1-mavzu: V topshiriq. Mavzu yuzasidan tuzilgan quyidagi testlarni bajaring

5- amaliy yuzasidan tuzilgan quyidagi testlarni bajaring.

1. Bunday mashgʻulot turlari koʻp boʻlib, ularni dars mavzusining xususiyatlari hamda koʻzda tutilgan maqsadlarga muvofiq tanlanadi va tegishlicha tayyorgarlik koʻriladi. Bunday mashgʻulotda ishtirok etish uchun oʻquvchilarning tayyorliklariga oʻziga xos talablar qoʻyiladi, bular mashgʻulotda faol ishtirok etish uchun zarur bilimlarni oʻzlashtirganlik, muloqotga tayyorlik, oʻzaro hamkorlikda ishlash, mustaqil fikrlash, oʻz fikrini erkin bayon qilish va himoya qila olish koʻnikmalari va boshqalardan iborat. Gap qanday mashgʻulotlar haqida ketyapti?

*A) Interfaol B) An’anaviy C) Masofaviy D) Vertual

2. Mashgʻulotda vaqtdan unumli foydalanish zarur shart hisoblanadi, buning uchun zarur … ni toʻgʻri tanlash, tayyorlash hamda mashgʻulot oʻtkazuvchilar va ularning vazifalari aniq belgilangan boʻlishi lozim. Tushirilgan soʻzni toping.

A) malakalar *B) vositalar C) maqsadlar D) koʻrgazmalar

3. Quyidagi qaysi fikr notoʻgʻri?

A) Interfaol metodlar bilan an’anaviy ta’lim usullari orasida oʻziga xos farqlar mavjud boʻlib, har bir oʻqituvchi bu farqlarni qiyoslashi, ularning bir-biriga nisbatan afzalliklari va kamchiliklarini darsni rejalashtirish va uni oʻtkazish usullarini tanlashda toʻgʻri hisobga olishi zarur.
B) Bunda yangi bilimlarni berish, koʻnikmalarni shakllantirish, rivojlantirish, mustahkamlash, bilimlarni takrorlash, amalda qoʻllash mashgʻulotlarida hamda oʻquv fanining xususiyatlarini hisobga olgan holda har bir mavzu boʻyicha mashgʻulot uchun eng maqsadga muvofiq boʻlgan interfaol yoki boshqa metodlarni toʻgʻri tanlash nazarda tutiladi.
*C) Toʻgʻri tanlangan metodlarni qoʻllash mashgʻulotning qiziqarli va samarali boʻlishini ta’minlamaydi.
D) Interfaol metodlar konstruktivizm nazariyasi bilan bogʻliq boʻlib, bu metodlardan amalda foydalanishda konstruktivizmning asosiy xulosalarini hisobga olish lozim.

4. Interfaol metodlardan amalda foydalanishda konstruktivizmning quyidagi qaysi asosiy xulosalarini hisobga olish lozim?

1) oʻquvchi oʻzi oʻrganishi kerak, aks holda unga hech kim hech narsani oʻrgata olmaydi;
2) oʻqituvchi oʻquvchilarga bilimlarni «kashf qilishga» yordam beradigan jarayonni tashkil qiladi;
3) bilim borliqdan koʻchirilgan nusxa emas, uni odam shakllantiradi.
A) 1, 2 B) 2, 3 C) 1, 3 *D) 1, 2, 3

5. Interfaol metodlarning pedagogik-psixologik asosi qaysi nazariyalar haqidagi ma’lumotlardan iborat?

1) konstruktivizm nazariyasi; 2) bola intellektining rivojlanishi nazariyasi; 3) eng yaqin rivojlanish sohasi nazariyasi; 4) intellektning koʻp turliligi nazariyasi; 5) Blum taksonomiyasi.
A) 1, 2, 4 B) 1, 3, 5 *C) barchasi D) 1, 3, 4, 5

6. Konstruktivizm nazariyasini qaysi amerikalik pedagog ishlab chiqqan?

A) Jan Piaje *B) Djon Dyui C) L.S.Vigotskiy D) Govard Gardner

7. Yana kim konstruktivizm nazariyasi yoʻnalishda ishlar olib borgan?

*A) Jan Piaje B) Djon Dyui C) L.S.Vigotskiy D) Govard Gardner

8. Bu nazariya soʻnggi 30-40 yil davomida pedagogikada nazariy hamda amaliy yoʻnalish sifatida ommalashdi. Unga koʻra ta’lim oʻquvchining fikrlash faoliyati yordamida bilim yaratiladigan jarayon hisoblanadi. Ta’lim – odamlar oʻz tajribasi asosida bilimlarni yaratadigan faol jarayon. Odamlar g‘oyalarni tayyor holda olmaydilar, ularni yaratadilar. Bu g‘oya Jan Piajening nazariyalariga asoslangan. Unga koʻra “bola oʻz intellektining me’mori”. Shunday qilib, oʻqituvchi oʻquvchilarning oʻqishiga yordamlashuvchi rahbar boʻlib qoladi. Gap qaysi nazariya haqida boryapti?

*A) konstruktivizm nazariyasi B) bola intellektining rivojlanishi nazariyasi
C) eng yaqin rivojlanish sohasi nazariyasi D) intellektning koʻp turliligi nazariyasi

9. Kimning nazariyasiga koʻra, bolaning bilish faolligi, qiziquvchanligi, uning toʻliq aqliy rivojlanishi va ta’lim olishi uchun batamom etarli deb hisoblanadi. Ta’lim jarayoni, asosan, bolaning mustaqil ta’lim olish va mustaqil takomillashuv koʻnikmalari rivojlanadigan mehnat va oʻyin faoliyati sifatida oʻtishi kerak?

A) Jan Piaje * B) Djon Dyui C) L.S.Vigotskiy D) Govard Gardner

10. Bola tajriba va bilimni muammoli ta’lim muhitini tadqiq qilish, turli maketlar, sxemalar tayyorlash, tajribalar oʻtkazish, bahsli savollarga javoblar topish va umuman, xususiydan umumiyga qarab chiqish, ya’ni bilishning induktiv metodini qoʻllash jarayonida “amalda bajarish” yoʻli bilan oʻrganishi lozim. Bu pedagogik konsepsiya qanday nom olgan?

A) “intelekt pedogogika” B) “turfa zakovatlar pedagogikasi”
*C) “instumental pedagogika” D) “zamonaviy pedagogika”

11. Konstruktivizm nazariyasi haqidagi qaysi fikrlar toʻgʻri?

A) Bilimlarni ta’lim oluvchiga tayyor holda berib boʻlmaydi, har kim oʻz hayoti davomida oʻzining atrof-muhitni tushunishini konstruksiyalaydi.
B) Konstruktivist oʻqituvchi dars beruvchi oʻqituvchi emas, u ta’lim oluvchilarning muammoli yoʻnaltirilgan tadqiqot faoliyatiga konsultant, tashkilotchi va muvofiqlashtiruvchi hisoblanadi.
C) Oʻquvchilar esa oʻz navbatida ta’lim jarayonining toʻla huquqli ishtirokchilari boʻlib qoladilar va ta’lim jarayoni hamda natijalari uchun oʻqituvchi bilan birga javobgar boʻladilar.
*D) barcha fikrlar toʻgʻri

12. Konstruktivizm nazariyasida oʻqituvchi dars maqsadlarini belgilashda qanday faoliyat atamalaridan foydalanadi?

A) tasniflang, asoslab bering, tekshirib koʻring B) umumlashtiring, tahlil qiling
C) bashorat qiling, baholang, modelini yasab koʻring *D) barchasidan

13. Ta’lim maqsadlari hamda oʻquv muammolari va vazifalarini konstruktivistik belgilash qanday motivlarini shakllantiradi?

A) oʻquvchilarning dars materiali boʻyicha chuqurroq fikrlashi
B) ularni mazmunli bahs-munozaraga jalb qilish
C) oʻz nuqtai nazarlarini, mulohazalarini va taxminlarini aytish *D) barchasi

14. Bola intellekti rivojlanishi nazariyasini shveysariyalik qaysi psixolog ishlab chiqqan?

*A) Jan Piaje B) Djon Dyui C) L.S.Vigotskiy D) Govard Gardner

15. Qaysi nazariya bolalar intellekti rivojlanishini tushunish uchun katta ahamiyatga ega boʻldi: unga koʻra bolalar fikrlashining koʻp xususiyatlari ochib berildi?

A) konstruktivizm nazariyasi *B) bola intellektining rivojlanishi nazariyasi
C) eng yaqin rivojlanish sohasi nazariyasi D) intellektning koʻp turliligi nazariyasi

16. Bola intellekti rivojlanishi nazariyasiga koʻra bolalar fikrlashining qaysi xususiyatlari ochib berildi?

1) egotsentrizm; 2) sinkretizm; 3) transduksiya; 4) artifitsializm; 5) animizm.
A) 1, 3, 5 *B) 1, 2, 3, 4, 5 C) 2, 3, 4, 5 D) 1, 2, 4, 5

17. Bola intellekti rivojlanishi nazariyasida Egotsentrizm nima?

*A) boshqa odamning nuqtai nazariga oʻta olmaslik
B) har turli hodisalarni yetarli ichki asos boʻlmagani holda oʻzaro bog‘lashga moyillik hosil
boʻladigan tafakkur turi
C) mantiqiy fikrlashning xususiyati boʻlib, bunda xususiydan xususiyga tomon,
umumiylikni chetlagan holda oʻtish amalga oshiriladi
D) olamni goʻyo odam qoʻli bilan yaratilgan, sun’iy deb idrok qilish

18. Bola intellekti rivojlanishi nazariyasida Sinkretizm nima?

A) boshqa odamning nuqtai nazariga oʻta olmaslik
*B) har turli hodisalarni yetarli ichki asos boʻlmagani holda oʻzaro bog‘lashga moyillik
hosil boʻladigan tafakkur turi
C) mantiqiy fikrlashning xususiyati boʻlib, bunda xususiydan xususiyga tomon,
umumiylikni chetlagan holda oʻtish amalga oshiriladi
D) olamni goʻyo odam qoʻli bilan yaratilgan, sun’iy deb idrok qilish

19. Bola intellekti rivojlanishi nazariyasida Transduksiya nima?

A) boshqa odamning nuqtai nazariga oʻta olmaslik
B) har turli hodisalarni yetarli ichki asos boʻlmagani holda oʻzaro bog‘lashga moyillik hosil
boʻladigan tafakkur turi
*C) mantiqiy fikrlashning xususiyati boʻlib, bunda xususiydan xususiyga tomon,
umumiylikni chetlagan holda oʻtish amalga oshiriladi
D) olamni goʻyo odam qoʻli bilan yaratilgan, sun’iy deb idrok qilish

20. Bola intellekti rivojlanishi nazariyasida Artifitsializm nima?

A) boshqa odamning nuqtai nazariga oʻta olmaslik
B) har turli hodisalarni yetarli ichki asos boʻlmagani holda oʻzaro bog‘lashga moyillik hosil
boʻladigan tafakkur turi
*C) mantiqiy fikrlashning xususiyati boʻlib, bunda xususiydan xususiyga tomon,
umumiylikni chetlagan holda oʻtish amalga oshiriladi
D) olamni goʻyo odam qoʻli bilan yaratilgan, sun’iy deb idrok qilish

21. Bola intellekti rivojlanishi nazariyasida Animizm nima?

A) boshqa odamning nuqtai nazariga oʻta olmaslik
B) olamni jonli deb hisoblash, ziddiyatlarni sezmaslik
C) mantiqiy fikrlashning xususiyati boʻlib, bunda xususiydan xususiyga tomon,
umumiylikni chetlagan holda oʻtish amalga oshiriladi
*D) olamni goʻyo odam qoʻli bilan yaratilgan, sun’iy deb idrok qilish; animizm – olamni
jonli deb hisoblash, ziddiyatlarni sezmaslik

22. Bola psixikasi rivojlanishining sensomotor bosqich (tug‘ilgandan 2 yoshga toʻlguncha)ning xususiyatlari qaysi javobda koʻrsatilgan?

*A) Bu bosqichda jismoniy his-tuyg‘ular: teri sezgisi, ochlik, og‘riq, shovqin, yorug‘lik va
boshqalarga munosabat shakllanadi.
B) Bu bosqichda bola oʻziga atrofdagilar koʻzi bilan qaraydi. Bunda ijobiy muhitning
ahamiyati katta. Bola oʻziga ijobiy baho berishi yaxshi rivojlanishga, past baho berishi,
aksincha natijaga olib keladi.
C) Bu bosqichda faktlarni qiyoslash, obyektiv aqliy xulosalar chiqarish, atrofdagilarning tan
olishiga erishish va bolalarcha egotsentrizmdan xalos boʻlish, mavjud me’yor va
qoidalarni oʻzlashtirish bosqichi.
D) Bu bosqichda mustaqil fikrlashga intilish bilan hayotiy qadriyatlarni qayta baholash,
shaxsiy e’tiqodlar, qadriyatlarga munosabat, umidlar, kelgusi yoʻlni tanlash. Biror
ma’naviy qahramon yoki faoliyat sohasiga e’tibor va qiziqishlarning yoʻnalganligi,
axborotlarni jadal koʻpincha aralashiga, ba’zan tanlab, toʻplash bosqichi.

23. Bola psixikasi rivojlanishining faoliyatgacha bosqich (2-7 yosh)ning xususiyatlari qaysi javobda koʻrsatilgan?

A) Bu bosqichda jismoniy his-tuyg‘ular: teri sezgisi, ochlik, og‘riq, shovqin, yorug‘lik va
boshqalarga munosabat shakllanadi.
*B) Bu bosqichda bola oʻziga atrofdagilar koʻzi bilan qaraydi. Bunda ijobiy muhitning
ahamiyati katta. Bola oʻziga ijobiy baho berishi yaxshi rivojlanishga, past baho berishi,
aksincha natijaga olib keladi.
C) Bu bosqichda faktlarni qiyoslash, obyektiv aqliy xulosalar chiqarish, atrofdagilarning tan
olishiga erishish va bolalarcha egotsentrizmdan xalos boʻlish, mavjud me’yor va
qoidalarni oʻzlashtirish bosqichi.
D) Bu bosqichda mustaqil fikrlashga intilish bilan hayotiy qadriyatlarni qayta baholash,
shaxsiy e’tiqodlar, qadriyatlarga munosabat, umidlar, kelgusi yoʻlni tanlash. Biror
ma’naviy qahramon yoki faoliyat sohasiga e’tibor va qiziqishlarning yoʻnalganligi,
axborotlarni jadal koʻpincha aralashiga, ba’zan tanlab, toʻplash bosqichi.

24. Bola psixikasi rivojlanishining aniq faoliyat bosqichi (7-11 yosh)ning xususiyatlari qaysi javobda koʻrsatilgan?

A) Bu bosqichda jismoniy his-tuyg‘ular: teri sezgisi, ochlik, og‘riq, shovqin, yorug‘lik va
boshqalarga munosabat shakllanadi.
B) Bu bosqichda bola oʻziga atrofdagilar koʻzi bilan qaraydi. Bunda ijobiy muhitning
ahamiyati katta. Bola oʻziga ijobiy baho berishi yaxshi rivojlanishga, past baho berishi,
aksincha natijaga olib keladi.
*C) Bu bosqichda faktlarni qiyoslash, obyektiv aqliy xulosalar chiqarish, atrofdagilarning
tan olishiga erishish va bolalarcha egotsentrizmdan xalos boʻlish, mavjud me’yor va
qoidalarni oʻzlashtirish bosqichi.
D) Bu bosqichda mustaqil fikrlashga intilish bilan hayotiy qadriyatlarni qayta baholash,
shaxsiy e’tiqodlar, qadriyatlarga munosabat, umidlar, kelgusi yoʻlni tanlash. Biror
ma’naviy qahramon yoki faoliyat sohasiga e’tibor va qiziqishlarning yoʻnalganligi,
axborotlarni jadal koʻpincha aralashiga, ba’zan tanlab, toʻplash bosqichi.

25. Bola psixikasi rivojlanishining rasmiy faoliyat bosqichi (11-15 yosh)ning xususiyatlari qaysi javobda koʻrsatilgan?

A) Bu bosqichda jismoniy his-tuyg‘ular: teri sezgisi, ochlik, og‘riq, shovqin, yorug‘lik va
boshqalarga munosabat shakllanadi.
B) Bu bosqichda bola oʻziga atrofdagilar koʻzi bilan qaraydi. Bunda ijobiy muhitning
ahamiyati katta. Bola oʻziga ijobiy baho berishi yaxshi rivojlanishga, past baho berishi,
aksincha natijaga olib keladi.
C) Bu bosqichda faktlarni qiyoslash, obyektiv aqliy xulosalar chiqarish, atrofdagilarning tan
olishiga erishish va bolalarcha egotsentrizmdan xalos boʻlish, mavjud me’yor va
qoidalarni oʻzlashtirish bosqichi.
*D) Bu bosqichda mustaqil fikrlashga intilish bilan hayotiy qadriyatlarni qayta baholash,
shaxsiy e’tiqodlar, qadriyatlarga munosabat, umidlar, kelgusi yoʻlni tanlash. Biror
ma’naviy qahramon yoki faoliyat sohasiga e’tibor va qiziqishlarning yoʻnalganligi,
axborotlarni jadal koʻpincha aralashiga, ba’zan tanlab, toʻplash bosqichi.

26. Eng yaqin rivojlanish sohasi nazariyasini rossiyalik qaysi psixolog ishlab chiqqan?

A) Jan Piaje B) Djon Dyui * C) L.S.Vigotskiy D) Govard Gardner

27. Qaysi nazariyaga koʻra ta’lim oldinda borishi va bolaning rivojlanishini oʻziga ergashtirib borishi zarur boʻlib, rivojlanish faqat bola yangi koʻnikmalarni oʻzlashtirganida hosil boʻladi, lekin uni real hayotdan ajralgan holda emas, oʻzida bor boʻlgan bilimlar asosida oʻzlashtirishi shart?

A) konstruktivizm nazariyasi B) bola intellektining rivojlanishi nazariyasi
*C) eng yaqin rivojlanish sohasi nazariyasi D) intellektning koʻp turliligi nazariyasi

28. L.S.Vigotskiy “yetilish jarayonidagi, ertaga yetiladigan, hozir paydo boʻlayotgan holatda boʻlgan funksiyalarni, ularni rivojlanish mevasi deb emas, rivojlanish kurtaklari, gullari, ya’ni endigina etilib kelayotgan funksiyalar”ni tushuntirgan edi. Uning bu fikri qaysi nazariya haqida?

A) konstruktivizm nazariyasi B) bola intellektining rivojlanishi nazariyasi
*C) eng yaqin rivojlanish sohasi nazariyasi D) intellektning koʻp turliligi nazariyasi

29. Intellekt koʻpligi nazariyasi – “Turfa zakovatlar” nazariyasini amerikalik qaysi psixolog ishlab chiqqan?

A) Jan Piaje B) Djon Dyui C) L.S.Vigotskiy * D) Govard Gardner

30. Qaysi nazariya har bir odam turli darajada ifodalangan kamida 8 ta tipdagi intellektga ega ekanligini ochib berdi?

A) konstruktivizm nazariyasi B) bola intellektining rivojlanishi nazariyasi
C) eng yaqin rivojlanish sohasi nazariyasi * D) intellektning koʻp turliligi nazariyasi

31. Intellekt koʻpligi nazariyasi – “Turfa zakovatlar” nazariyasiga koʻra qanday intelektlar mavjud?

1) verbal – lingvistik intellekt; 2) mantiqiy – matematik intellekt; 3) vizual – fazoviy intellekt; 4) motor – harakatli intellekt; 5) musiqaviy – ritmik intellekt; 6) shaxslararo intellekt; 7) ichki shaxsiy intellekt; 8) tabiatshunos intellekti; 9) tilshunos intelekti.
A) 1, 3, 5, 7, 9 * B) 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 C) 2, 4, 6, 8 D) 1, 2, 3, 4, 5, 8, 9

32. Bunday intelekt egasi soʻz xotirasi, soʻz boyligi yaxshi, oʻqishni yaxshi koʻradi, soʻz bilan ijod qilishni yoqtiradi; ular shoir, yozuvchi, notiqlardir?

*A) verbal – lingvistik intellekt B) mantiqiy – matematik intellect
C) vizual – fazoviy intellekt D) motor – harakatli intellekt

33. Qanday intellekt – hisoblash va sonlar bilan ishlashni, mantiqiy masalalar, boshqotirmalarni echishni, shaxmat oʻynashni yaxshi koʻradi, tengqurlariga nisbatankoʻproq abstrakt darajada fikrlaydi, sabab-oqibat bog‘liqliklarini tushunadi; ular matematik, fizik va boshqalardir?

A) verbal – lingvistik intellekt *B) mantiqiy – matematik intellect
C) vizual – fazoviy intellekt D) motor – harakatli intellekt

34. Qanday intellekt – koʻrish obrazlari bilan fikrlaydi, karta, sxema, diagrammalarni tekstga nisbatan oson oʻqiydi, xayolga berilish, rasm chizish, modellar konstruksiyalashni yaxshi koʻradi; ular rassom, haykaltarosh, me’mor, ixtirochi, shaxmatchilardir?

A) verbal – lingvistik intellekt B) mantiqiy – matematik intellect
*C) vizual – fazoviy intellekt D) motor – harakatli intellekt

35. Qanday intellekt sohiblari yuqori sport natijasiga erishadi, boshqalarning harakati, mimikasi, odatlarini yaxshi takrorlaydi, hamma narsaga qoʻl tekkizish, buyumlarni qismlarga ajratish va yig‘ish, yugurish, sakrash, kurash tushishni yaxshi koʻradi; ular raqqos, artist, sportchilardir?

A) verbal – lingvistik intellekt B) mantiqiy – matematik intellect
C) vizual – fazoviy intellekt * D) motor – harakatli intellekt

36. Musiqaviy – ritmik intellektning xususiyatlari qaysi qatorda berilgan?

A) tengqurlari bilan muloqotni, boshqa bolalar bilan oʻynash va ularga oʻrgatishni yaxshi koʻradi, turli holatlarda yetakchi boʻlib qoladi, hamdardlikni, boshqalarga g‘amxoʻrlik koʻrsatishni biladi; ular siyosatchi, diplomat, diniy xodimlardir.
*B) qoʻshiqlar, kuylarni eslab qoladi, ovozi yaxshi, musiqa asbobini chaladi, xorda ashula aytadi, harakatlari va soʻzlashi ritmli, oʻzicha sezmasdan kuylaydi; ular bastakor, qoʻshiqchi, raqqoslardir.
C) tabiatga, tabiat hodisalariga, jonivor, oʻsimliklarga qiziqadi, tabiat olamini tushunish, atrof-muhitning belgilari va xususiyatlarini farqlash, tasniflash va shu kabilarga qobiliyatini namoyon qiladi; ular tabiatshunos, ekolog, q/x xodimlaridir.
D) mustaqillik hissi, iroda kuchini namoyish qiladi, oʻzining yaxshi va yomon xislatlarini real anglaydi, vazifalarni hech kim xalaqit bermaganda yaxshi bajaradi, oʻzini boshqara oladi, yakka ishlashni ma’qul koʻradi, oʻz hissiyotlarini aniq tasvirlaydi, oʻz xatolaridan ibrat oladi, oʻz qadrini bilish hissi rivojlangan; ular psixolog, oʻqituvchi, tarbiyachilardir.

37. Shaxslararo intellektning xususiyatlari qaysi qatorda berilgan?

*A) tengqurlari bilan muloqotni, boshqa bolalar bilan oʻynash va ularga oʻrgatishni yaxshi koʻradi, turli holatlarda yetakchi boʻlib qoladi, hamdardlikni, boshqalarga g‘amxoʻrlik koʻrsatishni biladi; ular siyosatchi, diplomat, diniy xodimlardir.
B) qoʻshiqlar, kuylarni eslab qoladi, ovozi yaxshi, musiqa asbobini chaladi, xorda ashula aytadi, harakatlari va soʻzlashi ritmli, oʻzicha sezmasdan kuylaydi; ular bastakor, qoʻshiqchi, raqqoslardir.
C) tabiatga, tabiat hodisalariga, jonivor, oʻsimliklarga qiziqadi, tabiat olamini tushunish, atrof-muhitning belgilari va xususiyatlarini farqlash, tasniflash va shu kabilarga qobiliyatini namoyon qiladi; ular tabiatshunos, ekolog, q/x xodimlaridir.
D) mustaqillik hissi, iroda kuchini namoyish qiladi, oʻzining yaxshi va yomon xislatlarini real anglaydi, vazifalarni hech kim xalaqit bermaganda yaxshi bajaradi, oʻzini boshqara oladi, yakka ishlashni ma’qul koʻradi, oʻz hissiyotlarini aniq tasvirlaydi, oʻz xatolaridan ibrat oladi, oʻz qadrini bilish hissi rivojlangan; ular psixolog, oʻqituvchi, tarbiyachilardir. – tengqurlari bilan muloqotni, boshqa bolalr bilan oʻynash va ularga oʻrgatishni yaxshi koʻradi, turli holatlarda etakchi boʻlib qoladi, hamdardlikni, boshqalarga g‘amxoʻrlik koʻrsatishni biladi.Bular siyosatchi, diplomat, diniy xodimlar...

