1 modul. GİMnastikanin’ rawajlaniw tariyxi joba Gimnastikanın’ payda bolıwı h’a’m rawajlanıwı Milliy gimnastika sistemaları

 

 Gimnastikanın’ mazmunı h’a’m metodikalıq o’zgesheligi 

Gimanstikanın’    mazmunın    saptag’ı  shınıg’ıwlar,  ulıwma  rawajlandırıwshı 

shınıg’ıwlar,  akrobatikalıq  shınıg’ıwlar,  erkin  shınıg’ıwlar,  h’a’r  qıylı  sekiriwler 

(ko’birek tayanıp sekiriw), u’skenedegi shınıg’ıwlar (perekladina, brusya, tutqalı at, 

koltsa,  bo’rene  h’.t.b.)  h’a’m  ko’rkem  gimnastika  shınıg’ıwları  quraydı.  Joqarıda 

---

atap  o’tilgen  shınıg’ıwlardan  basqa  gimnastika  sabag’ında  h’a’reketli  oyınlar, 

tirkewshi  shınıg’ıwlar  -  ju’riw,  juwırıw,  ılaqtırıw,  sekiriw,  o’rmelew,  ten’ 

salmaqlıqtı  saqlaw  h’a’m    tosqınlıqlardan  o’tiw  shınıg’ıwları  ja’ne  h’a’r  qıylı 

formag’a iye bolg’an h’a’reketler tiykarg’ı h’a’reket sapaların rawajlandırıw ushın 

qollanıladı. 

  Gimnastikanın’ o’zine ta’n o’zgesheligi:  

1) ko’p sandag’ı fizikalıq shınıg’ıwlar; 

2) olardı qollanıwdag’ı h’a’r qıylı metodikalıq a’meller; 

3) shınıg’ıwlar ja’rdeminde adamg’a h’a’r ta’repleme ta’sir tiygiziw; 

4) adam  organizimine  ta’sir  etetug’ın  fizikalıq  ku’shti  qatan’  tu’rde  retlestiriw 

mu’mkinshiligi; 

5) ko’p h’a’reketlerdin’ texnikalıq tiykarın o’zlestiriw; 

6) jarıs bag’darlamasının’ h’a’m shınıg’ıwlarının’ kompleksliligi; 

7) gimnastikalıq shınıg’ıwlardı orınlaw stili menen anıqlanadı. 

Gimnastika menen shug’ıllanıwdı sho’lkemlestiriwdin’ tiykarg’ı forması  - bul 

barlıq  waqıt  anıq  reje  menen  o’tkeriletug’ın  sabaq.  Gimnastika  sabag’ın  o’tiw 

metodikası  h’a’m  durıs  tan’lang’an  gimnastikalıq  shınıg’ıwlar,  shug’ıllanıwshılar 

organizminin’ tolıq ku’sh jumsawın aldın ala anıq biliwge mu’mkinshilik tuwdırıp, 

ku’tilgen  pedagogikalıq  na’tiyjelerdi  beredi.  Shınıg’ıwdı  h’a’m  onın’  qollanıw 

metodların  tan’law,  sabaq  du’zilisi  h’a’m  onı  o’tkeriw  metodları  -    dene 

ta’rbiyasının’ jeke h’a’m ulıwma wazıypalarına boysınadı. 

Gimnastikalıq  shınıg’ıwlar  pedagogikalıq  printsip  boyınsha  eki  toparg’a 

bo’linedi:  

Birinshi  topar  ulıwma  fizikalıq  rawajlanıw  wazıypalarına  qaratılg’an  bolıp, 

olarg’a  ulıwma  rawajlandırıwshı,  tirkewshi,  erkin  shınıg’ıwlar  (en’  a’piwayı 

formadag’ı), h’a’reketli oyınlar kiredi. Bul shınıg’ıwlar qıyın bolmag’an a’piwayı 

shınıg’ıwlardan  ibarat  bolıp,  baslang’ısh  toparlarg’a  qolaylı  bolıp  keledi  h’a’m 

olardı u’yreniw arnawlı tayarlıqtı talap etpeydi. Bul shınıg’ıwlar o’zinin’ h’a’r qıylı 

variantları  menen  ajıralıp  turadı.  Olardın’  metodikalıq  tiykarı  ko’p  ma’rte 

qaytalanıw h’a’m sol menen bir waqıtta ku’shti o’zgertip barıw bolıp tabıladı.  

Ekinshi topar shug’ıllanıwshının’ h’a’reket uqıplılıg’ın jetilistiriwge qaratılg’an 

shınıg’ıwlardan ibarat,  yag’nıy  u’skenedegi shınıg’ıwlar, akrobatikalıq sekiriwler, 

erkin shınıg’ıwlar (sport jarısı ta’rizindegi) h’a’m ko’rkem gimnastika shınıg’ıwları. 

Olar  o’zlerinin’  a’dewir  qıyınshılıg’ı  menen  ajıralıp  turadı.  Bul  shınıg’ıwlardı 

u’yreniw joqarı da’rejedegi ulıwma h’a’m arnawlı fizikalıq tayarlıqqa iye bolıwdı 

talap  etedi.  Bunday  qıyın  texnikalıq  shınıg’ıwlardı  u’yreniw  protsessinde 

bilimlendiriw wazıypaları sheshiledi. 

  Bul shınıg’ıwlar gimnastikanın’ sport bag’darına ta’n shınıg’ıwlar bolıp, olar 

u’ziliksiz jetilistirip barılıwı tiyis.