1. Mudofaa va milliy xavfsizlik / Harbiy xizmat



[OKOZ:

1.15.00.00.00 Mudofaa / 15.12.00.00 Harbiy xizmat / 15.12.01.00 Umumiy qoidalar]

[TSZ:

1.Mudofaa va milliy xavfsizlik / Harbiy xizmat. Muqobil xizmat]

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining
Farmoni
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI QUROLLI KUChLARIDA INTIZOMIY QISMLAR TO‘G‘RISIDAGI NIZOMNI TASDIQLASh HAQIDA
O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlarida Intizomiy qism haqida ilova qilinayotgan Nizom tasdiqlansin.
O‘zbekiston Respublikasining Prezidenti I. KARIMOV
Toshkent sh.,
1996-yil 9-oktabr,
PF-1572-son
O‘zbekiston Respublikasi
Prezidentining 1996-yil 9-oktabrdagi
PF-1572-son Farmoni bilan
TASDIQLANGAN
O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlarida intizomiy qism to‘g‘risidagi
NIZOM
I bob.
UMUMIY QOIDALAR
1. Ushbu Nizom sodir etgan jinoyatlari uchun intizomiy qismga jo‘natishga hukm qilingan muddatli xizmatdagi harbiy xizmatchilar tomonidan jazoni o‘tash tartibi hamda shartlarini belgilaydi va intizomiy qism faoliyatining tartibini aniqlaydi.
Oldingi tahrirga qarang.
2. Intizomiy qismga jo‘natish sodir etilgan jinoyat uchun jazo hisoblanadi hamda mahkumlarning axloqini tuzatish va ularni mehnatga va harbiy xizmatga ongli ravishda va halol munosabatda bo‘lish, O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi va qonunlariga qat’iy rioya etish, Vatanga qasamyod, harbiy nizomlarning talablarini hamda boshliqlarning buyruqlarini aniq bajarish ruhida qayta tarbiyalash, shuningdek mahkumlar tomonidan ham, boshqa shaxslar tomonidan ham yangi jinoyatlar sodir etilishining oldini olish maqsadini ko‘zlaydi.
(2-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 22-apreldagi PF-5983-sonli Farmoni tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 23.04.2020-y., 06/20/5983/0490-son)
3. Intizomiy qism ichki tartibi bir muncha qattiqroq bo‘lgan harbiy qismdan iboratdir va u alohida shtat bo‘yicha saqlanadi. Intizomiy qismning tashkiliy tuzilmasi va soni O‘zbekiston Respublikasining Mudofaa vazirligi tomonidan belgilanadi.
4. Mahkumlarni intizomiy qismda saqlash uchun sudning qonuniy kuchga kirgan hukmi asos bo‘ladi.
5. Quyidagilar mahkumlarning axloqini tuzatish va ularni qayta tarbiyalashning asosiy vositalari hisoblanadi: intizomiy qism uchun belgilangan tartib va jazoni o‘tash rejimi, ijtimoiy foydali mehnat, tarbiyaviy ish, jangovar va ijtimoiy-siyosiy tayyorgarlik.
Axloq tuzatish va qayta tarbiyalash vositalari sodir etilgan jinoyatning xarakteri va ijtimoiy xavflilik darajasini hamda mahkumning shaxsiyatini, shuningdek uning xulq-atvori hamda mehnat va harbiy xizmatga munosabatini hisobga olgan holda qo‘llanilishi lozim.
6. Mahkumlarning intizomiy qismda bo‘lgan vaqti muddatli harbiy xizmat muddatiga qo‘shilmaydi.
Intizomiy qismda ushlab turilgan vaqtni muddatli harbiy xizmat muddatiga qo‘shish to‘g‘risidagi masala O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat-protsessual kodeksining 546-moddasiga muvofiq harbiy sud tomonidan ko‘rib chiqiladi.
7. Intizomiy qismda ushlab turilgan vaqtni muddatli harbiy xizmat muddatiga qo‘shish to‘g‘risidagi iltimosnoma intizomiy qism komandiri tomonidan jazo muddati tugashidan bir oy ilgari qo‘zg‘atiladi hamda shu muddat bevosita tugaganidan keyin garnizon harbiy sudining sudyasi tomonidan ko‘rib chiqiladi. Intizomiy qismda bo‘lish vaqtini shartli ravishda muddatidan ilgari ozod qilingan mazkur shaxslarning muddatli harbiy xizmat muddatiga qo‘shish to‘g‘risida garnizon harbiy sudining qarori intizomiy qism komandiri tomonidan sud ajrim chiqarganidan keyin uch kundan kechiktirilmay Mudofaa vazirligining Bosh shtabiga ma’lum qilinadi.
8. Intizomiy qismda jazoni o‘tayotgan shaxslar O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari uchun qonunlarda belgilangan majburiyatlarga amal qiladilar hamda huquqlardan ushbu Nizomda ko‘zda tutilgan cheklashlarga rioya etilgan holda foydalanadilar. Shaxsiy tarkibning intizomiy qismda xizmat qilish shart-sharoitlaridan kelib chiqadigan burchlari, huquqlari va o‘zaro munosabatlari harbiy nizomlar hamda ushbu Nizom bilan belgilanadi.
9. Intizomiy qismga rahbarlik Mudofaa vazirligi zimmasiga yuklanadi, u ofitser kadrlarni tanlash va joy-joyiga qo‘yish, intizomiy qismni doimiy ish jabhasi bilan ta’minlash hamda mahkumlarning mehnatini tashkil etish, jangovar va ijtimoiy-siyosiy tayyorgarligi va ularni tarbiyalash ustidan nazorat olib borish kabi ishlarni amalga oshiradi.
10. Intizomiy qismning ofitserlar tarkibi, praporщiklar, serjantlar (starshinalar) lavozimlari qo‘l ostidagilarni tarbiyalash va o‘qitishda zarur tajribaga ega bo‘lgan, mahkumlar orasida tegishli tartib va mustahkam harbiy intizomni saqlab tura oladigan, eng intizomli, irodali, harbiy jihatdan yaxshi tayyorgarlik ko‘rgan ofitserlar, praporщiklar va serjantlar (starshinalar) orasidan ta’minlanadi.
Intizomiy qismda rota komandirlari va ularning o‘rinbosarlari, vzvod komandirlari lavozimlariga tayinlanadigan ofitserlar qo‘shinlarda komandirlik lavozimlari yoki shaxsiy tarkib bilan ishlash bo‘yicha komandir o‘rinbosarlari lavozimlarida kamida ikki yillik xizmat stajiga ega bo‘lishi kerak.
11. Intizomiy qismda ofitserlar xizmatining davomati qoida tariqasida intizomiy qism komandiri uchun — besh-olti yildan, boshqa lavozimlarni egallab turganlari uchun esa — uch-to‘rt yildan oshmasligi lozim. Ofitserlarning xohishiga ko‘ra intizomiy qismdagi xizmat muddati uzaytirilishi mumkin.
Ko‘rsatib o‘tilgan xizmat muddatlari tugagandan so‘ng ijobiy attestatsiyalangan ofitserlarga xizmatni davom ettirish uchun garnizonni tanlash huquqi beriladi, shu jumladan ular attestatsiya xulosalarini ro‘yobga chiqarish tartibida yuqori lavozimlarga ham tayinlanadilar.
12. Intizomiy qism komandiri va boshqa ofitserlari O‘zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirining buyrug‘i bilan tayinlanadilar.
13. Harbiy prokuratura to‘g‘risidagi Nizomga muvofiq intizomiy qismda qonunlarga va harbiy nizomlarga roya etilishi ustidan nazorat O‘zbekiston Respublikasining Bosh prokurori va unga bo‘ysunuvchi harbiy prokurorlar tomonidan amalga oshiriladi.
14. Intizomiy qismda ichki va qorovullik xizmatlari O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari Ichki xizmat nizomining, Garnizon va qorovullik xizmatlari nizomining hamda mazkur Nizomning talablariga muvofiq tashkil etiladi.
Mahkumlar qorovullik xizmatini o‘tashga jalb etilmaydilar. Axloqi tuzalayotganlar jumlasidan bo‘lgan mahkumlar intizomiy rota bo‘yicha navbatchi va oshxonada ishchi etib tayinlanishlari mumkin.
II bob.
MAHKUMLARNI INTIZOMIY QISMGA JO‘NATISh VA ULARNI QABUL QILISh TARTIBI
15. Intizomiy qismga jo‘natishga hukm qilingan shaxslar hukm qonuniy kuchga kirgunga qadar O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlarining Garnizon va qorovullik xizmatlari nizomida belgilangan tartibda gauptvaxtada saqlanadilar. Intizomiy qismda jazoni o‘tash muddati hukmda ko‘rsatilgan vaqtdan boshlab hisoblanadi.
16. Hukm qonuniy kuchga kirgandan keyin mahkum intizomiy qismga jo‘natiladi. Qism komandiri qonuniy kuchga kirgan hukmni ijro etish to‘g‘risida suddan farmoyish olgandan keyin uch kun muddatda mahkumni soqchilar kuzatuvida intizomiy qismga jo‘natadi va hukm chiqargan sudga ma’lum qiladi.
17. Qism komandiri (garnizon boshlig‘i) soqchilar boshlig‘i bilan intizomiy qismga quyidagilarni yuboradi:
a) ilova hujjati;
b) sud hukmining bir nusxasi va qonuniy kuchga kirgan hukmni ijro etish to‘g‘risidagi farmoyish, hukm o‘zgartirilgan hollarda esa sud kassatsiya ajrimining nusxasi ham;
v) xizmat ro‘yxatiga oid va xizmat varaqlari hamda tibbiy daftarcha;
g) harbiy bilet;
d) oziq-ovqat, buyum va pul attestatlari;
e) qism komandiri (garnizon boshlig‘i) yoki qism shtabining boshlig‘i va mahkum tomonidan imzolangan shaxsiy buyumlar ro‘yxati (ikki nusxada), bu ro‘yxatga mahkumning orden, medallari, ko‘krak nishonlari, ularning hujjatlari, pullari, qimmatbaho va boshqa barcha buyumlari yozib qo‘yiladi.
18. Intizomiy qismga jo‘natiluvchi mahkumlar muddatli xizmatdagi harbiy xizmatchilar uchun belgilangan ta’minot normalariga muvofiq ularning foydalanishida bo‘lgan kiyim-kechaklar bilan ta’minlanadilar.
19. Mahkumning intizomiy qismga kelganligi hamda ro‘yxatda sanab o‘tilgan hujjatlar va buyumlarni olganligi to‘g‘risida intizomiy qismning komandiri shaxsiy buyumlar ro‘yxatining ikkinchi nusxasida tilxat beradi, uni gerbli muhr bilan tasdiqlaydi va ro‘yxatning shu nusxasini soqchilar boshlig‘i bilan mahkum kelgan qism komandiri (garnizon boshlig‘i)ga qaytaradi. Shaxsiy buyumlar ro‘yxatining birinchi nusxasi intizomiy qismda qoladi. Mahkumning kelishi to‘g‘risida intizomiy qism komandiri hukm chiqargan sudga uch kun muddat ichida ma’lum qiladi.
