1. Moliya / Umumiy masalalar]



[OKOZ:

1.07.00.00.00 Moliya va kredit to‘g‘risidagi qonunchilik. Bank faoliyati / 07.24.00.00 Qimmatli qog‘ozlar. Qimmatli qog‘ozlar bozori / 07.24.02.00 Qimmatli qog‘ozlar bozorining umumiy qoidalari;

2.07.00.00.00 Moliya va kredit to‘g‘risidagi qonunchilik. Bank faoliyati / 07.27.00.00 Valyutani tartibga solish va valyutani nazorat qilish / 07.27.03.00 Valyuta operatsiyalari (bitimlari) / 07.27.03.02 Kapitalning harakatlanishi bilan bog‘liq valyuta operatsiyalari]

[TSZ:

1.Moliya / Umumiy masalalar]

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining

Farmoni

Kapital bozorini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida

Kapital bozorini yanada rivojlantirish, qimmatli qog‘ozlar chiqarilishini ko‘paytirish, jismoniy va yuridik shaxslarning fond bozoridagi ishtirokini kengaytirish maqsadida:

1. Kapital bozorini rivojlantirishning asosiy yo‘nalishlari etib quyidagilar belgilansin:

kapital bozorining raqobatbardoshligini oshirish va uning kapitallashuvini 2023-yil yakuniga qadar 45 trln so‘mga yetkazish, bank tomonidan kreditlashga muqobil bo‘lgan samarali moliyalashtirish mexanizmini yaratish;

xalqaro moliya bozorlari bilan faol integratsiyalashuv, zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan keng foydalanish va xorijda muvaffaqiyatli sinovdan o‘tgan ilg‘or yondashuvlarni qo‘llash orqali barcha toifadagi investorlar uchun kapital bozorining qulayligini oshirish;

kapital bozorining uyg‘un faoliyati va uning barcha segmentlari rivojlanishini ta’minlash orqali 2023-yil yakuniga qadar respublika va hududiy investitsiya dasturlari doirasida loyihalarning qimmatli qog‘ozlar chiqarish orqali moliyalashtirilgan qismini 5 foizga yetkazish;

sohaga ilg‘or xalqaro amaliyotni joriy qilish, ortiqcha to‘siqlar va cheklovlarni bartaraf etish orqali fond bozorida rivojlanish maqsadlariga yo‘naltirilgan investitsiyalarni faol moliyalashtirish uchun zarur shart-sharoitlarni yaratish;

xalqaro mezonlar va tajribalarni joriy qilgan holda, kapital bozorini tartibga solishning yaxlitligini va tizimli tavakkalchiliklarning oldini olishni ta’minlovchi qonunchilik bazasini yaratish;

kapital bozorini zamonaviy talablarga javob beradigan kadrlar bilan ta’minlash tizimini rivojlantirish, istiqbolli, shu jumladan xorijiy mutaxassislarni jalb qilish uchun jozibador shart-sharoitlarni yaratish;

kapital bozori uchun soha mutaxassislarini tayyorlash va qayta tayyorlash, ularning malakasini oshirishni tizimli yo‘lga qo‘yish;

minoritar investorlar, kapital bozorining boshqa ishtirokchilari hamda aholi keng qatlamlarining bilimlari, ko‘nikmalari va moliyaviy savodxonligini oshirishni qo‘llab-quvvatlash dasturlari doirasida 2023-yil yakuniga qadar 40 ming nafar aholini qamrab olish.

2. Quyidagilar:

2021 — 2023-yillarda kapital bozorini rivojlantirish dasturi (keyingi o‘rinlarda — Dastur) 1-ilovaga muvofiq;

2021 — 2023-yillarda kapital bozorini rivojlantirish dasturini amalga oshirish natijasida erishiladigan maqsadli ko‘rsatkichlar 2-ilovaga muvofiq;

2021 — 2022-yillarda kapital bozorini rivojlantirish dasturini amalga oshirish bo‘yicha “Yo‘l xaritasi” 3-ilovaga muvofiq;

2021 — 2023-yillarda aksiyalari fond birjasi orqali ommaviy joylashtirilishi belgilangan korxonalar ro‘yxati 4-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.

