1. “Nazariy tilshunoslik masalalari” fani, uning predmeti, maqsad va vazifalari


Қиёсий-тарихий методга асос солган асар



Download 81,84 Kb.
bet34/36
Sana31.12.2021
Hajmi81,84 Kb.
#268336
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   36
Bog'liq
tildan yakuniy javoblari

Қиёсий-тарихий методга асос солган асар: Франц Бопп. Санскрит тилида тусланиш тизимининг грек, лотин, форс ва герман тилларидаги тусланиш билан қиёсий таҳлили (Рамаяна ва Моҳобхоратнинг айрим парчаларининг аслиятдаги матнидан аниқ ва метрик таржималар ва Ведалардан баъзи қисмлар мисолида.1816).

Навбатдаги асар: Расмус Раск (1787–1832, даниялик) «Қадимги шимолий тил соҳасидаги тадқиқотлар ёки исланд тилининг келиб чиқиши» (1814–1818). Унда герман, литва, славян, лотин ва юнон тилларининг қардошлиги ўрганилган.

Аслида қиёсий-тарихий тилшуносликка XVIII-XIX асрда Европа тилшунослари эмас, балки XI асрда буюк турколог олим Маҳмуд Кошғарий асос солганлиги. Унинг туркий тиллар лексикаси, фонетикаси ва морфологиясини бир-бирига қиёслаб, улар орасидаги ўхшаш ва фарқли томонларини кўрсатганлиги. Тил фактлари асосида ўзбеклар, қозоқлар, қирғизлар, туркманлар, уйғурлар, татарлар ва бошқа халқларнинг, қадимги қабилаларнинг содда тилларидаги сўзлари қайси халқ ва қабила тилига оид эканлигини изоҳлаганлиги.

Масалан, луғатдаги сўзлар гуруҳи: -ҳамма туркий тилларда қўлланиладиган сўзлар: иш, эш, йўл, бош, бой; -бир неча туркий тилларда қўлланиладиган туркий сўзлар: бол (сувор ва қипчоқ тилида), керакламоқ-ўғирламоқ (яғмо тилида), гэжак-кокил (арғу тилида).

М.Кошғарийнинг XI асрдаги туркий қабила тиллари таснифи учун 6 фонетик ва 4 морфологик хусусиятни асос қилиб олганлиги. Худди шу каби тавофутларнинг фонетик ва стилистик жиҳатдан ҳам қиёсий ўрганилганлиги.


Download 81,84 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   36




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish