1-modul. Kompyuterlarga texnik xizmat ko’rsatish. 1-Mavzu: Texnik asbob-uskunalar va diagnostika qilish jihozlari

 
Shaxsiy kompyuterlarnig arxitekturasi 

Kompyuter aslo bitta qurilma emas. Balki, uning samarali ishlashini ta’minlash maqsadida 
o’zaro hamkorlikda ishlovchi ko’plab elektron qurilmalardan tashkil topgan hisoblash 
tizimidir. Bular, 
- ma’lumotlarni va buyruqlarni kompyuter xotirasiga kirituvchi qurilmalar; 
- kiritilgan ma’lumotlarni maxsus dasturlar yoki buyruqlar yordamida qayta ishlovchi 
qurilmalar; 
- kiritilgan ma’lumotlarni va olingan natijalarni vaqtincha yoki uzoq vaqt saqlovchi 
xotiralovchi qurilmalar; 
- hisoblash natijalarini foydalanuvchiga qulay va ko’rgazmali ravishda yetkazib beruvchi 
qurilmalar; 
- shu qurilmalarning ishlashini doimiy ravishda nazorat qilib boruvchi va ularning 
talabdagidek ishlashini ta’minlovchi qurilmalar; 
- qurilmalarni kerakli miqdordagi o’zgarmas elektr quvvati bilan ta’minlovchi 
qurilmalardir.
Ana shunday qurilmalarning majmui 
kompyuterning
qurilmaviy ta’minoti
yoki 
kompyuterning
konfigurasiyasi 
deyiladi. 
Har qanday zamonaviy kompyuterning (yoki kompyuter tizimining) konfigurasiyasi 
quyidagi qurilmalardan tashkil topishi mumkin: 
✓
Tizimli blok; Tizimli plata;Prosessor;Tezkor xotira;Qattiq disk diskovodi; 
✓
CD-ROM va DVD diskovodlari;Yumshoq disk diskovodi;Videokarta;Audiokarta; 
✓
Monitor;Kompyuterlar to’ri kartasi;Modem kartasi;Klaviatura;«Sichqoncha» yoki 
monipulyatorlar;Ta’minlash bloki;Modemlar;Printerlar;Skanerlar;Strimerlar; 
✓
Magnitooptik 
diskovodlar;Ko’chma 
(mobil) 
qattiq 
disklar;Plotterlar;Digitayzerlar; 
✓
Kompyuterlar to’ri kartasi (Network - card); Modem kartasi (Modem - card);
Web - TV va VGA-NTSC kartalari;Uzluksiz ta’minlash bloki;Antielektrostatiklar;Web-
kameralar;Multiproyektorlar;Audiokolonkalar;Mikrofor 
va 
naushniklar;Raqamli 
fotokameralar;Raqamli videokameralar;Flesh-karta va flesh-breloklar. 

---

Vazifalariga ko’ra bu qurilmalar, zamonaviy kompyuterlarning 
asosiy, tashqi 
va 
qo’shimcha 
qurilmalarini tashkil qiladi. Shularga ko’ra, zamonaviy kompyuterlarning (yoki 
kompyuter tizimlarining) konfigurasiyalari ham uchta variantda bo’ladi: 
Minimal konfigurasiya – 
faqat, asosiy qurilmalardan tashkil topadi (ya’ni, kompyuterning 
o’zi); 

To’liq konfigurasiya – 
asosiy va tashqi qurilmalardan tashkil topadi (kompyuter tizimi); 
Kengaytirilgan konfigurasiya – 
asosiy, tashqi hamda qo’shimcha qurilmalardan tashkil 
topadi (kengaytirilgan kompyuter tizimi).