3. Belgilab qo‘yilsinki:

erkin muomaladagi qimmatli qog‘ozlarning umumiy hajmini yalpi ichki mahsulotning kamida 5 foiziga yetkazish Dasturning asosiy maqsadi hisoblanadi;

2023-yil 1-yanvardan boshlab mahalliy emitentlar o‘z aksiyalarini dastlab respublika fond birjasida joylashtirgandan so‘ng anderrayter tavsiyasiga ko‘ra xorijiy fond bozorlarida joylashtirishi mumkin;

ommaviy savdolar orqali aksiyalarni IPO yoki SPO usulida joylashtirish natijalari qayta ko‘rib chiqilmaydi.

4. Ustav kapitalida davlat ulushi 50 foiz va undan ortiq bo‘lgan aksiyadorlik jamiyatlari aksiyalarining birlamchi (IPO) va ikkilamchi (SPO) ommaviy taklifini quyidagi shartlarda o‘tkazish belgilansin:

IPO yoki SPO yo‘li bilan sotiladigan aksiyalarni xarid qilish uchun arizalarni to‘plash ushbu IPO yoki SPOni o‘tkazish shartnomasi tuzilgan anderrayter yoki anderrayterlar guruhi tomonidangina amalga oshiriladi;

anderrayter aksiyadorlik jamiyatini dastlabki o‘rganish natijalari asosida aksiyalar xaridi bo‘yicha arizalarni to‘plash uchun narx chegaralarini belgilaydi;

IPO va SPO yo‘li bilan aksiyalarni taqsimlash aksiyalarga bo‘lgan talab va taklifdan kelib chiqqan holda, anderrayter tomonidan aniqlanadigan yagona narx asosida amalga oshiriladi;

anderrayterga aksiyadorlik jamiyati bilan tuzilgan shartnoma asosida aksiyalar taqsimlanadigan investorlarni tanlash, shuningdek, investorlarga IPO va SPO doirasida xarid qilingan aksiyalarni sotish taqiqlanadigan muddatni belgilash huquqi beriladi.

5. Markaziy bank 2021-yil 1-noyabrga qadar “Qimmatli qog‘ozlarning markaziy depozitariysi” DUK hisob raqamlari Markaziy bankka o‘tkazilishini ta’minlasin.

6. Moliya vazirligi, Markaziy bank, Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi hamda Xalq ta’limi vazirligining “Moliya va investitsiya savodxonligi” dasturini quyidagi tamoyillar asosida amalga oshirish to‘g‘risidagi taklifi ma’qullansin:

aholi va tadbirkorlik subyektlarining moliyaviy savodxonligini oshirish, ularni moliyaviy xizmatlar va mahsulotlar, jumladan kapital bozori hamda moliyaviy instrumentlar haqida xabardor qilish bilan bog‘liq tashabbuslarni hamjihatlikda amalga oshirgan holda mutasaddi tashkilotlar bilan faol hamkorlikni yo‘lga qo‘yish;

ilg‘or xorijiy o‘quv muassasalari va tadqiqot institutlari, moliya tashkilotlaridan yetakchi mutaxassislarni moliyaviy savodxonlik darajasini oshirishga oid ta’lim tadbirlariga keng jalb qilish;

umumta’lim maktablari o‘quvchilari hamda noiqtisodiy yo‘nalishdagi oliy ta’lim tashkilotlari talabalari uchun “Moliyaviy savodxonlik” o‘quv kursini fan sifatida joriy etish. Ushbu fan doirasida mablag‘larni to‘g‘ri boshqarish, oqilona moliyaviy qarorlar qabul qilish, jumladan moliyaviy instrumentlar bo‘yicha o‘qitish metodologiyasini ishlab chiqish hamda “Moliyaviy savodxonlik olimpiadalari”ni tashkil etish orqali o‘quv kursining samaradorligini baholash;

aholi va tadbirkorlik subyektlarining moliyaviy, shu jumladan investitsiya bo‘yicha savodxonligini oshirish borasidagi barcha tadbirlarni 2021 — 2023-yillarga mo‘ljallangan Moliyaviy xizmatlar ommabopligini oshirish milliy strategiyasi doirasida amalga oshirish.

7. O‘zbekiston Milliy axborot agentligi va O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasi Moliya vazirligi bilan birgalikda ushbu Farmonning mazmun-mohiyati hamda maqsad va vazifalari ommaviy axborot vositalarida keng yoritilishini ta’minlasin.

8. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining ayrim hujjatlari 5-ilovaga muvofiq 2021-yil 1-maydan o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblansin.

9. Moliya vazirligi ikki oy muddatda manfaatdor idoralar bilan birgalikda qonunchilikka ushbu Farmondan kelib chiqadigan o‘zgartirish va qo‘shimchalar to‘g‘risida Vazirlar Mahkamasiga taklif kiritsin.

10. Mazkur Farmon ijrosini samarali tashkil etishga mas’ul va shaxsiy javobgar etib moliya vaziri T.A. Ishmetov belgilansin.

Bosh vazir o‘rinbosari J.A. Qo‘chqorov:

ikki hafta muddatda Dasturning asosiy yo‘nalishlari bo‘yicha manfaatdor vazirlik va idoralar mas’ul xodimlari hamda xorijiy ekspertlardan iborat ishchi guruhlari shakllantirilishini va ularning faoliyatini samarali tashkil etilishini;

ikki oy muddatda aksiyalari fond birjasi orqali ommaviy joylashtirilishi mazkur Farmonga 4-ilovada belgilangan har bir korxona bo‘yicha alohida “yo‘l xarita”lari tasdiqlanishini ta’minlasin.

Farmonning ijrosini har chorakda muhokama qilib borish, ijro uchun mas’ul idoralar faoliyatini muvofiqlashtirish va nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vaziri A.N. Aripov va O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining maslahatchisi R.A. Gulyamov zimmasiga yuklansin.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh. MIRZIYOYEV

Toshkent sh.,

2021-yil 13-aprel,

PF-6207-son

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 13-apreldagi PF-6207-son Farmoniga

1-ILOVA

2021 — 2023-yillarda kapital bozorini rivojlantirish

DASTURI

Investitsiya muhitini tubdan takomillashtirish, davlat aksiyalar paketini sotish jarayonlarini yanada chuqurlashtirish, davlatning iqtisodiyotdagi ishtirokini kamaytirish, xususiy mulk daxlsizligi, uning roli va ahamiyatini oshirish, shu jumladan davlat aktivlarini boshqarishning zamonaviy yondashuvlariga o‘tish, kapital bozorini iqtisodiyotni rivojlantirishning yetakchi omillaridan biriga aylantirish mamlakat iqtisodiyotini barqaror rivojlantirishning muhim sharti hisoblanadi.

So‘nggi davr mobaynida qimmatli qog‘ozlar bozorini isloh qilish, xususan ushbu sohadagi qonunchilik tizimini takomillashtirish, investorlar huquqlarining himoyasini kuchaytirish, kapital bozorini samarali tartibga solish va xalqaro moliya institutlari bilan hamkorlik o‘rnatish yo‘lida ishlar olib borilmoqda.

Shu bilan birga, bugungi kunda kapital bozorini yanada rivojlantirish, raqobat muhitini shakllantirish va fond bozori likvidligini oshirishni rag‘batlantirish bilan bog‘liq o‘z yechimini kutayotgan bir qator dolzarb muammolar va kamchiliklar mavjud, jumladan:

kapital bozorini rivojlantirish sohasida davlatning strategik rejalashtirish tizimi mavjud emas;

erkin muomaladagi qimmatli qog‘ozlarning mamlakat yalpi ichki mahsuloti hajmiga nisbatan ulushi past (0,3 foiz);

fond bozorida amalga oshirilayotgan bitimlarning yuqori qismi (birjadagi hajmlarning 70 foizidan ortig‘i) davlat ishtirokidagi korxonalar hissasiga to‘g‘ri kelmoqda;

qimmatli qog‘ozlar bozorining likvidligi past, davlat qimmatli qog‘ozlari ikkilamchi bozorini rivojlantirish zaruriyati mavjud, amaliyotga joriy etilgan moliyaviy mahsulotlar turlari yetarli emas, davlat aksiya paketlari “bitta aksiya bitta lot” tamoyili asosida sotilmaydi va xo‘jalik yurituvchi subyektlarning qimmatli qog‘ozlar bozorida mablag‘ jalb qilishga bo‘lgan qiziqishi past;

kapital bozoriga uzoq muddatli moliyaviy resurslarga ega yirik institutsional investorlarni jalb qilish bo‘yicha ishlar sust olib borilmoqda;

