1-Mavzu. "Tashqi iqtisodiy faoliyat va raqobat menejmenti" fanining predmeti, vazifasi va oʻrganish usullari

13-Mavzu. Xalqaro iqtisodiy va valyuta-moliyaviy tashkilotlari
1.Xalqaro valyuta fondi (XVF) qachon tashkil etilgan?
1944 yil iyulida AQSH ning Bretton-Vudse shahrida o‘tkazilgan BMT ning konferensiyasida tashkil etilgan
2. Xalqaro valyuta fondi (XVF) qachon faoliyatini boshlagan?
1947 yil mart oyida faoliyat boshladi va bosh binosi Vashingtondan joy oldi.
3. Xalqaro rivojlanish assosiasiyasi (XRA) qachon asos solingan?
1956 yil asos solingan
4. Yevropa tiklanish va taraqqiyot banki (ETTB) qachondan boshlab faoliyat yuritmoqda?
1991 yildan buyon faoliyat yuritadi
5. Oʻzbekistonning XFVga aʼzoligiga qachon qabul qilindi?
1992-yil 27 apr.da Oʻzbekiston XVF aʼzoligiga qabul qilindi va Toshkent shahrida uning vakolatxonasi ochildi
15-Mavzu. Tashqi iqtisodiy faoliyatni kreditlash

1. 
   Xalqaro kreditning tamoyillari boʻlmagan javobni tanlang? qaytarishlilik muddatlilik: to‘lovlilik moddiy ta’minlanganlik maqsadga yo‘naltirilganlik:
   

2. Tijorat kreditlari nimani bildiradi? tashqi savdo va xizmatlar bilan bevosita bog‘langan;
3. Moliyaviy kreditlari nimani bildiradi? har qanday maqsadlarga ishlatiladigan, shu jumladan, to‘g‘ri kapital qo‘yilmalar, investitsion obyektlami qurish, qimmatbaho qog‘ozlami sotib olish, tashqi qarzni to‘lash, valyuta intervents iyasini o ‘tkazishlardir
4. Oraliq kreditlari nimani bildiradi? kapital, tovar va xizmatlami olib chiqarishning aralash shakllariga xizmat qilish uchun tayinlangan, masalan, pudrat ishlarini bajarish shaklida.
5. Koʻrinishi boʻyicha valyuta shaklidagi kredit qanday kredit? banklar tomonidan pul shaklida beriladigan kreditlarga bo‘linadi
6. Xalqaro kreditning qanday shakllari bor? Xalqaro bank krediti;
Xalqaro tijorat krediti.


7. Ko‘rinishi bo'yicha kreditlarning qanday turlari bor?tovar va valyuta

16-mavzu testlari
1.Faoliyatning huquqiy asosi deganda nimani tushunasiz?
Tashqi iqtisodiy faoliyat to‘g‘risida O‘zbekiston Respublikasining qonuni

2. “Tashqi iqtisodiy faoliyat to‘g‘risida” O‘zbekiston Respublikasining qonuni - … Qonun tashqi iqtisodiy faoliyatni amalga oshirish bilan bog‘liq munosabatlarni tartibga soladi.

3. Keltirilgan javoblarning qaysi birida “Tashqi iqtisodiy faoliyat to‘g‘risida” O‘zbekiston Respublikasining qonunining asosiy vazifasi koʻrsatilmagan?

Quyidagilardan tashqarisi:

tashqi iqtisodiy faoliyatni amalga oshirishda O‘zbekiston Respublikasining iqtisodiy xavfsizligini ta’minlash,
uning iqtisodiy suvereniteti va iqtisodiy manfaatlarini himoya qilish,
milliy iqtisodiyot rivojini rag‘batlantirish,
mamlakat iqtisodiyotining jahon iqtisodiy tizimiga integratsiyalashuvi uchun shart-sharoitlar yaratish

4.Tashqi iqtisodiy faoliyatning asosiy prinsiplaridan biri qaysi javobda keltirilgan?

Shulardan biri:

tashqi iqtisodiy faoliyat subyektlarining erkinligi va iqtisodiy mustaqilligi;
tashqi iqtisodiy faoliyat subʼyektlarining tengligi;
savdo-iqtisodiy munosabatlarni amalga oshirishda kamsitishlarga yo‘l qo‘yilmasligi;
tashqi iqtisodiy faoliyatni amalga oshirishdan o‘zaro manfaatdorlik;
tashqi iqtisodiy faoliyat subyektlarining huquqlari va qonuniy manfaatlari davlat tomonidan himoya qilinishi.
5.TIFni tartibga solish sohasida O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining vakolatlaridan biri keltirilgan javobni toping?
Shulardan bittasi:

tashqi iqtisodiy faoliyatni rivojlantirish strategiyasini ishlab chiqadi;

O‘zbekiston Respublikasining iqtisodiy xavfsizligini, iqtisodiy mustaqilligi va iqtisodiy manfaatlari himoya qilinishini ta’minlaydi;
tashqi iqtisodiy faoliyat sohasida O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomalarini tuzadi;
O‘zbekiston Respublikasining to‘lov balansini ishlab chiqadi;
chet eldan olinadigan kreditlar uchun O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining kafolatlarini beradi;
O‘zbekiston Respublikasining chet ellardagi mulkiga egalik qiladi, undan foydalanadi va uni tasarruf etadi;
qonunchilikka muvofiq boshqa vakolatlar

6. O‘zbekiston Respublikasi Tashqi savdo vazirligining vakolatlaridan biri keltirilgan javobni toping?

Shulardan biri:

tashqi savdo faoliyati sohasida yagona davlat siyosatini ishlab chiqadi va uning amalga oshirilishini ta’minlaydi;

tashqi savdo faoliyatini tartibga solish sohasidagi davlat boshqaruvi organlari ishini muvofiqlashtiradi
qonunchilikda belgilangan vakolatlari doirasida tashqi savdo faoliyati subyektlari faoliyatini muvofiqlashtiradi va tartibga solib turadi;
tashqi savdo faoliyati sohasiga oid qonunchilik bazasini takomillashtirish yuzasidan takliflar ishlab chiqadi;
qonunchilikka muvofiq boshqa vakolatlar
7. Oʻzbekiston Respublikasi investisiyalar va tashqi savdo Vazirligi hayotga joriy etadigan asosiy strategik vazifalarni va yoʻnalishlardan birini toping?