38. Ichki shaxsiy intellektning xususiyatlari qaysi qatorda berilgan?

A) tengqurlari bilan muloqotni, boshqa bolalar bilan oʻynash va ularga oʻrgatishni yaxshi koʻradi, turli holatlarda yetakchi boʻlib qoladi, hamdardlikni, boshqalarga g‘amxoʻrlik koʻrsatishni biladi; ular siyosatchi, diplomat, diniy xodimlardir.
B) qoʻshiqlar, kuylarni eslab qoladi, ovozi yaxshi, musiqa asbobini chaladi, xorda ashula aytadi, harakatlari va soʻzlashi ritmli, oʻzicha sezmasdan kuylaydi; ular bastakor, qoʻshiqchi, raqqoslardir.
C) tabiatga, tabiat hodisalariga, jonivor, oʻsimliklarga qiziqadi, tabiat olamini tushunish, atrof-muhitning belgilari va xususiyatlarini farqlash, tasniflash va shu kabilarga qobiliyatini namoyon qiladi; ular tabiatshunos, ekolog, q/x xodimlaridir.
*D) mustaqillik hissi, iroda kuchini namoyish qiladi, oʻzining yaxshi va yomon xislatlarini real anglaydi, vazifalarni hech kim xalaqit bermaganda yaxshi bajaradi, oʻzini boshqara oladi, yakka ishlashni ma’qul koʻradi, oʻz hissiyotlarini aniq tasvirlaydi, oʻz xatolaridan ibrat oladi, oʻz qadrini bilish hissi rivojlangan; ular psixolog, oʻqituvchi, tarbiyachilardir.

39. Tabiatshunos intellektining xususiyatlari qaysi qatorda berilgan?

A) tengqurlari bilan muloqotni, boshqa bolalar bilan oʻynash va ularga oʻrgatishni yaxshi koʻradi, turli holatlarda yetakchi boʻlib qoladi, hamdardlikni, boshqalarga g‘amxoʻrlik koʻrsatishni biladi; ular siyosatchi, diplomat, diniy xodimlardir.
B) qoʻshiqlar, kuylarni eslab qoladi, ovozi yaxshi, musiqa asbobini chaladi, xorda ashula aytadi, harakatlari va soʻzlashi ritmli, oʻzicha sezmasdan kuylaydi; ular bastakor, qoʻshiqchi, raqqoslardir.
*C) tabiatga, tabiat hodisalariga, jonivor, oʻsimliklarga qiziqadi, tabiat olamini tushunish, atrof-muhitning belgilari va xususiyatlarini farqlash, tasniflash va shu kabilarga qobiliyatini namoyon qiladi; ular tabiatshunos, ekolog, q/x xodimlaridir.
D) mustaqillik hissi, iroda kuchini namoyish qiladi, oʻzining yaxshi va yomon xislatlarini real anglaydi, vazifalarni hech kim xalaqit bermaganda yaxshi bajaradi, oʻzini boshqara oladi, yakka ishlashni ma’qul koʻradi, oʻz hissiyotlarini aniq tasvirlaydi, oʻz xatolaridan ibrat oladi, oʻz qadrini bilish hissi rivojlangan; ular psixolog, oʻqituvchi, tarbiyachilardir


6-mavzu: IV topshiriq. Mavzu yuzasidan tuzilgan quyidagi testlarni bajaring.
1. Bu ta’lim metodining tarkibiy qismi yoki alohida tomoni boʻlib, metodlar bilan ular munosabati o‘zaro bir-biriga bog‘langan; ular yordamida faqat pedagogik yoki o‘quv vazifasining bir qismi hal qilinadi. Gap nima haqida?
A) metod B) ta’lim usuli C) texnologiya D) ta’lim maqsadi

2. O‘qituvchilar tomonidan ko‘p qo‘llaniladigan mashq manbasiga ko‘ra amaliy metod hisoblansa, uni qo‘llash esa bir nechta usullar yordamida amalga oshiriladi. Bular qaysilar?

1) mashqning qoidasini o‘qib berish; 2) bittasini namuna sifatida bajarib ko‘rsatish; 3) o‘qituvchining namunasi asosida o‘quvchilar tomonidan mashqning bajarilishi; 4) o‘quvchilar tomonidan bajarilgan mashqlarni tekshirish va xatolarini tuzatish.
A) 1, 2 B) 1, 2, 3 C) 1, 3, 4 D) 1, 2, 3, 4

3. Bu muayyan loyiha asosida tashkil etiladigan, aniq maqsadga yo‘naltirilgan hamda ushbu maqsadning natijalanishini kafolatlovchi pedagogik faoliyat japayoni mazmunidir?