bozor infratuzilmasi zamonaviy axborot-kommunikatsiya tizimlari bilan yetarli darajada ta’minlanmagan, shuningdek, ushbu sohada mahalliy tizimlarning imkoniyatlaridan samarasiz foydalanilmoqda;

mintaqaviy darajada kapital bozori infratuzilmasi mutlaqo rivojlanmagan;

kapital bozori sohasida bozor kapitallashuvini oshirish choralarini faol ravishda ilgari surish va amalga oshirishga imkon beradigan yuqori malakali mutaxassislar yetishmaydi;

sohani nomutanosib tartibga solishni nazarda tutuvchi hamda zamonaviy bozor talablariga va xalqaro standartlarga javob bermaydigan huquqiy hujjatlar ko‘p;

korporativ munosabatlar zamonaviy yondashuvlar asosida tashkil etilmagan.

Ushbu kamchiliklar kapital bozorining ulkan salohiyatidan foydalanishga, uning kapitallashuvi va likvidligini lozim darajada ta’minlashga, investitsiyalarni samarali jalb etishga, iqtisodiyot hamda davlat va jamiyat hayotining boshqa sohalari rivojiga to‘sqinlik qilmoqda.

Dasturning maqsadi va vazifalari

Ushbu Dasturning asosiy maqsadi erkin muomaladagi qimmatli qog‘ozlar umumiy hajmining mamlakat yalpi ichki mahsulotidagi nisbatini 5 foizga yetkazishga qaratilgan islohotlarni amalga oshirishni chuqurlashtirishni nazarda tutuvchi davlat siyosatini tubdan takomillashtirishdan iborat bo‘lib, quyidagi ustuvor strategik vazifalarni o‘ziga qamrab oladi:

investorlar uchun jozibador mexanizmlarni joriy qilish hisobiga kapital bozorining raqobatbardoshligini oshirish va uning kapitallashuvini 2023-yil yakuniga qadar 45 trln so‘mga yetkazish, bank tomonidan kreditlashning samarali muqobil mexanizmini yaratish;

xalqaro moliya bozorlari bilan faol integratsiyalashuv, zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan keng foydalanish va xorijda muvaffaqiyatli sinovdan o‘tgan ilg‘or yondashuvlardan foydalanish orqali barcha toifadagi investorlar uchun kapital bozorining qulayligini oshirish;

aholi, tadbirkorlar va iqtisodiyotning investitsiyaviy talablarini maksimal darajada qanoatlantirish maqsadida kapital bozorining uyg‘un faoliyati va uning barcha segmentlari rivojlanishini ta’minlash orqali 2023-yil yakuniga qadar respublika va hududiy investitsiya dasturlari doirasida loyihalarning qimmatli qog‘ozlar chiqarish orqali moliyalashtirilgan qismini 5 foizga yetkazish;

ilg‘or xalqaro amaliyotni joriy qilish, ortiqcha to‘siqlar, cheklovlar va sohaning haddan tashqari tartibga solinganligini bartaraf etish orqali fond bozorida rivojlanish maqsadlariga yo‘naltirilgan investitsiyalarni faol moliyalashtirish uchun zarur shart-sharoitlarni yaratish;

tegishli xalqaro mezonlar va tajribalarni joriy qilgan holda, kapital bozorini tartibga solishning yaxlitligini, tizimli tavakkalchiliklarning oldini olishni ta’minlovchi zarur qonunchilik bazasini ishlab chiqish;

kapital bozorini zamonaviy talablarga javob beradigan kadrlar bilan ta’minlashning barqaror tizimini rivojlantirish, istiqbolli, shu jumladan xorijiy mutaxassislarni jalb qilish uchun jozibador shart-sharoitlarni yaratish;

kapital bozori uchun mutaxassislarni tayyorlash va qayta tayyorlash, ularning malakasini oshirishni tizimli yo‘lga qo‘yish;

minoritar investorlar, kapital bozorining boshqa ishtirokchilari hamda aholi keng qatlamlarining bilimlari, ko‘nikmalari va moliyaviy savodxonligini oshirishni qo‘llab-quvvatlash dasturlari doirasida 2023-yil yakuniga qadar 40 ming nafar aholini qamrab olish.