20. Mahkumga tegishli bo‘lgan pullar va qimmatbaho buyumlarni soqchilar boshlig‘i intizomiy qismning moliya xizmatiga topshiradi, bu yerda ular mahkumning shaxsiy hisobiga yozib qo‘yiladi. Ordenlar, medallar, ko‘krak nishonlari va ularning hujjatlari intizomiy qism shtabida muhrlangan seyf (temir shkaf)da, qolgan shaxsiy buyumlar esa maxsus omborxonada saqlanadi.
21. Intizomiy qismda barcha mahkumlarga quyidagilar yuritiladi:
a) mahkumlarni hisobga olish daftari (shakli bo‘yicha): familiyasi, ismi, otasining ismi, tug‘ilgan yili; chaqirilgan sanasi, qaysi qismdan va qachon kelganligi; qaysi sud tomonidan, nima uchun jinoyat tarkibi va Jinoyat kodeksining moddasi) hamda qancha muddatga hukm qilinganligi; jazo muddati qachon tugashi; harbiy unvoni va hukm etilgunga qadar qanday lavozimni egallaganligi; oilaviy ahvoli va oilasining manzilgohi: mahkumdan qabul qilib olingan ordenlar, medallarning, ko‘krak nishonlarining hamda ularga oid hujjatlarning nomlari; qabul qilib olingan pullarning miqdori, qimmatli qog‘ozlarning nomi (summasi); intizomiy qismdan qachon ozod qilinganligi va qayoqqa jo‘nab ketganligi; mahkumning qismga kelishi to‘g‘risidagi belgi (harbiy qism komandiri xabarnomasining raqami va sanasi);
b) mahkumning shaxsiy buyumlari ro‘yxati;
v) shaxsiy hujjatlar yig‘majildi (ilova hujjati, sud hukmining bir nusxasi va qonuniy kuchga kirgan hukmni ijro etish to‘g‘risidagi farmoyish, hukm kassatsiya yoki nazorat tartibida o‘zgartirilgan hollarda esa sud ajrimining nusxasi ham, xizmat ro‘yxatiga oid va xizmat varaqlari, tibbiy daftarcha, harbiy bilet, ta’rifnoma va boshqalar).
22. Mahkumlar qismga kelgan kundan boshlab intizomiy qismning o‘zgaruvchan tarkibi ro‘yxatlariga kiritib qo‘yiladilar va ular qaysi harbiy qismdan kelishgan bo‘lsa o‘sha qismlar hisobidan ta’minlanadilar.
III bob.
MAHKUMLARNI JOYLAShTIRISh VA ULARNI SAQLASh REJIMI
23. Intizomiy qism garnizonning boshqa harbiy qismlaridan alohida joylashtiriladi.
24. Soqchilik, xizmat ko‘rsatish bo‘linmalarini, intizomiy rotalarning serjantlarini joylashtirish uchun mo‘ljallangan barcha xizmat xonalari va turar joy binolari, ofitserlarning, shartnoma bo‘yicha xizmatni o‘tayotgan praporshiklar va harbiy xizmatchilarning xonadonlari, shuningdek o‘qotar qurollar va o‘q-dori omborlari mahkumlarni joylashtirish va ularga xizmat ko‘rsatish uchun mo‘ljallangan hududdan (zonadan) tashqarida bo‘ladi.
25. Mahkumlarni joylashtirish hamda ularga xizmat ko‘rsatish uchun mo‘ljallangan turar joy binolari va turar joy bo‘lmagan boshqa binolar joylashgan hudud (zona) balandligi kamida 2,5 metr bo‘lgan tashqi (asosiy) va ichki to‘siqlarga ega bo‘lishi kerak. Tashqi (asosiy) va ichki to‘siqlar o‘rtasidagi oraliq man qilingan zona hisoblanadi va kengligi 10 metr va undan ko‘proq bo‘lishi mumkin. Man qilingan zona soqchilikning texnikaviy vositalari bilan, to‘siqning tashqi tomoniga tutashadigan kengligi kamida 5 metrli iz — nazorat polosasi bilan jihozlanadi hamda “MAN QILINGAN ZONA — O‘TISh TAQIQLANGAN” degan ogohlantiruvchi lavhalar bilan belgilab qo‘yiladi.
Man qilingan zona postlarning joylashish sxemasida ko‘rsatiladi va mahkumlarga e’lon qilinadi.
Mahkum qochgan taqdirda qurol belgilangan tartibda qo‘llaniladi: man qilingan zonadan o‘tilganida “TO‘XTA, OTAMAN” deb qichqirilgandan keyin yuqoriga ogohlantirib o‘q uziladi va asosiy to‘siqdan o‘tilganda esa shikastlash maqsadida otiladi.
26. Intizomiy qism hududiga kiriladigan darvoza hamisha qulflangan bo‘lishi va qism navbatchisining farmoyishi bilan ochilishi lozim.
27. Mahkumlar joylashtiriladigan xonalarning deraza va eshiklariga metall panjaralar o‘rnatilishi kerak. Xonalarda kechasi har ehtimolga qarshi bitta chiroq yoqib qo‘yiladi.
