1. mbbt iga qo’yiladigan talablar mbbt ning turkumlanishi

MBBT turkumlanishi
Ma'lumotlar modeliga ko'ra, ierarxik, tarmoq, relyatsion, ob'ekt-relyatsion va ob'ektga yo'naltirilgan MBBTlarga bo‘linadi.
MBBT vazifalari
MBBT foydalanuvchilarning nuqtai nazaridan axborotlarni saqlash, o‘zgartirish ( qo‘shish, taxrirlash va o‘chirish) va ishlov berish hamda turli xil natijaviy xujjatlarni ishlab chiqish va olish vazifalarini amalga oshiradi.
MBBT vazifalari

• ma’lumotlarni tavsiflash tili – ma’lumotlarning mantiqiy strukturasini tavsiflash uchun mo‘ljallangan deklarativ tipdagi quyi darajadagi protseduraga mo‘ljallanmagan til;
• ma’lumotlarga ishlov berish tili – ma’lumotlar bilan asosiy ishlarni: kiritish, modifikatsiya va so‘rov bo‘yicha tanlashlarning bajarilishini ta’minlovchi ko‘rsatmalar majmuasi.

MBBT ma’lumotlar bazalarida saqlanuvchi axborotlarga ishlov berish uchun dasturlar va foydalanuvchilarga quyidagi ikki xildagi tillarni taqdim etadi:
MBBT vazifalari
Turli xil MBBT larda tillarni nomlanishi farqlanishi mumkin. Ikki standart tili keng tarqalgan: QBE (Query By Example) – namuna bo‘yicha so‘rovlar tili va SQL (Structured Query Language) – so‘rovlarning strukturalashgan tili. QBE asosan ma’lumotlarga ishlov berish tilning xossalarga ega, SQL o‘zida ikkala tipdagi tillarning – ma’lumotlarni tavsiflash va ishlov berish xossalarini birlashtiradi.
MBBT vazifalari

• tashqi xotiradagi ma’lumotlarni boshqarish;
• tezkor xotira buferlarini boshqarish;
• tranzaksiyalarni boshqarish;
• ma’lumotlar bazasi o‘zgatirish jurnali idorasi;
• ma’lumotlar bazasi butunligi va xavfsizligini ta’minlash.

MBBT shuningdek quyidararaja deb nomlanuvchi quyidagi vazifalarni ham bajaradi:
MBBT vazifalari
Ma’lumotlarni boshqarish metod va algoritmlari MBBT ining “ichki ishi” hisoblanadi va foydalanuvchiga bevosita aloqasi yo‘q. Bu vazifaning (funksiyaning) amalga oshirilish sifati maxsus, masalan, katta sondagi ma’lumotlar bazalari, murakkab so‘rovlar bilan ishlovchi, ma’lumotlarning katta hajmiga ishlov berishni amalga oshiradigan axborot tizimlari samarali faoliyat ko‘rsatishi uchun kuchli ta’sir etadi.