Dasturning asosiy yo‘nalishlari

1. Emitentlar sonini ko‘paytirish, yangi moliyaviy mahsulotlar va korporativ boshqaruvni takomillashtirish orqali taklifni oshirish

Kapital bozoridagi taklifni oshirish va korporativ boshqaruvni rivojlantirishdagi mavjud muammolarni bartaraf etish maqsadida:

davlat ishtirokidagi korxonalarning jozibadorligini oshirish, korxonalarni transformatsiya qilish, ularda korporativ boshqaruv va moliyaviy auditni joriy etish hamda operatsion samaradorligini oshirish;

birjaviy investitsiya fondlari (Exchange traded funds) kabi moliyaviy vositalarni, shu jumladan oltinga bog‘lash orqali (Gold ETF) joriy etish;

mavjud obligatsiya turlarini ipoteka qimmatli qog‘ozlari va “Sukuk” obligatsiyalari kabi yangi turlarini joriy etish orqali diversifikatsiya qilish;

islom moliyalashtirish tamoyillari asosida qimmatli qog‘ozlar va kapital bozoriga oid boshqa moliya xizmatlarini tatbiq etish;

barcha aksiyadorlik jamiyatlarida Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkilotining (IHTT) korporativ boshqaruv tamoyillarini joriy etish va ushbu tamoyillarning mazmun-mohiyatini keng jamoatchilikka tushuntirish;

kraudfanding vositalarini keng joriy etish orqali mahalliy kapital bozoriga investorlarni jalb qilish;

davlat qimmatli qog‘ozlarining ikkilamchi bozorini rivojlantirish hamda infratuzilmani rivojlantirishni maqsadli moliyalashtirish uchun davlat qimmatli qog‘ozlarini chiqarish amaliyotini joriy etish;

korporativ obligatsiyalar bozorini rivojlantirish;

davlat ulushiga ega bo‘lgan korxonalarni mahalliy fond birjasida ommaviy taklif orqali xususiylashtirishni rag‘batlantirish.

2. Kapital bozori infratuzilmasini rivojlantirish

Kapital bozorining mavjud infratuzilmasini tubdan takomillashtirish bo‘yicha quyidagi choralar ko‘riladi:

“O‘zbekiston respublika valyuta birjasi” AJ va “Toshkent” Respublika fond birjasi o‘rtasida dasturiy aloqalarni o‘rnatish orqali davlat qimmatli qog‘ozlari ikkilamchi savdolarida fond birjasi brokerlarining qatnashishini ta’minlash;

“Qimmatli qog‘ozlar markaziy depozitariysi” DUKga Markaziy bankda hisobvaraq ochgan holda hisob-kitoblarni amalga oshirish;

Korporativ axborot yagona portali va “Toshkent” Respublika fond birjasi veb-saytining tegishli bo‘limlari bazasida listing kompaniyalari va aksiyadorlari tomonidan axborotni oshkor qilish bo‘yicha korporativ va bozor ma’lumotlarini oshkor qilishning yagona platformasini yaratish;

“Toshkent” Respublika fond birjasining rasmiy veb-saytida barcha investorlar uchun ochiq bo‘lgan emitent nomi, aksiya turi, imtiyozli aksiya uchun to‘lanadigan foiz, to‘lanadigan dividend miqdori va uni to‘lash sanasini o‘z ichiga oluvchi ma’lumotlar bazasining elektron tablosini yaratish;

o‘z a’zolarining manfaatlarini ifoda etuvchi kapital bozori professional ishtirokchilarining o‘zini-o‘zi boshqaruvchi nodavlat birlashmasini tashkil etish;

“Toshkent” Respublika fond birjasining moddiy-texnika bazasini kuchaytirish va tashkiliy tuzilmasini qayta ko‘rib chiqish yo‘li bilan uning investitsion jozibadorligini oshirish;

qimmatli qog‘ozlarni saqlash, hisobini yuritish hamda boshqa depozitar operatsiyalarini rivojlantirish imkoniyatini yaratish;

kapital bozori sohasidagi milliy reyting agentliklarining faoliyatini tashkil etish uchun huquqiy asoslar yaratish.

