1 мавзу: Ҳужжатларни классификациялаш ҳақида умумий тушунча

Alfavit katalogda barcha mavjud resurslarining tasviri mualliflarning familiyalari yoki sarlavhalarning alfaviti bo‗yicha joylashtiriladi. Tasvirlarning shu tartibda joylashtirilishi, birinchidan, konkret bir asarning muallifi va sarlavhasi kitobxonga ma‘lum bo‗lgan bir asarning bor yoki yo‗qligini aniqlash, ikkinchidan, muayyan muallifning kutubxona muassasasi fondida mavjud bo‗lgan asarlari bilan tanishish imkonini beradi.
Alfavit katalogi kutubxonada biror muallifning qanday kitoblari bor, degan savolga javob beradi. Alfavit katalogini avtorlar katalogi deb ham atashadi.
Kitobxonlarning muayyan masalalarga yoki tor konkret masalalarga doir manbaalarga bo‗lgan talablari sistemali va predmet kataloglari yordamida qondiriladi.
Sistemali katalogda barcha resurslar ularning fan sohalari bo‗yicha mazmuni va belgilariga qarab guruhlarga ajratiladi. Ular umumiydan xususiyga tomon izchillikda bo‗linadigan tarmoqlarga ko‗ra guruhlanadi.
Predmet katalogi tuzilayotganda barcha resurslarning mazmuniga asoslanadi, bibliografik tasviri bilim sohalari bo‗yicha emas, hujjatda bayon etilayotgan predmet nomlarining alfavit tartibiga binoan joylashtiriladi.
Kutubxonalarda yana boshqa kataloglar:

• 
  nomerli katalog,
  
• 
  xronologik katolog,
  
• 
  geografik katalog,
  
• 
  lug‗at kataloglari ham mavjud bo‗lib, bunday kataloglar kutubxonalarning turi va tipiga qarab tashkil etilgan.
  

Elektron katalog – elektron kutubxonaning asosiy elеmеnti hisoblanadi. Elеktron katalogi bo‗lmagan elеktron kutubxonani ―elеktron kollеktsiya‖ dеb atash mumkin. Elеktron kutubxona fondi elеktron shakldagi rеsurslardan iborat bo‗lgani sababli, elеktron rеsurslar tavsifini tuzishga mo‗ljallangan ―Dublin yadrosi‖ mеtama'lumotlaridan foydalanilishi maqsadga muvofiq. Ma'lumki, an'anaviy kutubxona kataloglari kutubxona fondidan alohida joyda saqlanadi va katalog kitoblar fondini kitobxonga ochib bеrishga xizmat qiladi. Kitobxon katalogdan foydalanishi uchun kutubxonaga borishi kеrak. Elеktron kutubxona elеktron katalogining har bir elеktron kartochkasi elеktron kutubxonadagi har bir hujjatga bog‗langan bo‗ladi va undan masofadan turib foydalanish mumkin.