1-modul. “Mehnat muhofazasi” fanining maqsadi, vazifalari, tushunchalari va ta’riflari

1-modul. “Mehnat muhofazasi” fanining maqsadi, vazifalari, tushunchalari va ta’riflari.

1-mavzu. “Mehnat muhofazasi” fanining mazmuni, maqsadi, vazifalari. “Mehnat muhofazasi” fanining mazmuni, maqsadi, vazifalari. O’rganilish obyektlari. Mehnat muhofazasining bugungi kunda tutgan o’rni.
2-mavzu. Fanning asosiy tushuncha va ta’riflari va uning o‘rganiladigan muammolari.
“Mehnat muhofazasi” fanining asosiy tushunchalari. Qonun va boshqa me’yoriy xujjarlarda belgilab qo’yilgan ta’riflari, diqqat markazidagi muammolari.
3-mavzu. O‘zbekiston Respubliksida mehnat muhofazasi ishlarining hozirgi holati va istiqboli.
O‘zbekiston Respubliksida mehnat muhofazasi ishlari davlat siyosati darajasiga ko’tarilganligi. mehnat muhofazasi ishlarining hozirgi holati va istiqboli.
4-mavzu. “Mehnat muhofazasi” fanining ijtimoiy-iqtisodiy va texnik ahamiyati.
“Mehnat muhofazasi” fanining boshqa fanlar bilan aloqalari. Mehnat xavfsizligi muammolarini echishga jahon va vatanimiz olimlarining qo‘shgan hissalari.
5-mavzu. “Inson - mashina - ishlab chiqarish” tizimi, uning xususiyatlari.
Tizim elementlarining xususiyatlari va ularga qo‘yiladigan xavfsizlik talablari, hamda ularni muqobillashtirish. Tizimdagi asosiy xavfsizlik muammolari.

6-mavzu. Mehnat jarayoni sharoitini shakllantiruvchi omillar.

Mehnat jarayoni sharoitini shakllantiruvchi omillar. Ularni tashlik etuvchilar, sinflash va me’yorlash prinsiplari.
7-mavzu. Og‘irligi va zararligi bo‘yicha ish kategoriyalari.
Xavfsiz va sog‘lom mehnat sharoitlarini yaratishning asosiy yo‘nalishlari va uslublari. Ish kategoriyalariga qarab xodimlar uchun yaratilgan imkoniyat va imtiyozlar.

2-modul. Mehnat muhofazasining huquqiy - me’yoriy asoslari

8-mavzu. Mehnatni muhofaza qilish sohasidagi davlat siyosati.
Mehnatni muhofaza qilish sohasidagi davlat siyosati. Mehnat muhofazasi ishlarining davlat tomonidan tartibga solinishi.

9-mavzu. Mehnatni muhofaza qilishni davlatning iqtisodiy va ijtimoiy sohalardagi siyosati bilan muvofiqlashtirish.

Barcha sohada mehnatni muhofaza qilish ishlarini tashlik qilinishi. Soha vakillari mehnatni mufoza qilishning o’iga hos hususiytlarini anglash. Belgilangan qoida va me’yorlarga amal qilinishini tashkil qilish.

10-mavzu. Mehnatni muhofaza qilishga oid xalqaro hamkorlik va xorij tajribalari.

Dunyo hamjamiyatida mehnat muhofazasi masalalariga e’tibor. Xalqaro mehnat tashkiloti faoliyati. Davlarlararo mehnatni muhofaza qilish ishlarining yuritilishi.

11-mavzu. Mehnatni muhofaza qilishning huquqiy-me’yoriy asosini tashkil qiluvchi hujjatlar tizimi.

“Mehnatni muhofaza qilish to‘g‘risidagi” O‘zbekiston Respublikasi qonuni, uning ahamiyati, asosiy bandlarining qisqacha mazmuni. Mehnat kodeksi, uning ahamiyati, mehnatni muhofaza qilishga oid bandlarining mohiyati.

12-mavzu. “Mehnat xavfsizligi standartlar tizimi” va uning ahamiyati.

“Mehnat xavfsizligi standartlar tizimi” (MXST), uning ahamiyati va vazifasi, uni amalga tadbiq qilish. MXSTning strukturaviy tuzilishi va unda qabul qilingan belgilash.
13-mavzu. Tarmoqiy standartlar va ularga mos keluvchi me’yoriy hujjatlar.
Mehnat xavfsizligi bo‘yicha tarmoqlarning asosiy me’yor va qoidalar, vazifasi va ahamiyati. Qoidalarning ishlab chiqilishi va uning amal qilish tartiblari. 14-mavzu. Mehnatga oid munosabatlarni tartibga solish.
Ish beruvchi va xodim o’rtasidagi munosabatlarni qonunniy jihatdan tartibga solinishi. Belgilangan huquq va majburiyatlar.
15-mavzu. Mehnat shartnomasi tushunchasi, mazmuni va taraflari. Mehnat shartnomasini tuzish, o’zgartirish kiritish va bekor qilish tartibi. Mehnat shartnomasiga asosan ish beruvchi va xodimning o’zaro majburiyatlari.

16-mavzu. Mehnatga xaq to'lash.

Mehnatga xaq to'lash tartibi. Mehnat shartnomasi, kasbiy majburiyatlarni to’la bajargandagi rag’batlantirishlar. Mehnat qonunchiligi va korxona ichki intizomlari buzulganda qo’’aniladigan jarimalar.
17-mavzu. Mehnat intizomi tushunchasi va uni ta'minlash usullari.

Mehnat nizolari.

Mehnat intizomi tushunchasi va uni ta'minlash usullari. Mehnat intizomiga ish beruvchi va xodimning mas’ulligi. Vujudga kelgan mehnat nizolarini xal qilish.
18-mavzu. Xodim va ish beruvchining mehnat muhofazasiga oid majburiyatlari. Mehnat Kodeksi va “Mehnatni muhofaza qilish to’g’risida” gi Qonunlarida belgilangan xodim va ish beruvchining mehnat muhofazasiga oid majburiyatlari. Alohida holatlardagi majburiyatlar.

19-mavzu. Mehnat jarayoni ishtirokchilarining alohida kategoriyalari.

Mehnat jarayoni ishtirokchilarining alohida kategoriyalariga (ayollarga, yoshlarga, nogironlarga) beriladigan imtiyozlar va huquqlar tizimi. Ularning huquqiy-me’yoriy asoslari.