3. Kapital bozorida axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanishni takomillashtirish

Sohaga axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini keng joriy etish yo‘li bilan kapital bozorini rivojlantirish maqsadida quyidagilarni amalga oshirish lozim:

Yagona dasturiy texnik kompleks (YaDTK) faoliyatining uzluksizligini ta’minlash, rivojlantirish hamda uning zaxira markazini tashkil etish;

fond bozorida bitimlarni onlayn tartibda amalga oshirish imkonini beruvchi mobil ilovalarni ishlab chiqish va amaliyotga tatbiq etish;

O‘zbekiston Respublikasining rezidentlari yoki norezidentlari bo‘lgan mijozlar uchun ularning shaxsiy ishtirokisiz depo hisobvaraqlarini masofadan turib ochish imkoniyatini yaratish;

investitsiya vositachilari bilan shartnoma tuzish paytida ularning shaxsiy ma’lumotlarini olish maqsadida “O‘z mijozingni bil” (KYC) va “Daromadni legallashtirishga qarshi kurashish” (AML) tizimlariga muvofiq mijozlarni tekshirish usullarini joriy qilish;

Qimmatli qog‘ozlarning markaziy depozitariysi tomonidan Milliy raqamlash agentligi funksiyasini bajarish va xalqaro ISO standartlarini joriy qilish;

Moliya vazirligiga o‘z nazorat funksiyalarini amalga oshirish imkonini beruvchi YaDTKning dasturiy ta’minotini ishlab chiqish va ishga tushirish.

4. Kapital bozorini huquqiy tartibga solish va nazorat qilish masalalarini takomillashtirish

Ushbu yo‘nalishning asosiy maqsadi rivojlangan xorijiy davlatlar tajribasini hisobga olgan holda samarali huquqiy bazani yaratish va to‘g‘ridan to‘g‘ri amal qiluvchi qonunchilik hujjatlarini ishlab chiqishdir. Jumladan:

Qimmatli qog‘ozlar komissiyalari xalqaro tashkiloti (IOSCO) tamoyillari asosida sohaga oid to‘g‘ridan to‘g‘ri amal qiluvchi, jumladan “Kapital bozori to‘g‘risida”gi qonun loyihacini ishlab chiqish;

kapital bozori regulyatoriga yuklatilgan vazifalarni samarali bajarish maqsadida uning chinakam mustaqilligini ta’minlash;

iqtisodiyot tarmoqlarida integratsiyalashuv jarayonlarini rag‘batlantirish va moliyalashtirishning yangi mexanizmlarini joriy etish maqsadida investitsiya jamg‘armalari faoliyatini takomillashtirish bo‘yicha takliflar ishlab chiqish va amaldagi qonunchilikka xolding korxonalari faoliyatini tartibga solish bo‘yicha tegishli o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish;

funksional imkoniyatlarni optimallashtirish va tegishli tartiblarni byurokratiyadan holi qilishni hisobga olgan holda savdo, kliring va hisob-kitob qoidalarini, shuningdek, investitsion maslahatchilar va vositachilar uchun qoidalarni takomillashtirish;

barcha ehtimoliy xatarlarni hamda mamlakat moliya bozorining rivojlanish darajasini hisobga olgan holda kapital harakatini samarali tartibga solish mexanizmini joriy etish;

Moliya vazirligi va Qimmatli qog‘ozlar komissiyalari xalqaro tashkiloti (IOSCO) o‘rtasida maslahatlashuvlar, hamkorlik va axborot almashinuvi bo‘yicha ko‘p tomonlama anglashuv Memorandumini imzolash choralarini ko‘rish;

Moliya vazirligining quyidagi vakolatlarini qonun darajasida mustahkamlash orqali nazorat funksiyasini va huquqiy tartibga solishni kuchaytirish:

kapital bozori sohasidagi qonun hujjatlari talablarini buzgan jismoniy shaxslarga jarima hamda yuridik shaxslarga moliyaviy sanksiyalarni mustaqil ravishda qo‘llash;

ilg‘or xalqaro tajribani hisobga olgan holda, kapital bozori ishtirokchilari faoliyatini tekshirish tashabbusi bilan chiqish va uni o‘tkazish tartibini takomillashtirish;

nazorat funksiyasi doirasida ta’sir ko‘rsatish choralarini qo‘llash to‘g‘risidagi qarorlar haqida axborotlarni e’lon qilib borish amaliyotini joriy etish.