28. Mahkumlar intizomiy qism hududi tashqarisiga ish va mashg‘ulotlar uchun bo‘linma yoki vzvod tarkibida saf tortgan holda (mahkumlarning chiqishi va qaytishi daftariga yozib qo‘yiladi) qurollangan soqchilar qo‘riqchiligida va tegishli komandirlar boshchiligida olib chiqiladilar. Soqchilar soni har bir alohida intizomiy qism komandiri tomonidan belgilanadi hamda ular ish yoki mashg‘ulotlar vaqtida mahkumlarning puxta qo‘riqlanishini va ularning xatti-harakatlari tegishlicha nazorat qilinishini ta’minlashlari lozim. Hudud (zona)ga kiruvchi va chiquvchi avtomobil transporti qism navbatchisi tomonidan ko‘zdan kechirib chiqiladi. Axloqi tuzalayotganlar toifasiga kiritilgan ayrim mahkumlarga intizomiy qism komandiri tomonidan agar ular bajarayotgan ishning turi taqozo etgan taqdirda soqchilarsiz yurishga ruxsat berilishi mumkin. Soqchilarsiz yurishga ruxsatnoma intizomiy qism komandirining buyrug‘i bilan rasmiylashtiriladi.
29. Soqchilar O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlarining Garnizon va qorovullik xizmatlari nizomi talablariga muvofiq xizmat qiladilar va belgilangan tartibning mahkumlar tomonidan buzilishiga yo‘l qo‘ymasliklari, ular ishga vijdonan munosabatda bo‘lishlarini va begona shaxslar bilan muloqot qilmasliklarini kuzatib borishlari shart. Mahkumlar belgilangan tartibni har qanday tarzda buzganliklari haqida soqchilar tegishli komandirga ma’lum qiladilar. Mahkum qochgan hollarda soqchilar O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari Garnizon va qorovullik xizmatlari nizomi talablariga muvofiq qurol ishlatadilar.
30. Mahkumlarning nomiga keladigan posilkalar, peredacha va banderollar tekshirib chiqiladi. Ularni tekshirib chiqish va mahkumlarga topshirish tartibi intizomiy qism komandiri tomonidan belgilanadi, bunda posilkalar, peredachalar, banderollar qaysi mahkumga yuborilgan bo‘lsa o‘sha mahkumlar tomonidan qism navbatchisi yoki rota ofitseri huzurida ochiladi va ularning ichidagi narsalar chiqarib olinadi.
Jazoni o‘tash davrida mahkumning har oyda ko‘pi bilan bitta posilka (peredacha) olishiga ruxsat beriladi, uning vazni aloqa muassasasi tomonidan belgilangan eng yuqori og‘irlikdan oshib ketmasligi kerak.
Keladigan xatlar rota starshinasi yoki vzvod komandirining o‘rinbosari tomonidan topshiriladi, mahkumlar xatlarni uning huzurida ochishlari shart. Xatlarning mazmuni tekshirilmaydi.
31. Posilkada, peredachada, banderolda, xatda mahkum ega bo‘lishi man qilingan predmet yoki buyumlar topilganida ular olib qo‘yilib, mahkumning shaxsiy buyumlar ro‘yxatiga kiritiladi va jazo muddati o‘tab bo‘lingunga qadar uning boshqa shaxsiy buyumlari bilan birga saqlanadi.
Qurol, pichoq, zaharli va narkotik moddalar olib qo‘yilib, mahkumga qaytarib berilmaydi. Shunday predmetlar va moddalar topilgani haqida intizomiy qism komandiri darhol harbiy prokurorga ma’lum qiladi.
32. Mahkumlarning nomiga kelgan pullar ularning shaxsiy hisob-varaqlariga qo‘shib qo‘yiladi, bu haqda ular xabardor qilinadi. Bu pullar ularga intizomiy qismdan ozod bo‘lish chog‘ida beriladi.
33. Mahkumlar tomonidan o‘z manziliga jo‘natish uchun yuboriladigan xatlar rota kanselyariyasiga yopiq holda topshiriladi. Xatlarni ochish man qilinadi.
34. Mahkumlarga qarindoshlari bilan oyiga bir marta to‘rt soatgacha davom etadigan uchrashuvga va yiliga bir marta uch kungacha uzoq muddatli uchrashuvga ruxsat beriladi. Bundan tashqari intizomiy qism komandirining ijozati bilan mahkumlarning ular ustidan hukm chiqarilgunga qadar xizmatni o‘tagan harbiy qismlarning vakillari va boshqa shaxslar bilan uchrashuvlariga yo‘l qo‘yiladi.
Qarindoshlar yoki boshqa shaxslar bilan uchrashuv ish va mashg‘ulotlardan bo‘sh vaqtda, intizomiy qism komandiri belgilagan kun va soatlarda maxsus jihozlangan xonada qism navbatchisining kuzatuvi ostida o‘tkaziladi.
Tashrifchilar olib kelgan oziq-ovqat mahsulotlari hamda mahkumlar tomonidan foydalanish uchun ruxsat berilgan buyumlar va predmetlar ushbu Nizomning 30-bandida belgilangan tartibda mahkumlarga olib borib berish uchun intizomiy qism komandiri tomonidan tayinlangan shaxsga topshiriladi.
35. Mahkumlarga muddatli xizmatdagi harbiy xizmatchilar uchun ko‘zda tutilgan ta’tillar berilmaydi. Ayrim hollarda ularga favqulodda shaxsiy holatlar: yaqin qarindoshining (otasi, onasi, xotini, farzandlari, aka-ukalari va opa-singillari, o‘zini tarbiya qilgan shaxslar) o‘limi yoki hayotiga xavf soluvchi og‘ir kasalligi, mahkumga yoki uning oilasiga katta moddiy zarar yetkazgan tabiiy ofat munosabati bilan intizomiy qismdan tashqariga borib-kelish uchun uzog‘i bilan yetti kun muddatga (har ikkala tomonga borib-kelish uchun zarur bo‘lgan vaqt bu hisobga kirmaydi) qisqa muddatli ta’tillarga ruxsat berilishi mumkin.
