1. O‘qituvchining pedagogik qobiliyati Pedagogik ta’sir ko‘rsatish kommunikativ qobiliyatning asosiy usuli sifatida

O‘QITUVCHINING INTELLEKT XUSUSIYATLARIFikrlash - amaldagi intellekt
-Aqliy teranlik-muammoni boshqa hodisalar bilan o‘zaro aloqadorlikda idrok etish qobiliyati
-Tezlik-muammolarni hal qilish tezligi, kasbga oid g‘oyalarni ishlab chiqarish qobiliyati
-Originaliik – yangi ilmiy g‘oyalarni yaratishga bo‘lgan intiiish
-Tirishqoqlik –doimo o‘rganilayotgan muammoning eng yaxshi echimmini topish ehtiyoji
Biroq, kishidagi tabiiy layoqat nishonalari mukammal kasbiy faoliyatning muvaffaqiyatli olib borilishini ta’minlamaydi. Kishi o‘zidagi layoqat nishonalarini doimiy ravishda rivojlantirib borishi kerak, bu esa faqat shijoatli kasbiy faoliyat jarayonida amalga oshirilishi mumkin.
Biror faoliyatning muvaffaqiyatli, mustaqil va mukammal bajarilishini ta’minlaydigan noyob qobiliyatlar birikmasi talant deyiladi.
O‘qituvchining kommu­nikativ muloqoti ko‘plab funksiyalarga ega bo‘lgan tizimdir:
• axborot-kommunikativ;
• regulyatsion-kommunikativ;
• affektiv-kommunikativ.
Kommunikativ vazifalarni bajarish jarayonida bu funksiyalar yaxlit, kompleks tarzda amalga oshirilishi kerak, aks holda, o‘qituvchining o‘quvchilar bilan muloqot olib borish samaradorligi past bo‘ladi va belgilangan natijalarni bermaydi.
Taniqli rus pedagogi A.S.Makarenko o‘z asarlarida o‘qituvchining kasbiy fazilati to‘g‘risida fikrlarini quyidagicha bayon qiladi: "Pedagog darsda ma’lum bir o‘ziga xos rolni o‘ynamasligi mumkin emas. Sinf sahnasida rol o‘ynashni bilmaydigan o‘qituvchi kasbiy faoliyat olib borolmaydi. U ma’lum ma’noda aktyor. Bizning xulq-atvorimiz, fe’limiz, xarakterimiz biz uchun pedagogik qurol bo‘lishi ham aslo mumkin emas. Bolalarni qalb va ko‘ngil azoblari bilan, hijronli his-tuyg‘ularimiz yordamida tarbiyalashga umuman yo‘l qo‘yib bo‘lmaydi. Axir biz insonmiz. Har qanday boshqa kasb egalarida ko‘ngil zahmatisiz ish bitirish mumkin bo‘lsa, pedagog ham ko‘ngil azobisiz faoliyat olib borishi lozim bo‘ladi. O‘quvchiga ba‘zan muloqotda ko‘ngil azobini namoyish etishga to‘gri keladi. Buning uchun pedagog sahnadagi aktyordek ijobiy rol o‘ynashni ham bilishi kerak.