A) metod B) ta’lim usuli C) pedtexnologiya D) ta’lim maqsadi
4. Umummadaniy dunyoqarashni shakllantirishga yo‘naltirilgan nimalar ham o‘zaro hamkorlik, muloqot, ularning bir-birlariga ta’sirlari eng zamonaviy talablarga javob bergan holda, o‘qituvchi ta’lim-tarbiya jarayonini tashkil etish va boshqarish tamoyillari, yo‘llari, umummadaniy dunyoqarashni shakllantirishga xizmat qiluvchi metod va uslublar, talabalar shaxsi faoliyatni to‘g‘ri tashkil etish, ular bilan hamkorlik qilish, muloqotga kirishish, pedagogik faoliyatini tashkil etish jarayonida yuzaga keluvchi muammo va qarashlarni birgalikda hal etish, auditoriyada ijodiy hamkorlik, ishchanlik muhitini hosil qilishga doir shakl va metodlar bilan qurollangan bo‘lishi lozim?
A) pedogogik texnologiya B) ta’lim usuli C) metod D) ta’lim maqsadi
5. Ta’lim amaliyotida “pedagogik texnologiya” tushunchasi uch darajada qo‘llaniladi. Umumpedagogik (makro) darajadagi texnologiyalar qanday xususiyatga ega?
A) Mazkur darajaga muvofiq keladigan texnologiyalar yaxlit pedagogik jarayonga tegishli bo‘lib, ularga muammoli, tabaqalashtirilgan, integratsion, shaxsga yo‘naltirilgan, rivojlantiruvchi, modulli, masofali o‘qitish texnologiyalarini misol sifatida keltirish mumkin. Mazkur texnologiyalar innovatsiya tavsifiga ega bo‘lib, novator o‘qituvchilar, olimlar va izlanuvchilar tomonidan ishlab chiqiladi hamda samaradorligi kafolatlanganidan va amaliyotga keng tatbiq etish imkoniyatiga ega bo‘linganidan so‘ng uni amaliyotchi o‘qituvchilar o‘z faoliyatida qo‘llaydilar.
B) Ushbu daraja o‘zida ma’lum bir o‘quv fanini o‘qitish jarayonini loyihalash va rejalashtirishni o‘zida aks ettiradi. Masalan, boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi o‘qish darsini har safar texnologik modeli va xaritasini tuzib kelishi kerak. Hozir ko‘p ta’kidlanayotgan texnologik model loyihalashga, texnologik xarita rejalashtirishga to‘g‘ri keladi. Natijada har bir fanni o‘ qitish texnologiyasi yuzaga keladi.
C) Mazkur darajaga tegishli texnologiyalar o‘quv-tarbiya jarayonining ma’lum tarkibiy qismi, alohida shaxs sifatlarini shakllantirish, maxsus o‘quv ko‘nikma va malakalarini tarkib toptirishga xizmat qiladi. Masalan, o‘quvchilarning mantiqiy fikrlashini shakllantirish texnologiyasi, o‘quvchilarning aqliy qobiliyatini rivojlantirish texnologiyasi va boshqalar. D) koʻrsatilganlarning barchasi toʻgʻri
6. Ta’lim amaliyotida “pedagogik texnologiya” tushunchasi uch darajada qo‘llaniladi. Xususiy-metodik (mezo) darajadagi texnologiyalar qanday xususiyatga ega?
A) Mazkur darajaga muvofiq keladigan texnologiyalar yaxlit pedagogik jarayonga tegishli bo‘lib, ularga muammoli, tabaqalashtirilgan, integratsion, shaxsga yo‘naltirilgan, rivojlantiruvchi, modulli, masofali o‘qitish texnologiyalarini misol sifatida keltirish mumkin. Mazkur texnologiyalar innovatsiya tavsifiga ega bo‘lib, novator o‘qituvchilar, olimlar va izlanuvchilar tomonidan ishlab chiqiladi hamda samaradorligi kafolatlanganidan va amaliyotga keng tatbiq etish imkoniyatiga ega bo‘linganidan so‘ng uni amaliyotchi o‘qituvchilar o‘z faoliyatida qo‘llaydilar.
B) Ushbu daraja o‘zida ma’lum bir o‘quv fanini o‘qitish jarayonini loyihalash va rejalashtirishni o‘zida aks ettiradi. Masalan, boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi o‘qish darsini har safar texnologik modeli va xaritasini tuzib kelishi kerak. Hozir ko‘p ta’kidlanayotgan texnologik model loyihalashga, texnologik xarita rejalashtirishga to‘g‘ri keladi. Natijada har bir fanni o‘ qitish texnologiyasi yuzaga keladi.
C) Mazkur darajaga tegishli texnologiyalar o‘quv-tarbiya jarayonining ma’lum tarkibiy qismi, alohida shaxs sifatlarini shakllantirish, maxsus o‘quv ko‘nikma va malakalarini tarkib toptirishga xizmat qiladi. Masalan, o‘quvchilarning mantiqiy fikrlashini shakllantirish texnologiyasi, o‘quvchilarning aqliy qobiliyatini rivojlantirish texnologiyasi va boshqalar. D) koʻrsatilganlarning barchasi toʻgʻri
7. Ta’lim amaliyotida “pedagogik texnologiya” tushunchasi uch darajada qo‘llaniladi. Lokal (mikro) darajadagi texnologiyalar qanday xususiyatga ega?
A) Mazkur darajaga muvofiq keladigan texnologiyalar yaxlit pedagogik jarayonga tegishli bo‘lib, ularga muammoli, tabaqalashtirilgan, integratsion, shaxsga yo‘naltirilgan, rivojlantiruvchi, modulli, masofali o‘qitish texnologiyalarini misol sifatida keltirish mumkin. Mazkur texnologiyalar innovatsiya tavsifiga ega bo‘lib, novator o‘qituvchilar, olimlar va izlanuvchilar tomonidan ishlab chiqiladi hamda samaradorligi kafolatlanganidan va amaliyotga keng tatbiq etish imkoniyatiga ega bo‘linganidan so‘ng uni amaliyotchi o‘qituvchilar o‘z faoliyatida qo‘llaydilar.
B) Ushbu daraja o‘zida ma’lum bir o‘quv fanini o‘qitish jarayonini loyihalash va rejalashtirishni o‘zida aks ettiradi. Masalan, boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi o‘qish darsini har safar texnologik modeli va xaritasini tuzib kelishi kerak. Hozir ko‘p ta’kidlanayotgan texnologik model loyihalashga, texnologik xarita rejalashtirishga to‘g‘ri keladi. Natijada har bir fanni o‘ qitish texnologiyasi yuzaga keladi.
C) Mazkur darajaga tegishli texnologiyalar o‘quv-tarbiya jarayonining ma’lum tarkibiy qismi, alohida shaxs sifatlarini shakllantirish, maxsus o‘quv ko‘nikma va malakalarini tarkib toptirishga xizmat qiladi. Masalan, o‘quvchilarning mantiqiy fikrlashini shakllantirish texnologiyasi, o‘quvchilarning aqliy qobiliyatini rivojlantirish texnologiyasi va boshqalar. D) koʻrsatilganlarning barchasi toʻgʻri

8. Nima qat’iy ketma-ketlikka (algoritmik xarakterga), ilgari o‘rnatilgan reja (qoida), tizimga aniq rioya qilish bo‘lib, biror bir ishni maqsadga muvofiq o‘tkazish metodlari, yo‘llari majmuasi sanaladi?

A) pedogogik texnologiya B) ta’lim usuli C) metodika D) ta’lim maqsadi
9. Qaysi tushunchasi turli fanlarni o‘qitish bilan ham bog‘liqlikda qo‘llanilib, ma’lum sohani o‘qitish jarayoni, mazmuni, qonuniyatlari, tamoyillari, shakl, metod va vositalari yig‘indisini o‘zida ifoda etadi?
A) pedogogik texnologiya B) ta’lim usuli C) metodika D) ta’lim maqsadi

10. “Metodika” va “texnologiya” tushunchalarini farqlang.

1) “Qanday o‘qitish?”, “Nima uchun o‘qitish?”, “Nimaga o‘rgatish?” kabi savollarga javob izlaydi; 2) “Qanday tarzda samarali o‘qitishga erishish mumkin?” degan savolni markazga qo‘yadi; 3) o‘quv jarayoninin qanday tarzda tashkil etish lozimligini nazarda tutadi; 4) qay yo‘sinda o‘quv jarayonini eng qulay, maqbul tarzda amalga oshirishga diqqat-e’tiborni qaratadi.
A) 2, 4 – metodika, 1, 3 – texnologiya B) 1, 3 – metodika, 2, 4 – texnologiya
C) 1, 2, 3 – metodika, 4 – texnologiya D) 1, 4 – metodika, 2, 3 – texnologiya

11. Bu o‘qituvchi tomonidan mavzuga oid dalil, hodisa va voqealarning yaxlit yoki qismlarga bo‘lib, tasviriy vositalar yordamida obrazli tasvirlash yo‘li bilan ixcham, qisqa va izchil bayon qilinishi. Bu metodning samarasi ko‘p jihatdan o‘qituvchining nuqt mahorati, so‘zlarni o‘z o‘rnida, ifodali bayon qilishi, shuningdek, o‘quvchilarning yoshi, rivojlanish darajasini inobatga olgan holda yondashuviga bog‘liq. U maxsus reja asosida amalga oshiriladi. O‘qituvchi har bir darsda uning maqsadini aniq belgilab oladi, undagi asosiy tushunchalarga alohida urg‘u berishga e’tiborni qaratadi. Ushbu fikrlar qaysi metod haqida?

A) hikoya B) suhbat C) tushuntirish D) ma’ruza

12. Bu savol va javob shaklidagi dialogik ta’lim metodi bo‘lib, u fanga qadimdan ma’lum, hatto undan o‘z faoliyatida Suqrot ham mohirona foydalangan. U ta’lim jarayonida ko‘p funktsiyalar (aqliy fikrlash, hozirjavoblik, muloqot madaniyati va boshqa sifatlarni shakllantiradi) bajaradi, ammo asosiysi o‘quvchida faollikni yuzaga keltiradi. Bu metod o‘qituvchi fikriga mos harakat qilish, natijada yangi bilimlarni bosqichma-bosqich egallashga imkon beradi. Ushbu fikrlar qaysi metod haqida?

A) hikoya B) suhbat C) tushuntirish D) ma’ruza

13. Bu metod faoliyatni endigina boshlagan o‘qituvchi uchun murakkab ta’lim metodi hisoblanadi, binobarin, savollarni tayyorlash, ularning ketma-ketligini ta’minlash ko‘p vaqt talab etadi, uni tashkil etishda esa barcha o‘quvchilarning diqqatini jalb etish talab qilinadi. O‘qituvchi oddiy savollar berishi, o‘quvchilarga ular yuzasidan batafsil o‘ylash uchun vaqt ajratishi, o‘quvchilarning javoblarini esa diqqat bilan tinglashi, zarur o‘rinlarda ularni sharhlashi lozim. Ushbu fikrlar qaysi metod haqida?

A) hikoya B) suhbat C) tushuntirish D) ma’ruza

14. Bu metodning deduktiv koʻrinishi o‘quvchilarga oldindan ma’lum bo‘lgan qoidalar, tushunchalar, hodisalar, jarayonlar asosida tashkil etilib, o‘quvchilar tahlil yordamida xususiy xulosalarga keladilar; induktiv shaklida alohida dalillar, tushunchalarning tahlil asosida umumiy xulosaga kelinadi. U ko‘proq o‘quvchilarni yangi bilimlar bilan tanishtirish, bilimlarni tizimlashtirish va mustahkamlash, nazoratni tashkil etish hamda o‘zlashtirilgan bilimlarni tashxislashda ijobiy natijalarni beradi. Ushbu fikrlar qaysi metod haqida?