Qisqa muddatli ta’tilga ruxsat intizomiy qism komandiri tomonidan mahkumning shaxsiyati va xulq-atvori hisobga olingan holda berilib, bu haqda prokuror xabardor qilinadi. Mahkumning intizomiy qismdan tashqarida bo‘lgan vaqti jazoni o‘tash muddatiga kiritiladi.
36. Hukm qilingan barcha harbiy xizmatchilar intizomiy qismda jazoni o‘tash davrida oddiy askarlarning pogonlarini taqib yuradilar. Mahkumlarga murojaat etish chog‘ida ular “oddiy askar” unvoni va familiyasi bo‘yicha ataladilar. Mahkumlar boshliqlarga va kattalarga O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari Ichki xizmat nizomining talablariga muvofiq murojaat qiladilar.
37. Intizomiy qismda kun tartibini qism komandiri belgilaydi. Kun tartibida quyidagilar albatta ko‘zda tutiladi: ishlab chiqarishda ishlash — 8 soat, tungi uyqu — 8 soat, ovqatlanish — kuniga uch mahal, haftasiga bir kun (shanba) — jangovar va ijtimoiy-siyosiy tayyorgarlik mashg‘ulotlari uchun.
38. Mahkumlarning takliflari, ariza va shikoyatlariga O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlarining Intizomiy nizomida belgilangan tartibda ruxsat beriladi.
IV bob.
INTIZOMIY QISMDA MEHNATNI TAShKIL QILISh VA MAHKUMLAR BILAN TARBIYAVIY ISh
39. Mahkumlar ishlab chiqarish korxonalarida, intizomiy qism ustaxonalarida, qurilishda va O‘zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligining boshqa obyektlarida mehnatga jalb etiladilar. Mehnatni tashkil etish mahkumlarning axloqini tuzatish va ularni qayta tarbiyalash vazifasiga bo‘ysundirilishi hamda ularning doimiy va to‘liq band bo‘lishlarini ta’minlashi lozim.
Mahkumlarga mehnat uchun pul haqi yozilmaydi. Mahkumlar tomonidan qo‘shinlar ehtiyoji uchun bajariladigan ishlarga pul mablag‘lari to‘lanmaydi va davlat budjeti daromadiga o‘tkazilmaydi.
Mahkumlar O‘zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligining hamda boshqa vazirliklar va idoralarning xo‘jalik hisobidagi korxonalari va tashkilotlaridagi ishlarga jalb etilgan hollarda ular ishlab topgan pullar ijro varaqalarini to‘lash uchun mahkumlarning shaxsiy hisobvaraqlariga qo‘shib qo‘yilishi yoki intizomiy qism shaxsiy tarkibining turmushini yaxshilashda va kazarma-uy-joy fondini obodonlashtirishda foydalanish uchun Mudofaa vazirligining daromadiga topshirilishi lozim.
Oldingi tahrirga qarang.
40. Mahkumlar bilan olib boriladigan tarbiyaviy ishlar ularda O‘zbekiston Respublikasiga, o‘z xalqiga, Vatanga qasamyodga va harbiy nizomlarga sadoqatni, shuningdek o‘z Vatanining tarixi va an’analariga chuqur hurmatni shakllantirishga yo‘naltirilishi lozim.
(40-bandning birinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 22-apreldagi PF-5983-sonli Farmoni tahririda — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 23.04.2020-y., 06/20/5983/0490-son)
Tarbiyaviy ishlar ijtimoiy-siyosiy tayyorgarlik bo‘yicha mashg‘ulotlar o‘tkazish va tezkor axborot berish; yakka tartibdagi tarbiyaviy ishni olib borish; O‘zbekiston Respublikasi qonunlarini tushuntirish; suhbatlar, savol-javob kechalari, mavzularga oid va adabiy kechalar, gazeta va jurnallar, badiiy va ijtimoiy-siyosiy adabiyotlar qiroatxonligi hamda boshqa tadbirlar o‘tkazilishini tashkil qilish; badiiy havaskorlikni, kutubxonachilikni va klub ishlarini rivojlantirish, mahkumlarni qayta tarbiyalashga ko‘maklashuvchi kinofilmlarni namoyish etish, shuningdek ommaviy-sport ishlarini avj oldirish yo‘li bilan amalga oshiriladi.
41. Intizomiy qism komandirlariga mahkumlarning axloqini tuzatish va ularni qayta tarbiyalash borasidagi ishlarda ko‘maklashish maqsadida namunali xulqi hamda mehnatga va harbiy xizmatga halol munosabati bilan o‘zlarini ko‘rsatgan shaxslardan rotalarda jamoatchilik kengashlari tuziladi.
Jamoatchilik kengashi mahkumlarning yig‘ilishlarida saylanadi va intizomiy qism komandiri tomonidan tasdiqlanadi.
Jamoatchilik kengashi qabul qiladigan qarorlar intizomiy qism komandiri tomonidan tasdiqlanadi.
Jamoatchilik kengashi o‘z ishi to‘g‘risida vaqti-vaqti bilan mahkumlarning yig‘ilishlarida hisob berib turadi. Mahkumlarning jamoatchilik organi hisoblanuvchi kengash turli tarbiyaviy tadbirlarni tashkil qilish va o‘tkazishda komandirga yordam beradi: umumharbiy nizomlarning talablarini mahkumlar qanday bajarayotganini nazorat qilishga jalb etiladi; badiiy havaskorlik va ommaviy-sport ishlarini tashkil qilishda, devoriy gazetalarni chiqarishda qatnashadi; intizomsiz mahkumlar bilan yakka-yakka tushuntirish ishlarini o‘tkazadi; axloqi tuzaluvchilar toifasiga kiritishga va shartli ravishda muddatidan ilgari ozod qilishga taqdim etiladigan nomzodlarni muhokama etishda qatnashadi.
42. Mahkumlar bilan jangovar va ijtimoiy-siyosiy tayyorgarlik maxsus dastur bo‘yicha tashkil qilinadi va o‘tkaziladi. Jangovar tayyorgarlik bo‘yicha mashg‘ulotlar nayzalarsiz va zatvorlarsiz mashq quroli bilan o‘tkaziladi, ularni o‘tkazish uchun zarur o‘quv-moddiy bazasi yaratiladi.
43. Mahkumlar kelgan harbiy qismlarning komandirlari intizomiy qism komandiri bilan doimiy aloqa bog‘lab turishlari, ilgari o‘zlariga bo‘ysungan shaxslarning axloqi qanday tuzalib borayotgani bilan qiziqishlari va ularni qayta tarbiyalashda yordam berishlari shart.
V bob.
MAHKUMLARGA NISBATAN QO‘LLANILADIGAN RAG‘BATLANTIRISh VA INTIZOMIY JAZO ChORALARI
44. Mahkumlarga nisbatan quyidagi rag‘batlantirish choralari qo‘llaniladi:
a) tashakkur e’lon qilish;
b) ilgari berilgan intizomiy jazoni olib tashlash;
v) oyiga bir marta ko‘rishishga ruxsat berish;
g) mahkumlarni axloqi tuzalayotganlar toifasiga kiritish.
45. O‘zlarining namunaviy xulq-atvori hamda mehnatga va harbiy xizmatga halol munosabati bilan tuzalish yo‘liga qat’iy o‘tganliklarini isbotlagan, jamoat ishlarida faol qatnashayotgan mahkumlar jazo muddatining kamida uchdan bir qismini o‘tab bo‘lganlaridan keyin intizomiy qism komandirining buyrug‘i bilan axloqi tuzalayotganlar toifasiga kiritiladi.
46. Axloqi tuzalayotganlar toifasiga kiritilgan hamda namunali xalq-atvori, mehnatga va harbiy xizmatga halol munosabati bilan o‘zlarining tuzalganliklarini isbot qilgan mahkumlar belgilangan jazo muddatining kamida yarmini o‘tab bo‘lganlaridan keyin intizomiy qism komandiri tomonidan qonunda belgilangan tartibda shartli ravishda muddatidan ilgari jazodan ozod qilishga taqdim etilishlari mumkin.
Taqdimnomada mahkumning xulq-atvorini, jazoni o‘tash vaqtida uning mehnatga va harbiy xizmatga munosabatini ta’riflovchi ma’lumotlar bo‘lishi kerak. Taqdimnoma bilan bir vaqtda sudga shaxsiy hujjatlar yig‘majildi yuboriladi.
Sud mahkumni shartli ravishda muddatidan ilgari jazoni o‘tashdan ozod qilishni rad etgan hollarda intizomiy qism komandiri tomonidan ushbu masala bo‘yicha takroriy taqdimnoma ko‘rib chiqish uchun rad etish to‘g‘risidagi ajrim chiqarilgan kundan boshlab kamida olti oy muddat o‘tgandan keyin kiritilishi mumkin.
Intizomiy qism komandiri mahkumlarni shartli ravishda muddatidan ilgari ozod qilishga beriladigan taqdimnomaning asosli va obyektivliligi uchun javobgar bo‘ladi.
47. Bo‘linma komandiri, vzvod komandirining o‘rinbosari va rota starshinasi:
a) tashakkur e’lon qilish;
b) ular ilgari bergan intizomiy jazoni olib tashlash huquqiga egadirlar.
48. Intizomiy qismning vzvod komandiri va rota komandiri quyidagi huquqqa ega:
a) tashakkur e’lon qilish;
b) ular ilgari bergan intizomiy jazoni olib tashlash;
v) oyiga qo‘shimcha bir marta ko‘rishishga ruxsat berish.
49. Intizomiy qism komandiri ushbu Nizomning 44 va 45-bandlarida ko‘rsatilgan rag‘batlantirishlarni to‘la hajmda qo‘llash huquqiga ega.
50. Mahkumlarga nisbatan quyidagi intizomiy jazolar berilishi mumkin:
a) tanbeh;
b) hayfsan;
v) qattiq hayfsan;
g) xonalarga navbatdan tashqari farrosh qilib tayinlash — 3 kungacha) ish va mashg‘ulotlardan bo‘sh vaqtda);
d) navbatdagi ko‘rishishdan mahrum qilish;
e) gauptvaxtada saqlash bilan hibsga olish — 15 sutkagacha;
j) axloqi tuzaluvchilar toifasidan chiqarish.
51. Bo‘linma komandiri, vzvod komandirining o‘rinbosari va rota starshinasi quyidagi huquqqa ega:
a) tanbeh, hayfsan va qattiq hayfsan e’lon qilish;
b) xonalarga navbatdan tashqari farrosh qilib tayinlash — 3 kungacha.
