1. Menejervarahbarlikuslubitushunchasi Rahbarlikusulubigaqarabrahbarningturlargaajratilishi Rahbarfazilatlarito’g’risidaGippokratfikrlari

3. Rahbarfazilatlarito’g’risidaGippokratfikrlari


Fazilat- buijobiy xislat, yaxshisifatyoki xususiyatdir. Kishilardafazilatlarningturlichabo’lishihamdahar xil xulq-atvorlarinsonningbadanidaaylanibyuradigansuyuqmoddalargako’pjihatdanbog’liqekanligitajribadakuzatilgan.
QadimgitibbiyotningyiriknamoyandasiGippokratninginsonbadanidaqonasosiyo’rinniishg’oletsa, bundayodamharakatchan, yengilbo’ladi, taassurotlarningalmashinishigatezko’nikibketaqoladi, o’zatrofidasodirbo’layotganvoqealargadarholvaishtiyoqbilanaralashadi, deganfikribejizemas.
Manashu xilkishilarniGippokratsangviniklar (xushchaqchaqkishilar) debatagan. Bulotincha “sangvinis”, ya’ni “qon”» deganso’zdankelibchiqqan.
Sangviniklartuyg’u (jo’shqin) xususiyatlaribilanajralibturadi. Ular:

• 
  yangi kishilar bilan tez til topishadigan;
  
• 
  bir ish turidan ikkinchi ish turiga tezda ko’nikadigan;
  
• 
  bir turda bajariladigan ishlarni yoqtirmaydigan;
  
• 
  yangi sharoitga osonlik bilan o’rganadigan;
  
• 
  xushchaqchaq;
  
• 
  harakatlarishiddatli;
  
• 
  nutqitez;
  
• 
  kelajakkaishonchbilanqaraydigan;
  
• 
  so’zini aniq va ma’noli qilib, imo-ishoralar bilan gapiradigan kishilardir.
  

Sangviniklar ish jarayonida kechgan ko’ngilsiz hodisalarni tezda unutadilar. Ular o’z kuchi hamda qobiliyatlariga ortiqcha baho berish xususiyatiga ega bo’ladilar.
Rahbarlar sangviniklarning ishini salbiy baholashdan ko’ra ularga nisbatan qattiqqo’l va talabchan bo’lsalar, ijobiy natijaga erishishlari mumkin.
Sangviniklar yuqori lavozimga intiladigan kishilar bo’ladi.
Agar kishida shilliq hukmron o’rin tutsa, unday kishilar og’ir, tepsa tebranmas, kayfiyatlari va intilishlari ancha barqaror, voqealar va hayot taassurotlariga loqayd qaraydigan bo’ladilar. Bunday xil kishilar flegmatiklar deb atalgan. Qadimgi shilliqni “flegma” deyishgan.
Flegmatiklar:

• 
  ta’sirchanligisustbo’ladi;
  
• 
  bir turdagi ishdan ikkinchi turdagi ishga sekinlik bilan ko’chadilar;
  
• 
  faolliklarikam;
  
• 
  yangi sharoitga qiyinchilik bilan moslashadilar;
  
• 
  harakatlarivanutqlarisust;
  
• 
  ko’ngilsizhodisayuzbergandaosoyishtaliklarinibuzmaydilar;
  
• 
  sabr-toqatli, chidamlibo’lib, so’zlaganda xotirjam, o’zgashaxslarbilanhayajonlanmaygaplashadilar.
  

Flegmatiklar chidamliligi, matonati, o’zini tuta bilishi bilan ajralib turadi.
Gippokratning fikricha, agar kishida za’faron safro ustun tursa, bunday kishi tezkor, qat’iy, harakatchan bo’ladi. Bu toifa kishilarni Gippokrat xoleriklar (qoni qiziq kishilar) deb atagan. Qadimgi yunonlar safroni “xoley” deyishgan. Xoleriklar - ko’tarinki ruhda ishlay oladigan, qarshiliklarni yenga oladigan kishilar bo’lib, ularning ishlash zavqi kayfiyatining buzilishi bilanoq tez o’zgarishi mumkin. Ular serjahl, o’zini yaxshi ko’radigan, tez gapiradigan odamlar bo’lib, boshqalardan gapining ohangi o’zgaruvchanligi bilan ajralib turadi. Xoleriklarning vazminlik darajasi xuddi sangviniklarnikidek bo’ladi. Rahbar va boshqa kishilarga nisbatan o’zini to’g’ri tutadi.
Nihoyat, Gippokrat yana bir tur kishilarni ajratadiki, bundaylarning ahvoli, ruhiyati bir xilda turmaydi. Ular yomon kayfiyatga ko’proq moyil bo’ladilar, arzir-arzimas narsalardan qattiq kuyunaveradilar. Bunday kishilarni ulug’ shifokor melanxoliklar deb atagan. Qadimgi yunonlarda “melanxolik” so’zi “qora safro” degan ma’noni birdirgan.
Melanxoliklar:

• 
  o’tata’sirlanuvchi xususiyatgaega;
  
• 
  tez toliqadigan va o’ziga ishonmaydigan;
  
• 
  tashvishsiz, lekinjudasezuvchan;
  
• 
  nihoyatdaarazchan;
  
• 
  judaozkuladigan;
  
• 
  faolligisust, tortinchoq, kamg’ayrat;
  
• 
  arzimagan sabablarga ko’zidan yosh oqib ketaveradigan;
  
• 
  yangi xodimlar bilan qiyinchilik bilan til topishadigan kishilardir.
  

Melanxoliklar qulay sharoitda oldiga qo’yilgan masalalarni muvaffaqiyatli bajaradi. Agar ishda sharoit, ya’ni vaziyat o’zgarsa, qiyinchilik tug’ilsa, ular o’zlarini olib turishadi.