A) hikoya B) suhbat C) tushuntirish D) ma’ruza

15. Nima o‘quv materiali mazmunini isbot, tahlil, umumlashma, taqqoslash asosida bayon qilishdir. Bu metod hikoyaga nisbatan birmuncha keng qo‘llaniladi. Undan odatda, nazariy materiallar hamda murakkab masalalarni o‘rganishda foydalaniladi. Bu jarayonda o‘quv materialining bir qadar qiyin unsurlari ko‘zga tashlanadi va shu asosda materialning mohiyati ochib beriladi, uning samarasi ko‘p hollarda o‘qituvchining ko‘rgazmali vositalardan oqilona foydalanishiga bog‘liq bo‘ladi?

A) hikoya B) suhbat C) tushuntirish D) ma’ruza

16. Bu metod yirik hajmdagi o‘quv materialini og‘zaki bayon qilish metodi sanalib, uning o‘ziga xos xususiyatlari quyidagilardan iborat: qat’iy mantiqiy ketma-ketlik, uzatilayotgan axborotlarning ko‘pligi, bilimlar bayonining tizimliligi. Uning mazmunini murakkab tizimlar, hodisalar, obyektlar, jarayonlar, ularning sababli-oqibatli bog‘lanishlari, qonun va qoidalar tashkil etadi. Bu metod tushuntirish va suhbatning asta-sekin kengayib borishidan vujudga keladi va bir vaqida o‘quvchilarni qisqacha yozib olish (konspektlash)ga o‘rgata boradi. Ushbu fikrlar qaysi metod haqida?

A) hikoya B) suhbat C) tushuntirish D) ma’ruza

17. Ta’lim sifati va samaradorligini ta’minlashda ko‘rgazmali metodlar ham alohida ahamiyatga ega. Qaysi javobda shunday metodlar berilgan?

1) tasvir metodi; 2) namoyish metodi; 3) didaktik o‘yin metodi; 4) illyustratsiya; 5) ma’ruza metodi: 6) demonstratsiya metodi.

A) 1, 3, 5 B) 1, 2, 4, 6 C) 2, 4, 6 D) barchasi

18. Qaysi metod namoyish metodiga chambarchas bog‘liq bo‘lsa-da, didaktikada alohida o‘rganiladi; u narsa, hodisalar va jarayonlarni ularning ramziy ko‘rinishlari – chizma, port, rasm, fotosurat, yassi modellar va boshqalar yordamida ko‘rsatishni taqozo etadi?

A) tasvir (illyustratsiya) metodi B) namoyish (demonstratsiya) metodi
C) didaktik o‘yin metodi D) Blum taksonomiyasi

19. Qaysi metod o‘rganilayotgan obyekt harakat dinamikasini ochib berishda qo‘l keladi va ayni chog‘da predmetning tashqi ko‘rinishi va ichki tuzilishi haqida to‘laqonli ma’lumot berishda keng qo‘llaniladi; tabiiy obyektlarni namoyish qilishda odatda uning tashqi ko‘rinishi (shakli, hajmi, miqdori, rangi, qismlari, ularning o‘zaro munosabatlari)ga e’tibor qaratiladi, so‘ngra ichki tuzilishi yoki alohida xususiyatlarini o‘rganishga o‘tiladi?

A) tasvir (illyustratsiya) metodi B) namoyish (demonstratsiya) metodi
C) didaktik o‘yin metodi D) Blum taksonomiyasi

20. Qaysi metod o‘zlashtirilgan bilimlarni amaliy masalalar echimini topishga yo‘naltirilgan jarayonda qo‘llashni taqozo etadi; bunda nazariy bilimlarni amaliyotda qo‘llash ko‘nikmasi hosil qilinadi; ularni amalga oshirishda sodir etiladigan harakatlar o‘qituvchi tomonidan nazorat qilinadi va zarur hollarda yo‘riqnoma yoki maxsus ko‘rsatmani o‘quvchilar e’tiboriga havola etadi?

A) tasvir (illyustratsiya) metodi B) namoyish (demonstratsiya) metodi
C) didaktik o‘yin metodi D) amaliy metod

21. Nima aqliy yoki amaliy (jismoniy) harakatlarni bajarish ko‘nikmalarini egallash yo‘lidagi ko‘p marta takrorlanishlar bo‘lib, usiz ko‘nikma hamda malakalarni shakllantirish mumkin emas; ular og‘zaki, yozma, gradikaviy (texnik jarayonlar mohiyatini ifodalash), ijtimoiy-foydali, jismoniy va boshqa turlarga bo‘linadi?

A) tasvir (illyustratsiya) metodi B) mashq
C) didaktik o‘yin metodi D) amaliy metod

22. Qaysi metod o‘quvchilarning jihoz, maxsus uskuna, qurol hamda turli texnikaviy qoliplardan foydalangan holda tajribalarni o‘tkazish metodlari bo‘lib, ular ko‘proq tabiiy fanlar asoslarini o‘rganishda qo‘llaniladi. Bu metod o‘quvchilarning asbob-uskunalar bilan ish ko‘rish, o‘lchash ishlarini amalga oshirish va ularning natijalariga ishlov berish kabi ko‘nikmalarini tezkor shakllantirishga imkon beradi?

A) laboratoriya ishlari B) mashq
C) didaktik o‘yin metodi D) amaliy metod

23. Nimalarni bajarish maxsus qurilma va jihozlar, shuningdek, materiallar hamda vaqtni sarflash, ularni ishga tayyor holatga keltirishni talab etadi, biroq bu harakatlar o‘quvchilarning yuqori darajadagi faolligi asosida mustaqil ravishda tajriba va o‘lchash ishlarini tashkil etish bilan takomillashtirilib boriladi?

A) laboratoriya ishlarini B) mashqlarni
C) didaktik o‘yinlarni D) amaliy mashgʻulotlarni

24. O‘rganilayotgan obyekt, hodisa va jarayonlarni modellashtirish asosida o‘quvchining bilishga bo‘lgan qiziqishi va faollik darajasini rag‘batlantiruvchi o‘quv faoliyati turi qaysi?

A) laboratoriya ishlari B) mashqlar
C) didaktik o‘yinlar D) amaliy mashgʻulotlar

25. Ta’lim metodlarini tanlashda quyidagi qaysi holatlar inobatga olinishi lozim?

1) ta’limning umumiy maqsadlari; 2) fanning va o‘rganilayotgan mavzuning mazmuni hamda o‘ziga xosliklari; 3) biror fanni o‘qitish metodikasining o‘ziga xosliklari; 4) materialni o‘rganishga ajratilgan vaqt; 5) o‘quv mashg‘ulotining maqsadi, vazifalari va mazmuni; 6) o‘quvchi-talabalarning yoshi va bilish imkoniyatlari; 7) o‘quvchi-talabalarning tayyorgarlik darajasi; 8) ta’lim muassasasining moddiy ta’minlanganligi; 9) o‘qituvchining nazariy, amaliy va metodik tayyorgarligi, pedagogik mahoratni egallaganlik darajasi.
A) 1, 3, 5, 7, 9 B) 2, 4, 6, 8 C) barchasi D) 1, 2, 4, 6, 7, 8, 9

26. Quyidagi qaysi fikr notoʻg‘ri?

A) Ta’lim metodlari ta’lim vositalari bilan birgalikda qo‘llaniladi, ta’lim vositalari katta
ahamiyatga ega.
B) Ta’lim vositalari – bu yangi bilimlarni o‘zlashtirish uchun o‘qituvchi va o‘quvchilar
tomonidan foydalaniladigan obyekt.
C) Ta’limning barcha vositalari ta’lim maqsadlarini muvafaqqiyatli amalga oshiradi.
D) koʻrsatilgan barcha fikrlar toʻgʻri

27. Didaktik vositalar deganda nimalar tushuniladi?

A) o‘quv va ko‘rgazmali qo‘llanmalar, namoyishli qurilmalar, texnik vositalar
B) darslik, rasmlar, jadvallar, nutq, o‘quv-ustaxonasi jihozlari, laboratoriyalar, axborot
vositalari, o‘quv jarayonini tashkil etish va boshqarish vositalari
C) o‘quv qo‘llanmalari, darsliklar, jadvallar, maketlar, modellar, o‘quv-texnik vositalar,
mebel, o‘quv-laboratoriya qurilmalari, ko‘rgazmali vositalar D) barchasi

28. Nimalar o‘zida o‘quv-tarbiyaviy maqsadga erishish uchun zarur bo‘lgan moddiy yoki ma’naviy qadriyatlarni aks ettiradi va odatda, ular ta’lim metodlariga mos holatda foydalaniladi?