52. Vzvod komandiri quyidagi huquqqa ega:
a) tanbeh, hayfsan va qattiq hayfsan e’lon qilish;
b) xonalarga navbatdan tashqari farrosh qilib tayinlash — 3 kungacha;
v) navbatdan tashqari ko‘rishishdan mahrum qilish;
g) gauptvaxtada saqlash bilan hibsga olish — 3 sutkagacha.
53. Intizomiy qism rotasi quyidagi huquqqa ega:
a) tanbeh, hayfsan va qattiq hayfsan e’lon qilish;
b) xonalarga navbatdan tashqari farrosh qilib tayinlash — 3 kungacha;
v) navbatdan tashqari ko‘rishishdan mahrum qilish;
g) gauptvaxtada saqlash bilan hibsga olish — 5 sutkagacha.
54. Intizomiy qism komandiri ushbu Nizomning 50-bandida ko‘rsatilgan intizomiy jazolarni to‘la hajmda berish huquqiga ega.
55. Intizomiy tartibda hibsga olingan mahbuslar O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlarining Garnizon va qorovullik xizmatlari nizomi talablariga muvofiq hibsni intizomiy qism gauptvaxtasida o‘taydilar, bunda hibsga olinganlarning hammasi yakka-yakka kameralarda saqlanadilar.
56. Mahkumlar gauptvaxtada bo‘lgan davrda ko‘rishish, shuningdek posilkalar, peredachalar, banderollar va xatlarni olish huquqidan mahrum etiladilar.
57. Intizomiy qismda jazoni o‘tash vaqtida sodir etilgan jinoyatlar uchun aybdorlar amaldagi jinoyat qonunlari bo‘yicha javobgar bo‘ladilar.
58. Intizomiy qism doimiy tarkibining intizomiy tartibda hibsga olingan harbiy xizmatchilari, agar intizomiy qism joylashgan yerda garnizon gauptvaxtasi bo‘lmagan taqdirda intizomiy qism gauptvaxtasida saqlanadilar, ammo mahkumlardan alohida joylashtiriladilar.
VI bob.
MAHKUMLARNI MODDIY-MAIShIY VA TIBBIY JIHATDAN TA’MINLASh
59. Mahkumlar uchun O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari Ichki xizmat nizomining talablariga muvofiq zarur turar joy-maishiy sharoitlar yaratiladi.
60. Mahkumlar oziq-ovqat bilan askarlarning payogi bo‘yicha, sovun bilan esa — muddatli xizmatdagi harbiy xizmatchilar uchun belgilangan norma bo‘yicha ta’minlanadilar.
61. Mahkumlar muddatli xizmatdagi harbiy xizmatchilar uchun belgilangan normalar bo‘yicha buyumlar bilan ta’minlanadilar.
Mahkumlarga hammom-kir yuvish xizmatlari muddatli xizmatdagi harbiy xizmatchilar uchun belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
62. Barcha mahkumlarning pul ta’minoti muddatli xizmatdagi askarlar uchun birinchi tarif razryadi bo‘yicha belgilangan maosh hisobidan har oyda ularning shaxsiy hisobvaraqlariga qo‘shib boriladi va ular intizomiy qismdan ozod etilganlarida qo‘lga beriladi.
63. Mahkumlarga sovun, tish cho‘tkasi, tish poroshogi yoki pastasi, taroq, ro‘molcha, tamaki mahsulotlari, gugurt, yozuv qog‘ozi, kitob, xatjildlar, ruchka va qalam kabi buyumlarga ega bo‘lishga ruxsat beriladi. Ta’minot normalari bo‘yicha tegishli bo‘lgan buyumlardan tashqari yuqorida ko‘rsatib o‘tilgan predmetlar mahkumlarning shaxsiy mablag‘lari hisobiga naqd pulsiz hisob-kitob bo‘yicha tashkiliy ravishda sotib olinadi.
64. Mahkumlarni tibbiy jihatdan ta’minlash O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari Ichki xizmat nizomining talablariga muvofiq amalga oshiriladi.
65. Bemor mahkumlar zarur hollarda davolash uchun gospitalga yuboriladi. Shu maqsadda harbiy gospitalda davolanuvchi mahkumlar uchun kamida 2 palata (6 o‘rin) jihozlanadi, ularning deraza va eshiklari panjaralar bilan yopilgan hamda tamba (qulflar) bilan uskunalangan bo‘lishi kerak. Ana shu palatalarga bevosita yaqin joyga bemor mahkumlarni qo‘riqlash xizmatini o‘tovchi soqchilar uchun xona jihozlanadi. Bemor mahkumlarning davolanayotgan boshqa bemorlar bilan muloqotda bo‘lishi man qilinadi. Mahkumlarni gospitalga jo‘natish va u yerdan intizomiy qismga qaytarish soqchilarning kuzatuvi ostida amalga oshiriladi, soqchilarsiz yurish huquqi berilgan mahkumlar bundan mustasno. Davolanish uchun gospitalda bo‘lgan vaqt jazoni o‘tash muddatiga qo‘shiladi.
VII bob.
INTIZOMIY QISMDAN OZOD QILISh TARTIBI
66. Intizomiy qismdan quyidagi hollarda ozodlikka chiqariladi:
a) sud hukmi bilan tayinlangan jazo muddati o‘tab bo‘linganda;
b) amnistiya yoki afv etish to‘g‘risidagi hujjat asosida;
v) ishni yuritishdan to‘xtatib, hukmni bekor qilish to‘g‘risidagi; shartli hukmni qo‘llangan, shartli ravishda muddatidan ilgari jazodan ozod qilish to‘g‘risidagi hukmni ijro etish muddatini kechiktirgan holda hukmni o‘zgartirish haqidagi sud ajrimi bo‘yicha; kasalligi bo‘yicha.
