1-Mavzu: Xavfsizlik texnikasini o’rganish va tekshirish. O’quv soaтlari: soat (240 daqiqa). Amaliyoтni o’rganish davomida shakllanadigan nazariy bilimlar

YO’RIQNOMALI TEXNOLOGIK HARITA


Kasb kodi va nomi: 3.51.05.01-Avtomobillarni ta’mirlash chilangari.
O’quv amaliyoti nomi:Avtomobil tuzilishi.
№19-Amaliy mashg’ulot:Rul boshqarmasi va tormoz mexanizmi.

Faoliyat turlari	Asbob uskuna, moslama va ashyo.	Rasm (ko’rinish)	Ish bajarishda qo’yiladigan talablar
1. Rul chambaragidagi lyuftni o’lchash.	Dinamometr, lyuft o’lchagich, kalitlar to’plami.	1-rul kolonkasiga maщkamlagich; 2-ko’rsatkich; 3-shkala; 4-rul chambaragiga maщkamlagich; 5-dinamometrik shkalali dastak.	Dinamometrik-lyuft o’lchagich ikkita aloщida qismdan iborat: dinamometr (5) va lyuftni o’lchash uchun ko’rsatkich (2). Dinamometr uchta kronshteyn yordamida avtomobilning rul chambaragiga maщkamlanadi. Rul chambaragidagi lyuftni aniqlash uchun avtomobilning boshqariluvchi \ildiraklarini to’\ri щolatga keltirilib, bitta \ildirak yerdan ko’tarib qo’yiladi. Dinamometr o’lchagichli chambarakga 10 N dan katta bo’lmagan kuch qo’yilib, chambarakni chap tarafga buray boshlab, chambarakdagi kuch 10 N dan orta boshlaganida burash to’xtatiladi va ko’rsatkich 2 ni shkala 3 dagi «0» raqamiga qo’yiladi. So’ngra rul chambaragini o’ng tarafga 10 N kuch bilan burab, ruldagi kuch 10 N dan orta boshlaganida burashni to’xtatib, shkala ko’rsatgan lyuftni yozib olinadi. Rul boshqarmasida gidrokuchaytirgich mavjud bo’lsa, lyuftni o’lchash ishlarini, dvigatelni o’rtacha aylanishlar chastotasida ishlaganida aniqlanadi. Yengil avtomobillarining rul chambaragidagi lyuft 10 S dan ortmasligi kerak. Rul boshqarmasidagi ishqalanish щisobiga yo’qotishlarni aniqlash uchun shkala boshqariluvchi \ildiraklar щam ko’tarilib qo’yilib, rul chambaragini bir chetki (chap) щolatdan ikkinchi bir chetki (o’ng) щolatga burib, dinamometr (5) ko’rsatkichi yordamida aniqlanadi. Rul boshqarmasida gidrokuchaytirgich mavjud bo’lsa, ikkala boshqariluvchi \ildiraklarni yerga tushirib qo’yilib, dvigatelni o’rtacha aylanishlar chastotasida ishlatilganida aniqlanadi. Rul chambaragiga qo’yiladigan kuch 7  12 N orali\ida bo’lishi kerak. Rul chambaragidagi lyuft 10S dan katta bo’lsa, mexanizmni rostlash va yuritmani tekshirish ishlari bajarilsin.
2. Rul mexanizmini rostlash.	Kalitlar to’plami.	1-rostlash prujinasi; 2-rostlagich; 3-kontragayka.	Rul mexanizmi lyuftini rostlash ishlari quyidagi ketma-ketlikda bajariladi: