1 мавзу: Ҳужжатларни классификациялаш ҳақида умумий тушунча

Sarlavha sohasi va javobgarlik haqidagi ma’lumotlar sohasi hujjat to‗g‗risidagi asosiy ma‘lumotlarni o‗z ichiga oladi. U sarlavha va sarlavhaga bog‗liq ma‘lumotlardan, hujjatni yaratish va nashr etishda ishtirok etgan shaxs, korxona, tashkilot haqidagi ma‘lumotlar bo‗lishi mumkin. Bu sohaga asosiy sarlavhadan tashqari parallel sarlavha, sarlavhaga taalluqli boshqa ma‘lumotlar, to‗ldiradigan ma‘lumotlar, mazmunini yoritib beradigan ma‘lumotlar bo‗lishi mumkin. Ba‘zi holatlarda asarning janrini belgilovchi ma‘lumotlar, ya‘ni roman, povest, qissa, hikoya, g‗azal, she‘r, darslik, xrestomatiya, lug‗at va b. beriladi.
Asosiy sarlavhada nashrning asosiy mazmunini aks ettiruvchi sarlavhasi titul varraqning boshida joylashtiriladi. Sarlavhalar qisqartirilmaydi. Sarlavhaga oid ma‘lumotlar asosiy sarlavhani ochib beradi. Tushuntiradiyo ki nashrning xarakterini, maqsdaini ko‗rsatadi.
Parallel sarlavha — bu asosiy sarlavha bilan birga boshqa tilda berilgan sarlavhadir. Agar kitobda ikki tilda sarlavha berilgan bo‗lsa, birinchi kitob
qaysi tilda yozilgan bo‗lsa hsha tilda tasvir berilib, parallel belgisi orqali parallel sarlavha kitobda qanday yozilgan bo‗lsa, o‗sha holatda yoziladi.
Sarlavhaga taalluqli ma’lumotlarda asosiy sarlavhaning butun mazmunini, kitobni kimlarga mo‗ljallanganligini ko‗rsatuvchi ma‘lumotlar yoziladi.
Javobgarlik haqidagi ma’lumotlarga muassasa va tashkilotni, shu nashrni tayyorlashda ishtirok etgan shaxsning, tarjimonning, tuzuvchining, ikkinchi, uchinchi mualliflarning, so‗z boshi yozgan shaxsning familiyalari ko‗rstailib (/) qiya chiziq belgisi qo‗yiladi.
Xususiy ma’lumotlar sohasi faqat ma‘lum bir turdagi hujjatlarga xos bo‗lgan ma‘lumotlarni o‗z ichiga oladi. Xususiy m‘alumotlar sohasiga kartografik, nota, alohida normativ va texnik hujjatlar, elektron resurslar kiradi. Bu sohada axborot manbasida yozilgan quyidagi ma‘lumotlar beriladi: masshtab (masshtab so‗zi tasvirda yozilmaydi) kartografik proekt, koordinatlar va h.k.) nota nashrlarida partitura, partiya, ovoz haqidagi ma‘lumotlar beriladi. Nashr sohasi — bu sohada nashrning takrorlanishi haqida ma‘lumotlar beriladi. Bu ma‘lumotlarni yozishda qisqartirishlar ishlatiladi. Nashrning tartib raqami arab raqami bilan beriladi.