67. Intizomiy qismdan ozod qilingan shaxslar xizmatni davom ettirish uchun Mudofaa vazirligining Bosh shtabi ko‘rsatmasiga binoan odatda ular hukm qilingunga qadar qaysi qismda xizmatni o‘tashgan bo‘lsa, ayni o‘sha qismlarga jo‘natiladilar, rejimli qismlar bundan mustasno.
68. Intizomiy qism komandiri ozod qilinishi lozim bo‘lgan mahkumlarning ro‘yxatini jazo muddati tugashidan bir oy oldin O‘zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligining Bosh shtabiga taqdim etadi, unda quyidagi ma’lumotlar bo‘lishi kerak: familiyasi, ismi, otasining ismi, tug‘ilgan yili, chaqirilgan sanasi, mahkum qayerdan keltirilganligi, harbiy ixtisosi va harbiy unvoni, nima uchun, qachon va qancha muddatga hukm qilinganligi, qachon ozod qilinishi lozimligi, shuningdek mahkumning ta’rifnomasi.
Shartli ravishda muddatidan ilgari ozod qilinganlarni xizmatni davom ettirish uchun yuborish to‘g‘risidagi masala sud ajrim chiqargandan keyin uzog‘i bilan uch kun ichida O‘zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligining Bosh shtabi tomonidan hal etiladi.
Jazoni o‘tashdan shartli ravishda muddatidan ilgari ozod qilingan shaxslar bilan jazoning o‘talmagan qismi mobaynida harbiy qismlar jamoatchiligining faol ishtirokida tarbiyaviy ishlar olib boriladi.
69. Jazoni o‘tab bo‘lgan yoki shartli ravishda muddatidan ilgari ozod qilinadigan shaxslar (ushbu Nizomning 6-bandiga muvofiq ularning intizomiy qismda bo‘lgan vaqti muddatli harbiy xizmat muddatiga qo‘shilgan) shaxslar, shuningdek amnistiya yoki afv etish tartibida intizomiy qismdan ozod qilinadigan shaxslar, agar ular muddatli harbiy xizmatning qonunda belgilangan muddatlarini o‘tab bo‘lishgan taqdirda bevosita intizomiy qismdan zaxiraga muddatli harbiy xizmatdan bo‘shatiladilar.
Jazoni o‘tash vaqtini muddatli harbiy xizmat muddatiga qo‘shish to‘g‘risida intizomiy qism komandiri tomonidan iltimosnoma qo‘zg‘atilgan shaxslar intizomiy qismdan ozod qilingandan keyin harbiy sudning qarori olingunga qadar mahkumlarni joylashtirish hududidan chiqarilib, intizomiy qismni ta’minlash bo‘linmalarida joylashtiriladilar.
70. Harbiy — tibbiy komissiya tomonidan hisobdan chiqarilib, nosog‘lomligi tufayli harbiy xizmatga yaroqsiz deb yoki tinchlik davrida harbiy xizmatga yaroqsiz deb topilgan mahkumlar intizomiy qism komandiri tomonidan muddatidan ilgari jazodan ozod qilishga taqdim etiladilar. Taqdimnoma bilan bir vaqtda sudga harbiy-tibbiy komissiyaning xulosasi va mahkumning shaxsiy hujjatlar yig‘majildi yuboriladi. Jazodan ozod qilish to‘g‘risida sud ajrim chiqarganidan keyin bu shaxslar intizomiy qism komandiri tomonidan muddatli harbiy xizmatdan muddatidan ilgari bo‘shatiladilar.
71. Intizomiy qismdan ozod qilinganlarning qo‘liga quyidagi hujjatlar beriladi: intizomiy qismdan ozod qilinganligi to‘g‘risidagi ma’lumotnoma, xizmat hisobi varaqasi, harbiy bilet, tibbiy daftarcha, oziq-ovqat, buyum va pul attestatlari. Xizmatga oid varaqa va ta’rifnoma harbiy qismga pochta orqali jo‘natiladi. Ordenlar, medallar, ko‘krak nishonlari va ularning hujjatlari, pul va qimmatli buyumlar, shuningdek boshqa shaxsiy buyumlar ozodlikka chiqarilgan kishiga shaxsiy buyumlar ro‘yxati va taqsimot qaydnomasiga qo‘l qo‘ydirib topshiriladi. Shaxsiy buyumlar ro‘yxati saqlash uchun intizomiy qismning shtabida, taqsimot qaydnomasi esa intizomiy qismning moliya xizmatida qoldiriladi.
Yaroqsiz holga kelgan kiyim-kechak va poyabzal bemalol kiysa bo‘ladiganlari bilan almashtiriladi.
72. Intizomiy qismdan ozod qilinganlar harbiy qismlarga yoki istiqomat joylariga soqchilarsiz jo‘natiladilar. Ular boradigan yo‘lga transportda yurish hujjatlari va oziq-ovqat — yo‘l pullari yoki umumqo‘shin payogi bilan, shuningdek yuvinish uchun sovun bilan belgilangan normalar bo‘yicha ta’minlanadilar.
73. Ozod qilinganning harbiy qismga yetib kelgani haqida shu qismning komandiri darhol intizomiy qism komandiriga ma’lum qiladi.
74. Intizomiy qismda jazoni o‘tagan, shuningdek qonunda belgilangan tartibda undan ozod qilingan shaxslar sudlanmagan hisoblanadilar.