borilmoqda.

O‘zbekistonda sug‘urta xizmati bozorini rivojlantirish, shuningdek aholining keng qatlamlari va xo‘jalik subyektlarini sug‘urtada ishtiroklarini rag‘batlantirish maqsadida sug‘urta kompaniyalari va iste’molchilarga qulay sharoitlar, soliq to‘lashda imtiyoz yaratilgan. Sohaga bo‘lgan e’tibor tarmoqda faoliyat olib borayotgan kompaniyalar soni o‘sib borayotganida ham namoyon bo‘lmoqda.

Ayni paytda O‘zbekistonda 30dan ortiq sug‘urta kompaniyalari faoliyat olib borayotgani va aholiga 200 dan ortiq sug‘urta xizmatlarini taklif etayotgani bunga yaqqol dalildir.

Foydalanilgan adabiyotlar:

1. 
   “Sug’urta asoslari” Kamilov. I
   

2. 
   “Sugurta ishi” Rahmatov . S
   

3. 
   “sugurta atamalari” Vahobov L
   

4. 
   “sugurta ishi” Soliyev X