A) ta’lim maqsadi B) ta’lim usullari C) ta’lim vositalari D) didaktik o‘yinlar

29. An’anaviy ravishda qo‘laniladigan ta’lim vositalariga nimalar kiradi?

A) o‘quv va ko‘rgazmali qo‘llanmalar, namoyishli qurilmalar, texnik vositalar
B) darslik, rasmlar, jadvallar, nutq, o‘quv-ustaxonasi jihozlari, laboratoriyalar, axborot
vositalari, o‘quv jarayonini tashkil etish va boshqarish vositalari
C) o‘quv qo‘llanmalari, darsliklar, jadvallar, maketlar, modellar, o‘quv-texnik vositalar,
mebel, o‘quv-laboratoriya qurilmalari, ko‘rgazmali vositalar D) barchasi

30. Qaysi fikr notoʻgʻri?

A) Didaktik vositalar metodlar singari ta’limiy, tarbiyaviy va rivojlantiruvchi funktsiyalarni bajaradi, bundan tashqari o‘quvchilarning o‘quv-bilish faoliyatini hosil qilish, boshqarish va nazorat qilish vazifalarini bajaradi.
B) Didaktik vositalar audivizuallik tafsilotida motivatsion, axborot, ta’lim jarayonini boshqarish, optimallashtirish funktsiyalarini bajaradi, fanni o‘qitish bilan bog‘liq holda ta’lim vositasi tanlanadi.
C) O‘qituvchi o‘zining ixtiyori bo‘yicha ko‘rgazmali material, o‘quv qo‘llanmadan foydalanishi mumkin, ta’lim vositasini qo‘llashning yana bir jihati albatta ta’lim jarayonining tarkibiy qismi sifatida aks ettirishidir.
D) Ta’lim vositasini tanlab olish ta’lim metodini tanlab olish bilan bog‘liq emas.

7-amaliy. IV topshiriq. Mavzu yuzasidan tuzilgan quyidagi testlarni bajaring.

1. Nima aqliy yoki amaliy (jismoniy) harakatlarni bajarish ko‘nikmalarini egallash yo‘lidagi ko‘p marta takrorlanishlar bo‘lib, usiz ko‘nikma hamda malakalarni shakllantirish mumkin emas; ular og‘zaki, yozma, gradikaviy (texnik jarayonlar mohiyatini ifodalash), ijtimoiy-foydali, jismoniy va boshqa turlarga bo‘linadi?

A) tasvir (illyustratsiya) metodi * B) mashq
C) didaktik o‘yin metodi D) amaliy metod

2. Qaysi metod o‘quvchilarning jihoz, maxsus uskuna, qurol hamda turli texnikaviy qoliplardan foydalangan holda tajribalarni o‘tkazish metodlari bo‘lib, ular ko‘proq tabiiy fanlar asoslarini o‘rganishda qo‘llaniladi. Bu metod o‘quvchilarning asbob-uskunalar bilan ish ko‘rish, o‘lchash ishlarini amalga oshirish va ularning natijalariga ishlov berish kabi ko‘nikmalarini tezkor shakllantirishga imkon beradi?

*A) laboratoriya ishlari B) mashq
C) didaktik o‘yin metodi D) amaliy metod

3. Nimalarni bajarish maxsus qurilma va jihozlar, shuningdek, materiallar hamda vaqtni sarflash, ularni ishga tayyor holatga keltirishni talab etadi, biroq bu harakatlar o‘quvchilarning yuqori darajadagi faolligi asosida mustaqil ravishda tajriba va o‘lchash ishlarini tashkil etish bilan takomillashtirilib boriladi?

*A) laboratoriya ishlarini B) mashqlarni
C) didaktik o‘yinlarni D) amaliy mashgʻulotlarni

4. O‘rganilayotgan obyekt, hodisa va jarayonlarni modellashtirish asosida o‘quvchining bilishga bo‘lgan qiziqishi va faollik darajasini rag‘batlantiruvchi o‘quv faoliyati turi qaysi?

A) laboratoriya ishlari B) mashqlar
*C) didaktik o‘yinlar D) amaliy mashgʻulotlar

5. Ta’lim metodlarini tanlashda quyidagi qaysi holatlar inobatga olinishi lozim?

1) ta’limning umumiy maqsadlari; 2) fanning va o‘rganilayotgan mavzuning mazmuni hamda o‘ziga xosliklari; 3) biror fanni o‘qitish metodikasining o‘ziga xosliklari; 4) materialni o‘rganishga ajratilgan vaqt; 5) o‘quv mashg‘ulotining maqsadi, vazifalari va mazmuni; 6) o‘quvchi-talabalarning yoshi va bilish imkoniyatlari; 7) o‘quvchi-talabalarning tayyorgarlik darajasi; 8) ta’lim muassasasining moddiy ta’minlanganligi; 9) o‘qituvchining nazariy, amaliy va metodik tayyorgarligi, pedagogik mahoratni egallaganlik darajasi.
A) 1, 3, 5, 7, 9 B) 2, 4, 6, 8 * C) barchasi D) 1, 2, 4, 6, 7, 8, 9

6. Quyidagi qaysi fikr notoʻgari?

A) Ta’lim metodlari ta’lim vositalari bilan birgalikda qo‘llaniladi, ta’lim vositalari katta
ahamiyatga ega.
B) Ta’lim vositalari – bu yangi bilimlarni o‘zlashtirish uchun o‘qituvchi va o‘quvchilar
tomonidan foydalaniladigan obyekt.
C) Ta’limning barcha vositalari ta’lim maqsadlarini muvafaqqiyatli amalga oshiradi.
*D) koʻrsatilgan barcha fikrlar toʻgʻri

7. Didaktik vositalar deganda nimalar tushuniladi?

*A) o‘quv va ko‘rgazmali qo‘llanmalar, namoyishli qurilmalar, texnik vositalar
B) darslik, rasmlar, jadvallar, nutq, o‘quv-ustaxonasi jihozlari, laboratoriyalar, axborot
vositalari, o‘quv jarayonini tashkil etish va boshqarish vositalari
C) o‘quv qo‘llanmalari, darsliklar, jadvallar, maketlar, modellar, o‘quv-texnik vositalar,
mebel, o‘quv-laboratoriya qurilmalari, ko‘rgazmali vositalar D) barchasi

8. Nimalar o‘zida o‘quv-tarbiyaviy maqsadga erishish uchun zarur bo‘lgan moddiy yoki ma’naviy qadriyatlarni aks ettiradi va odatda, ular ta’lim metodlariga mos holatda foydalaniladi?

A) ta’lim maqsadi B) ta’lim usullari *C) ta’lim vositalari D) didaktik o‘yinlar

9. An’anaviy ravishda qo‘laniladigan ta’lim vositalariga nimalar kiradi?

A) o‘quv va ko‘rgazmali qo‘llanmalar, namoyishli qurilmalar, texnik vositalar
*B) darslik, rasmlar, jadvallar, nutq, o‘quv-ustaxonasi jihozlari, laboratoriyalar, axborot
vositalari, o‘quv jarayonini tashkil etish va boshqarish vositalari
C) o‘quv qo‘llanmalari, darsliklar, jadvallar, maketlar, modellar, o‘quv-texnik vositalar,
mebel, o‘quv-laboratoriya qurilmalari, ko‘rgazmali vositalar D) barchasi

10. Qaysi fikr notoʻgʻri?

A) Didaktik vositalar metodlar singari ta’limiy, tarbiyaviy va rivojlantiruvchi funktsiyalarni bajaradi, bundan tashqari o‘quvchilarning o‘quv-bilish faoliyatini hosil qilish, boshqarish va nazorat qilish vazifalarini bajaradi.
B) Didaktik vositalar audivizuallik tafsilotida motivatsion, axborot, ta’lim jarayonini boshqarish, optimallashtirish funktsiyalarini bajaradi, fanni o‘qitish bilan bog‘liq holda ta’lim vositasi tanlanadi.
C) O‘qituvchi o‘zining ixtiyori bo‘yicha ko‘rgazmali material, o‘quv qo‘llanmadan foydalanishi mumkin, ta’lim vositasini qo‘llashning yana bir jihati albatta ta’lim jarayonining tarkibiy qismi sifatida aks ettirishidir.
*D) Ta’lim vositasini tanlab olish ta’lim metodini tanlab olish bilan bog‘liq emas.

