1. мавзу.“Балиқчилик иқтисодиёти” фанннннг предмети,мақсади, вазифаси ва тадқиқот усуллари

Таҳлил усули - илмий ўрганиш усули бўлиб, бунда тадкикот объекти хаёлан айрим бўлакларга бўлинади ёки объектнинг белги ва хоссалари айрим ўрганиш учун ажратилади. Таҳлил айрим элементларнинг моҳияти ва улар орасидаги боғлиқлиқларни аниқлашга имкон яратади.Таҳлил қилишнинг асосий усули-хўжаликнинг бир неча йил давомидаги кўрсаткичларини, бирор корхонанинг ва тенг табиий иқтисодий шароитларда энг яхши натижаларга эришган илғор хўжаликларнинг ҳисобот ва режа маълумотларини динамик равишда таққослашдир. Айрим омиллар ўртасидаги боғланишни ва ўзаро алоқаларни, муҳим масалаларни белгилаш зарур бўлиб, уларнинг ҳал қилиниши умуман муаммони ечимини топишнинг муваффақиятини олдиндан аниқлаб беради. Асаларичилик хўжаликларини фаолиятини таҳлил қилишда йиллик ва квартал ҳисоботлари, йиғма ҳисоботларга оид маълумотлар бошланғич маълумотлардан фойдаланилади. Таҳлил қилиш ишлаб чиқаришнинг камчиликларини очиб бериш, хўжаликнинг молиявий фаолиятини яхшилашнинг асосий йўлларини белгилаш имконини беради.

Иқтисодий-статистик услуб- ўрганилаётган объектларнинг катта мажмуасида, ишлаб чиқариш омилларини ўрганиш ва уларнинг сўнгги натижасини аниқлашда қўлланилади.

Тажриба услуби - бу услуб ишлаб чиқаришни ташкил этишнинг усуллари ва йўлларига иқтисодий жиҳатдан баҳо бериш бўйича тажрибалар ўтказиш, корхона фаолиятининг шарт-шароитларини аниқлаш, бу шарт-шароитларнинг самарадорликка таъсирини аниқлашда қўлланилади. Тадқиқотларнинг юксак сифатли бўлишига имкон беради.

Ҳисоб-китоб, режа –услуби- бу услуб корхонада ишлаб чиқаришни ташкил этишда баъзи бир жиҳатлар ёки бутун тизимни ривожлантиришнинг истиқболли режасини ишлаб чиқишда қўлланилади. Мақсадга эришишнинг энг самарали вариантини танлаш, яъни қўйилган вазифаларни оқилона бажаришга имкон яратади.

Дедуктив усул- бу усулда умумий қоидалар ва қонуниятлардан келиб чиқиб, хулосалар чиқарилади. Ҳар қандай иқтисодий тамойил ва механизмнинг амал қилишини аниқлашда даставвал назарий ғояларга, сўнгра уларнинг амал қилишига асосланилади.

Индуктив усул- бунда алоҳида бир хил фактлардан умумлаштиришга, жузъийдан умумий хулосалар чиқаришга таянилади. Назарий ғояларни яратиш жараёни эса индуктив тадқиқ этиш усули деб номланган. Демак, Асаларичилик хўжалигида амалга оширилаётган ҳар қандай иқтисодий муаммони аввал унинг назариясидан, яъни ғоясидан амал қилишига қараб ўрганиш ёки бу муаммонинг амалиётга жорий этилишидан, яъни амалиётдаги ҳолатига асосланган ҳолда ғоя ёки назариясини яратишга қараб тадқиқот олиб бориш мумкин.