1. Nyuton suyuqliklari tushunchasi

+Q_R+Q_D (a)
(a) tenlikning ikkala qismini nuriy energiyaning umumiy miqdori Q ga bo`lsak, quyidagini olamiz:
(b)
Bu tenglikning chap qismidagi nisbatlarni tegishlicha A, R va D bilan belgilasak quyidagicha bo`ladi:
— yutilish koeffitsiyenti yoki jismning yutish hususiyati;
— qaytarish koeffitsiyenti yoki jismning qaytarish hususiyati;
— o`tkazish koeffitsiyenti yoki jismning o`tkazish hususiyati.
Bularni e'tiborga olib, (b) tenglikni shunday yozish mumkin:
A+R+D=1
Bu tenglik nurlanish energiyasi issiqlik balansi tenglamasi deyiladi.
Agar A=l bo`lsa (R=D=0), u holda jism o`ziga tushgan nurlanishni qaytarmay va o`tqazib yubormay hammasini yutadi. Bunday jism absolyut qora jism deyiladi. Tabiatda absolyut qora jismlar yo`q. Neft qurumi o`zining hususiyatlari jixatidan absolyut qora jismga yaqin turadi, uning yutilish koeffitsiyenti A=0,9—0,96. Agar jismning sirti yorug`lik nuridan boshqa barcha nurlami yutadigan bo`lsa, u ko`zga absolyut qora jism sifatida ko`rinmaydi, lekin uning nurlanishi absolyut qora jismning nurlanishiga yaqin bo`lishi mumkin. Masalan, qor va muz uchun spektrning keng uchastkasi bo`yicha o`rtacha olingan yutilish koeffitsiyenti A=0,95—0,98.
Agar R=l bo`lsa (A=D=0), jism o`ziga tushgan barcha nuriy energiyani qaytaradi. Bunda agar sirtdan qaytish jarayonlari qonunga bo`ysunsa, ya'ni tushish burchagi qaytish burchagiga teng bo`lsa, u holda jismning sirti ko`zgu sirt deyiladi. Agar energiya hamma yo`nalishda qaytarilsa, ya'ni qaytarish diffuzion bo`lsa, u holda jismning sirti absolyut oq deyiladi.
Nuriy energiya chiqarish hususiyatiga ega bo`lgan jismlar albatta yutish hususiyatiga ham ega bo`ladilar.
Agar D=l bo`lsa (A=R=0), u holda jism o`ziga tushayotgan nurlarning hammasini o`tqazib yuboradi va absolyut tiniq (shaffof) yoki diatermik jism deyiladi. Bir va ikki atomli gazlarning hammasini diatermik jismlar deb hisoblash mumkin. Uch atomli va ko`p atomli gazlar ularning aksicha issiqlik energiyasini yutadi va chiqaradi.
Tabiatda absolyut qora jismlar bo`lmagani kabi, absolyut oq va absolyut shaffof jismlar ham bo`lmaydi. Real jismlar oz yoki ko`proq darajada qora, ko`zgusimon va shaffof bo`ladi.
Spektral yutish hususiyati tushayotgan nurlanishning to`lqin uzunligiga (chastotasiga) bog`liq bo`lmagan jismlar kul rang jismlar deyiladi. Barcha real jismlar uchun A, R va D larning qiymatlari doimo birdan kichik bo`ladi.