11. Agar ta’limning faol metodlari tanlangan boʻlsa, u holda qanday ta’lim vositalaridan foydalaniladi?

*A) o‘quv qo‘llanmalari, darsliklar va ta’limning texnik vositalaridan
B) aktiv-texnik vositalari C) ko‘rgazmali vositalaridan D) barchasidan

12. Agar ta’limning amaliy metodlari tanlangan boʻlsa, u holda qanday ta’lim vositalaridan foydalaniladi?

A) o‘quv qo‘llanmalari, darsliklar va ta’limning texnik vositalaridan
*B) aktiv-texnik vositalari C) ko‘rgazmali vositalaridan D) barchasidan
13. Agar ta’limning faollikni nisbatan kam talab etadigan (o‘quvchilar eshitadi, ya’ni hikoya, ma’ruza, tushuntirish, ekskursiya) metodlari tanlangan boʻlsa, u holda qanday ta’lim vositalaridan foydalaniladi?
A) o‘quv qo‘llanmalari, darsliklar va ta’limning texnik vositalaridan
B) aktiv-texnik vositalari *C) ko‘rgazmali vositalaridan D) barchasidan

14. Ta’lim vositalarini tasniflashda qanday asoslarga ko‘ra yondashish mumkin?

1) faoliyat subyektiga ko‘ra; 2) faoliyat obyektiga ko‘ra; 3) o‘quv axborotiga munosabatiga ko‘ra; 4) o‘quv jarayonidagi vazifasiga ko‘ra.
*A) 1, 2, 3, 4 B) 1, 2, 3 C) 2, 3, 4 D) 1, 3, 4

15. Faoliyat subyekti bo‘yicha ta’lim vositalari qanday vositalarga bo‘linadi?

A) material ta’lim va ideal ta’lim vositalariga *B) o‘rgatish va o‘rganish vositalariga
C) yangi materialni o‘rganish vositalari, takrorlash, mustahkamlash, umumlashtirish
vositalari, bilimlarni nazoart qilish vositalari, o‘quv jarayonini tashkil etish va
boshqarish vositalari hamda axborot vositalariga
D) kommunikatsiya (muloqot) va o‘quv ishlari vositalariga

16. Faoliyat obyektlari bo‘yicha ta’lim vositalari qanday vositalarga bo‘linadi?

*A) material ta’lim va ideal ta’lim vositalariga B) o‘rgatish va o‘rganish vositalariga
C) yangi materialni o‘rganish vositalari, takrorlash, mustahkamlash, umumlashtirish
vositalari, bilimlarni nazoart qilish vositalari, o‘quv jarayonini tashkil etish va
boshqarish vositalari hamda axborot vositalariga
D) kommunikatsiya (muloqot) va o‘quv ishlari vositalariga

17. O‘quv axborotiga munosabatiga ko‘ra ta’lim vositalari qanday vositalarga bo‘linadi?

A) material ta’lim va ideal ta’lim vositalariga B) o‘rgatish va o‘rganish vositalariga
*C) yangi materialni o‘rganish vositalari, takrorlash, mustahkamlash, umumlashtirish
vositalari, bilimlarni nazoart qilish vositalari, o‘quv jarayonini tashkil etish va
boshqarish vositalari hamda axborot vositalariga
D) kommunikatsiya (muloqot) va o‘quv ishlari vositalariga

18. O‘quv jarayonidagi vazifasiga ko‘ra ta’lim vositalari qanday vositalarga bo‘linadi?

A) material ta’lim va ideal ta’lim vositalariga B) o‘rgatish va o‘rganish vositalariga
C) yangi materialni o‘rganish vositalari, takrorlash, mustahkamlash, umumlashtirish
vositalari, bilimlarni nazoart qilish vositalari, o‘quv jarayonini tashkil etish va
boshqarish vositalari hamda axborot vositalariga
*D) kommunikatsiya (muloqot) va o‘quv ishlari vositalariga

19. Material ta’lim vositalari nimalar boʻlishi mumkin?

*A) o‘quv qo‘llanmalari, darsliklar, jadvallar, maketlar, modellar, o‘quv-texnik vositalar,
mebel, o‘quv-laboratoriya qurilmalari, ko‘rgazmali vositalar
B) chizmalar, sxemalar, diagrammalar, tasviriy, san’at, nutq, xat va boshqalar
C) o‘quv kinofilmlari; diafilmlar; kompyuterlar
D) magnitofon tasmalari; radioeshittirish; teleko‘rsatuvlar

20. Ideal ta’lim vositalari nimalar boʻlishi mumkin?

A) o‘quv qo‘llanmalari, darsliklar, jadvallar, maketlar, modellar, o‘quv-texnik vositalar,
mebel, o‘quv-laboratoriya qurilmalari, ko‘rgazmali vositalar
*B) chizmalar, sxemalar, diagrammalar, tasviriy, san’at, nutq, xat va boshqalar
C) o‘quv kinofilmlari; diafilmlar; kompyuterlar
D) magnitofon tasmalari; radioeshittirish; teleko‘rsatuvlar

21. Quyidagi qaysi izohlar notoʻgʻri?

1) ideal vositalar – bu «fikrlar haqidagi fikrlar»: o‘qituvchi ularni o‘rgatish uchun belgilangan shaklda ko‘rsatishi zarur;
2) verbalizatsiya – abstrakt simvollar tarzida ko‘rsatiladigan vosita(grafiklar, jadvallar, chizmalar);
3) materializatsiya – nutq bayoni tarzida ko‘rsatiladigan vosita(tahlil, muhokama qilish, dalil keltirish);
4) Material va ideal vosita bir-birini to‘ldiradi, material vosita qiziqish va diqqatni uyg‘otish, amaliy harakatlarni amalga oishirish bilan bog‘liq bo‘lsa, ideal vositalar mantiqiy muhokama, materialni tushuntirish, nutq madaniyati, yod olish bilan bog‘liq.
A) 1, 2 B) 1, 3 *C) 2, 3 D) 1, 4

22. Nima vazifa, muammo, masalalarni hal etish, turli mashqlarni bajarish jarayonidir?

A) kommunikatsiya * B) oʻquv ishi C) ta’lim D) texnik vosita

23. Nima kodlash (o‘qituvchi nutqidagi atamalarda), uzatish (yozilish) va o‘quvchilarning axborotni qabul qilishi (tushunish va dastlabki eslab qolish) sanaladi?

*A) kommunikatsiya B) oʻquv ishi C) ta’lim D) texnik vosita

24. Ta’limning texnik vositalariga nimalar kiradi?

A) o‘quv qo‘llanmalari, darsliklar, jadvallar, maketlar, modellar, o‘quv-texnik vositalar,
mebel, o‘quv-laboratoriya qurilmalari, ko‘rgazmali vositalar
B) chizmalar, sxemalar, diagrammalar, tasviriy, san’at, nutq, xat va boshqalar
*C) o‘quv kinofilmlari; diafilmlar; kompyuterlar; magnitofon tasmalari; radioeshittirish;
teleko‘rsatuvlar D) barchasi

25. Ta’limning texnik vositalarini qqanday turlarga ajratish mumkin?

A) axborot; aralash(kombinatsion); trenajyor B) audiovizual vositalar
C) bilimlarni nazorat qilish vositalari *D) barchasi

26. Ta’ limning texnik vositalari qanday funksiyalarni bajaradi?

1) ta’limning sifati va samaradorligini oshiradi; 2) o‘quv jarayonining jadallashuvini ta’minlaydi; 3) o‘quvchi-talabalarni idrok qilishga yo‘naltiradi; 4) o‘quvchi-talabalarda bilimlarni egallashga nisbatan katta qiziqish hosil qiladi; 5) dunyoqarashni, ishonchni, o‘quvchi-talabalarning axloqiy qiyofasini shakllantirishga yordam beradi; 6) o‘quv ishiga nisbatan o‘quvchi-talabalarda emotsional munosabatni oshirishni ta’minlaydi; 7) bilimlarni nazorat, o‘zini-o‘zi nazorat qilishni ta’minlaydi.
A) 1, 3, 5, 7 B) 2, 3, 4, 6 *C) barchasini D) 1, 2, 4, 6, 7