ХАЛ
Қ
АРО
МОЛИЯ
ВА
УНИНГ
ДУНЁ
РИВОЖИДАГИ
ТУТГАН
ЎРНИ
.
Режа:
1 Молиянинг халқаро интегацион жараёнларга таъсири.
1.
Ўзбекистон Республикасининг халқаро
интеграция тузилмаларидаги
иштироки.
2.
Халқаро молия институтларининг тавсифи ва таснифи.
3.
Корхоналар ташқи иқтисодий фаолиятини давлат томонидан тартибга солиш
усуллари.
4.
Хорижий инвестицияларни жалб этишда халқаро фондлар роли ва аҳамияти.
1. Молиянинг халқаро интегацион жараёнларга таъсири.
Молия-хўжалик юритишнинг иқтисодий фаолиятида ўзининг молиявий сиёсатини
юргизишда асосий қуроли халқаро иқтисодий алоқаларда шакланадиган молиявий
механизм ҳисобланади.
Молия- халқаро сферадан –унинг иштирокчиларининг иқтисодий манфаатларига
таъсир қилувчи ва ўз навбатида халқаро иқтисодий қўшилув жараёни тезлаштиради.
(https://elib.buxdu.uz)
ADABIYOTLAR 622452 TA
VIDEODARS 982 TA
AUDIOKITOB 2205 TA
Халқаро алоқаларнинг ривожида молиянинг роли
уч йўналишда намоён бўлади:
1.Турли хил йўналишдаги халқаро ҳамкорликни молиялаштириш учун керакли
манбалар қидириш ва мобилизациялаш.
2.Халқаро интеграцион жараёнларни мувофиқлаштириш.
3.Хар қайси халқаро муносабатларнинг тури ва
бевосита иштирокчиларини
ривожлантиришга рағбатлантириш.
Аввало молия – экспорт-импорт операцияларига таъсир этади. Бу эса жаҳон бозорида
талаб катта бўлган рақобатбардош товарлар ишлаб чиқаришга рағбатлантиради.
Молия – миллий даромаднинг ташқи иқтисодий фаолият натижасида келадиган
кисмини шаклланишига таъсир курасатади.
Халқаро ҳамкорликнинг аҳамиятли шакли бу Узбекистоннинг халқаро ташқилотлар
ва фондларга аъзо булиш, иштирок этишидир. Бу ташқилотларга аъзо булиш уша
ташқилотларнинг устав капиталига ва бюджетига маълум квоталар киритиш билан бўлади.
Бадалларнинг манбалари аъзо булаётган миллий ташқилотлар ва
давлат
структурасининг валюта ва бошка молиявий фондлар бўлади.
Халқаро ташқилотлар маблаглари маълум фондларда жамланади ва максадли
программаларни бажариш учун сарфланади.
Молиянинг халқаро алоқаларга таъсир этувчи яна бир йўналиши бу –
хорижий
сармоядорларни маблагларини жалб этиш
.
Хорижий сармоялар хорижий давлат – инвестор маблагларини ёки хорижий тижорат
ташқилотларининг маблагларини жалб килиш куринишида бўлади.
Кредит ҳисобига курилган корхоналар ва объектлар Узбекистонниг миллий мулки
булиб ҳисобланади.
Хорижий тадбиркорлар узларининг маблаглари ёки хорижий давлат бюджет
маблагларидан молиялаштирилаётган бошка корхоналар қўшма
корхона ва бошка
хорижий
юридик шахс сифатида фаолият курсатади. Узбекистон иқтисодиётига
килинадиган хорижий
сармоялар (инвестициялар) иқтисодий ривожига ва жаҳон
иқтисодиётига қўшилиши учун шароит яратади.
Хорижий инвесторларни рағбатлантириш учун молиявий валюта ва бож имтиёзлари
белгиланади.
Ташқи иқтисодий фаолиятларда молиявий жараёнларнинг конуний ва хакконий
булишини таъминлаш учун молиявий валюта ва божхона назорати ташқил этилади.
Ноконуний холатлар аникланганда хукукий ташқилотлар урнатилган конуний
санкциялар, жарималар кулланилаб, шу
тарзда, молиявий муносабатлар азорат килиниб
турилади.
Марказлаштирилган валюта фондлари
ни ташқил килиш ва улардан фойдаланиш.
Узбекистон ташқи иқтисодий алоқаларининг ривожланишида миллий валюта
фондини ташқил этиш ва улардан фойдаланиш оркали ташқи иқтисодий муносабатларни
бошкариш мухим роль уйнайди.
Узбекистонда бозор
механизми валюта ресурслари ишлаб чиқариш ва бошка
хўжалик субъектлариуртасида кайта таксимлаш механизми
шаклланганлиги сабабли бу
каби кайта таксимлаш қўшимча шароитларни вужудга келтириш оркали амалга
оширилади.
Барча корхоналар мулкий шакли ва руйхатга олинганидан катъий назар, товарлар ва
хизматларни экспорт килишдан ва ички валюта бозор ида амалга ошириладиган
операцияларнинг эркин алмаштириладиган валютадан тушган тушумни белгиланган
нормативларга кура мажбурий равишда сотиш керак.
Марказий банк валюта резерви
корхона ва ташқилотларда эркин алмаштириладиган
валюта –валюта тушуми тушган вактдаги Марказий банк
томонини белгиланган курс
буйича сотишдан шаклланади.
Валюта резерви икки кисмга булинади:
1-кисми –стабилизация фонди, бу маблаглар ички бозорда миллий валюта курсин
баркарорлигини таъминлаш ва миллий валютани алмашуви учун шарот яратиш
максадида тузилади.
2-кисми-молия вазирлигига сотилади. Бу маблаглар хукумат эхтиёжларини кондириш
максадида сарфланади.
Нормативда белгиланган микдордаги валюталарни сотгандан сунг,
корхоналар
валюталврни колган кисмини ички бозор даги уз ишлаб чиқариш фаолиятига валюта
тушумига эга булмаган бошка корхоналар ва махалий хокимият органларига ваколатли
банклар билан келишилган курс буйича сотилади.
Махаллий хокимият органлари ваколатли банклари оркали тегишли бюджет
ҳисобидан
валюта сотиб олади, ва уни узларини валюта фондларини шакллантиришга
йўналтирадилар.бу фонд маблаглари ахоли ва бюджет каромогида булган но ишлаб
чиқариш корхоналари учун зарур будган товарлар олиш учун ишлатилади.