5. Investorlar bazasini kengaytirish va aholining moliyaviy savodxonligini oshirish

Kapital bozoridagi talabni oshirish bo‘yicha mavjud muammolarning kompleks yechimini ta’minlash hamda kapital bozoridagi talabni oshirishni rag‘batlantirish maqsadida turli yo‘nalishlar bo‘yicha quyidagi tadbirlarni amalga oshirish alohida ahamiyatga ega:

yuridik shaxslar, shu jumladan O‘zbekiston Respublikasi norezidentlari tomonidan depo hisobvaraqlarini masofadan turib ochish va aksiyalarning birlamchi (IPO) va ikkilamchi (SPO) ommaviy takliflariga ariza berish, davlat va korporativ obligatsiyalar hamda boshqa qimmatli qog‘ozlarni sotib olish uchun buyurtma berish tartibini belgilash;

O‘zbekiston Respublikasi norezidentlari tomonidan mahalliy emitentlarning qimmatli qog‘ozlarini sotib olish uchun qo‘shimcha imkoniyatlar yaratish;

kapital bozorida sug‘urta kompaniyalarining ishtirokini rag‘batlantirish;

xalqaro moliya institutlari bilan hamkorlikda investitsiya fondlarini tashkil etish;

kapital bozori sohasiga oid masalalar bo‘yicha aholining moliyaviy savodxonligini oshirish dasturlarini amalga oshirishda barqaror mexanizmlarni joriy etish;

Dasturning mohiyati, ahamiyati va amalga oshirilishini tushuntirishga qaratilgan xalqaro konferensiyalar va boshqa tadbirlar o‘tkazish.

6. Davlat qimmatli qog‘ozlari bozorini rivojlantirish

Ilg‘or xorijiy tajribani inobatga olgan holda davlat qimmatli qog‘ozlari bozorini, shu jumladan ularning ikkilamchi bozorini rivojlantirish, bu borada xalqaro standartlarni joriy etish hamda investorlar bazasini kengaytirish maqsadida:

O‘zbekiston Respublikasi norezidentlari va rezidentlari tomonidan davlat qimmatli qog‘ozlarini (Markaziy bank obligatsiyalari bundan mustasno) sotib olish imkoniyatini kengaytirish, shuningdek, market-meyker institutini joriy etish;

davlat qimmatli qog‘ozlarining ikkilamchi bozorini rivojlantirish, jumladan inflatsiyaga bog‘langan davlat qimmatli qog‘ozlarini chiqarish amaliyotini yo‘lga qo‘yish;

davlat qimmatli qog‘ozlari bozorini xalqaro standartlarga moslashtirish, bu borada shaffoflikni ta’minlash va zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini qo‘llash;

infratuzilmani rivojlantirishni maqsadli moliyalashtirish uchun davlat qimmatli qog‘ozlarini chiqarish.

7. Kapital bozori ishtirokchilarining malakasini oshirish, ularni o‘qitish va qayta o‘qitish tizimini yaratish

Sohani bilimli mutaxassislar bilan ta’minlash, ularni qayta o‘qitish va malakasini muntazam ravishda oshirib borish maqsadida quyidagilarni amalga oshirish talab etiladi:

kapital bozorini tartibga solish sohasida bilim va ko‘nikmalarga o‘rgatishga qaratilgan kadrlar tayyorlashning kompleks tizimini yaratish;

nufuzli xorijiy ta’lim muassasalari bilan hamkorlikda o‘quv dasturlarini ishlab chiqish;

kadrlar salohiyatini oshirish bo‘yicha institutsional baza yaratish, jumladan Bank-moliya akademiyasi hamda Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi huzuridagi Biznes va tadbirkorlik oliy maktabida kapital bozori mutaxassisligi bo‘yicha alohida yo‘nalishlarni joriy etish;

Moliya vazirligi xodimlarini tayyorlash va qayta tayyorlash va kapital bozori rivojlangan xorijiy mamlakatlarda ularning malakasini oshirish choralarini ko‘rish;

Moliya vazirligiga yuqori malakali, shu jumladan xorijiy mamlakatlarning qimmatli qog‘ozlar bozorini tartibga soluvchi organlarida ish tajribasiga ega bo‘lgan mutaxassislarni jalb etish.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 13-apreldagi PF-6207-son Farmoniga

2-ILOVA

2021 — 2023-yillarda kapital bozorini rivojlantirish dasturini amalga oshirish natijasida erishiladigan

MAQSADLI KO‘RSATKIChLAR