1. Nazariy qism Ifoda va ularning turlari

1.Nazariy qism Ifoda va ularning turlari

O’zgaruvchilar lotin alfavitidagi belgilar ketma-ketligi ko’rinishda tuziladi. Katta va kichik harflar bilan yozilgan nomlar farqlanadi. O’zgaruvchilarning nomida raqam va «-» belgisi ham qatnashishi mumkin. Maple tizimida himoyalangan nomlar mavjudki, ularni boshqa maqsadlarda qo’llash kutilmagan oqibatlarga olib kelishi mumkin. O’zgaruvchilarning nomini probel belgisi bilan ajratilgan so’zlar ketma-ketligi tarzida ham ifodalsh mumkin, faqat ular qo’shtirnoq ichiga olinishi kerak. Ma-salan: ‘oniy bur-chak tezlik’. Son, o’zgaruvchi, funksiya belgilari va Maple ning boshqa obyektlaridan tuzilgan ketma-ketlik ifoda deyiladi. Agar ifodada qiymati noma’lum bo’lgan obyektlar ishtirok etsa, unga belgilar ifodasi deyilad i va ular ustida analitik amallar baja-riladi. Maple tizimi asosan aynan shunday ifodalarni qayta ishlash maqsadida tuzilgan. Ifodalar bilan bog’liq asosiy komanda ta’minlash komandasi hisoblanadi. Uning umumiy ko’rinishi quyidagicha:

:=;

O’zgaruvchilar qiymatining turi butun(integer), kasr (fraction), suzuvchan vergul for-madagi haqiqiy(float) va satr(string) bo’lishi mumkin. Bundan tashqari analitik amallar bajarish uchun funksiya(function), indeksli o’zga-ruvchi(indexed), to’plam(set), ro’yxat(list), qator(series), ifodalar ketma-ketligi(exprseq) va yana ko’pgina murakkab turdagi ma’lumotlar ham mavjud. Maple tizimining barcha turlari to’g’risida ? type komandasi yordamida ma’lu-mot olish mumkin. Jimlik qoidasi bo’yicha ifodalarning turi “symbol” hi-soblanadi. Ixtiyoriy o’zgaruvchi va ifo-daning turini >whattype(); komandasi orqali bilish mumkin. O’zgaruvchiga boshqa turdagi ma’lumot ta’minlansa, uning turi o’zgaradi. Maple tizimining o’ziga xos jihatlaridan biri, uning tarkibida mate-matikadagi barcha standart va maxsus funksiyalar mavjud. Bu funksiyalarning ro’yxati va ular to’g’risida ma’lumotni ? inifunction komandasi yordamida olish mumkin.