Bog'liq ТЕХНОЛОГИЯ ФАНИНИ ЎҚИТИШ МЕТОДИКАСИ МАЖМУА 2020 ТЕХ таъл
ўқув фанлари
Синфлар
ҳафталик умумий соат
Жами йиллик соат лар
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Давлат ихтиёридаги соатлар
20
22
24
24
30
32
33
34
35
33
33
320
10860
1.
Она тили ва адабиёт
8
8
10
10
9
7
5
5
5
4
4
75
2542
2.
ўзбек тили/рус тили
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
20
680
3.
Хорижий тил
3
3
3
3
3
2
2
19
646
4.
Тарих
2
2
3
3
3
3
3
19
646
5.
Давлат ва ҳуқуқ
асослари
1
1
1
1
4
136
6.
Инсон ва жамият
1
1
34
7.
Иқтисодий билим
асослари
1
1
1
1
4
136
8.
Математика
5
5
5
5
5
5
5
5
5
4
4
53
1797
9.
Информатика
1
2
2
2
7
238
10.
Физика, астрономия
2
2
2
2
4
4
16
544
11.
Кимё
2
2
2
2
2
10
340
12.
Биология
1
2
2
2
2
1
2
12
408
13.
Табииёт ва география
1
1
1
1
1
2
2
2
2
2
15
509
14.
Одобнома
1
1
1
1
4
135
15.
Ватан туйғуси
1
1
2
68
16.
Миллий истиқлол ғояси ва маънавият асослари
1
1
1
3
102
17.
Мусиқа маданияти
1
1
1
1
1
1
1
7
237
18.
Тасвирий санъат
1
1
1
1
1
1
1
7
237
19.
Чизмачилик
1
1
2
68
20.
Меҳнат
1
1
1
1
2
2
2
1
1
1
1
14
475
21.
Жисмоний тарбия
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
22
746
22.
Чақириққача ёшларни тайёрлаш
2
2
4
136
Мактаб ихтиёридаги соатлар
2
2
2
2
2
2
2
2
2
6
6
30
1018
Умумий соатлар
22
24
26
26
32
34
35
36
37
39
39
350
11878
Амалий меҳнат машғулоти (кун ҳисобида)
6
6
10
16
20
Ҳар бир давлатда таълим тизимига қаратилган эътибор ва берилаётган таълимнинг сифати, шу давлатнинг тараққиёти ва келажагини белгилайди. Бугунги кунда мустақил тараққиёт йўлидан бораётган мамлакатимизнинг узлуксиз таълим тизимини ислоҳ қилиш ва такомиллаштириш, унга илғор педагогик ва ахборот технологияларни жарий қилиш ва таълим самарадорлигини ошириш давлат сиёсати даражасига кўтарилди. Шу ўринда умумтаълим мактабларида ўқитиладиган меҳнат таълими фанининг бугунги холати, ундаги мавжуд муаммоларни тахлил қилиш ва уларни ечимини топиш орқали нуфузини кўтаришга қаратилган вазифаларни белгилаб олиш талаб этилади. Бунинг учун меҳнат тарбиясининг вужудга келиши ва қадимда фарзандларга меҳнат қилишга ўргатиш қай тарзда олиб борилганлиги меҳнат таълими фанининг тарихий ривожланиш босқичларини ўрганиб чиқиш орқали унинг нуфузини тушушига таъсир этган омилларни ўрганиб чиқилди.
ўрта Осиёда ёшларга меҳнат таълими беришнинг йўлга қўйилиши Шарқ мутафаккирларининг педагогик ғоялар узоқ ўтмишга бориб тақалади. ўрта Осиёдан ўтган қадимий буюк ипак йўли Хитой, Византия, Ҳиндистон шаҳарлари билан боғланиб, маданият ва саноатни ривожлантиришга, илмга бўлган қизиқишга алоҳида эътибор беришни тақозо этган.Маълумки, ибтидоий жамиятда кишилар ўзларининг жуда оддий меҳнат фаолияти жараёнида кўпгина ехтиёжларини қондирганлар. Ўғил болалар эркаклар билан юриб ов қилиш, қурол ясаш ишларини бажарганлар. Қизлар эса уйда қолиб, оналарига қарашиб, уй меҳнатининг барча турларини ўрганганлар. Бу даврда меҳнат тарбияси фақат оила доирасида олинар эди. Ота-оналар болаларига меҳнат қилиш асосида ахлоқ ва одобдан сабоқ бера бошлаганлар. Ёшларимизни тарбиялаш учун кўпроқ шарқ мутафаккирларининг дуру-жавҳарига тенг маънавий мерослари мисол бўла олади. Абу Наср Фаробий, Ахмад Яссавий, Баховуддин Нақшбандий, Имом ал-Бухорий, Абу Райхон Беруний, Абу Али ибн Сино, Ал-Хоразмий, Ал-Фарғоний, Фирдавсий, Амир Темур, Навоий ва Бобур сингари жаҳонга таниқли ва шулар сингари бошқа ақл эгаларининг ижтимоий-сиёсий, фалсафий таълимотларига таянганлар. Қадимда ҳунар ўрганиш муқаддас саналган. Ҳар бир киши келажак авлодларига ўзидан қолдирган такрорлаш ҳунарларини ўргатиб келгусида касбий фаолиятларини белгилаб берилган. Меҳнат тарбияси шу даврнинг сиёсий тузилишига мос бўлган.
Меҳнат таълими фанининг фан сифатида умумий ўрта таълими мактабларига кириб келиши совет иттифоқи йилларига тўғри келади. Бу даврларда меҳнат таълими фанинини ишлаб чиқариш меҳнати билан уйғунлаштирилди. Бир гуруҳ ўқитувчилар ва методистлар мактабда ўқитиладиган фанларни ҳаёт билан боғлаш учун мактабда меҳнат таълими фанини мустақил фан сифатида киритилиши зарурлиги таклифини берадилар. Иккинчи гуруҳ педагоглар биринчи гуруҳ фикрларини инкор қилиб мактабларда ўқитиладиган бошқа фанларни ўқитишда ҳам меҳнатга ўргатиш мумкунлигини маъқулладилар. 1920 йилдан бошлаб мактаб ўқув режасида фан сифатида эмас балки комплекс тизими, кейинчалик лойиҳа тизими асосида ўқитила бошланди. 1932 йилда бошланғич ва ўрта мактабларнинг ўқув дастурлари ва режими тўғрисидаги қарорида мактабларда фан асосларини предметли ўқитиш ишлаб чиқилади. Ўқув режасига бошқа ўқув фанлари билан бир қаторда меҳнат таълими ҳам мустақил предмет бўлиб кирди.