8.Tashqi iqtisodiy faoliyatni tartibga solish sohasidagi vakolatli davlat organlaridan birini toping?

O‘zbekiston Respublikasi Tashqi savdo vazirligi
O‘zbekiston Respublikasi Investitsiyalar bo‘yicha davlat qo‘mitasi

17-Mavzu. Xalqaro tovarlar oldi-sotdi shartnomalari

Xalqaro tijorat amaliyotida … shartnoma deb ataladi?
Moddiy-buyum shaklidagi tovarlarning oldi-sotdi shartnomasi
2. Oldi-sotdi shartnomasi nima? tijorat hujjati boʻlib, tashqi savdo bitimida rasmiylashtiriladi.

3. Oldi-sotdi shartnomasini tuzish deganda nimani tushunasiz? uni tartibga solish va sotuvchi hamda xaridorning ushbu shartnomadan kelib chiqadigan huquq va majubriyatlari BMTning oldi-sotdi shartnomalari toʻgʻrisidagi konvensiyasida bir xillashtirilgan

4. Agar tomonlar oʻrtasida kelishuv boʻlmasa, u holda …
5. MDH mamlakatlarining qonunlariga koʻra, oldi-sotdi shartnomasi boʻyicha … oldi-sotdi shartnomasi boʻyicha xaridorning tovarga egalik huquqi unga tovar berilgan vaqtdan boshlab kuchga kiradi
6. Shartnoma tuzishdan oldin birinchi tomonning vazifasi nima? Bir tomon shartnoma loyihasini ishlab chiqadi,

7. Shartnoma tuzishdan oldin ikkinchi tomonning vazifasi nima? boshqa tomon esa uni oʻrganadi va qoʻshimchalar kiritib, oʻzgartiradi

8. Shartnoma tuzishda tomonlarning vazifasi nima? tomonlar uning barcha shartlarini kelishib oladilar.

9. Shartnoma tuzishda hamma bahsli oʻrinlar hal etilgach…tomonlar shartnoma tuzadilar

shu paytdan boshlab shartnoma boʻyicha tomonlarning huquq va majburiyatlari yuzaga kelad
10. Shartnoma shartlari tavsiflanishida toʻgʻri javobni toping. sotuvchi va xaridor uchun ularning majburiyligi nuqtai nazardan; universalligi nuqtai nazardan
11. Majburiyligi nuqtai nazaridan shartnoma shartlari qanday turlarga boʻlinadi? bitim tuzuvchi tomonlarining nomi;
shartnomaning predmeti;
sifat va soni;
yetkazib berish boʻyicha asosiy shartlar
bahosi;
toʻlov shartlari;
sanksiya va reklamasiyalar (jarimalar,

12. Universalligi nuqtai nazardan shartnoma shartlari qanday turlarga boʻlinadi? Individual

universal
13. Individual, ya’ni faqat bir aniq shartnomaga xos boʻlgan shartlardan biri keltirilgan
javobni tanlang. muqaddimada aks ettirilgan tomonlarning nomi;
shartnomaning predmeti;
tovarlarning sifati;
tovarlarning soni;
bahosi;
yetkazib berish muddatlari;
tomonlarning manzili va imzosi;
14. Universal shartlardan biri keltirilgan javobni tanlang. tovarni qabul qilish-topshirish;
yetkazib berishning asosiy shartlari;
yetkazib berishning asosiy shartlari;
oʻrash-joylash, markirovka;
kafolatlar
sanksiyalar va reklamasiyalar;
fors major holatlari;
arbitraj;
15. … matndan oldin keladi va “shartnoma” soʻzidan oldin boshlanib, undan keyin
shartnoma raqami beriladi. Gap shartnomaning qaysi bandi haqida borayapti? Muqaddima
16. Muqaddimadan keyin ta’riflanadi va uning nomi, tavsifi, modeli, navi va shakllari
koʻrsatiladi. Gap shartnomaning qaysi bandi haqida borayapti? Shartnomaning predmeti

18-Mavzu.

1.Tashqi iqtisodiy faoliyatda marketingTIFda marketingga ta’rif bering? jahon bozorlarining kompleks marketing tadqiqotlarini olib borish, O‘zbekiston Respublikasining eksport salohiyatini oshirish, tashqi bozorlardagi talab-ehtiyojlarni hisobga olgan holda O‘zbekiston Respublikasida ishlab chiqarilayotgan yuqori qo‘shilgan qiymatli mahsulotlarning raqobatdoshligini kuchaytirish hamda rivojlantirish bo‘yicha amaliy chora-tadbirlarni ishlab chiqish va amalga oshirish zaruriyati

2. TIFda marketingni oʻqitishdan asosiy maqsad nima? talabalarda tashqi iqtisodiy faoliyatda marketingning mohiyati va xalqaro iqtisodiy munosabatlarda tutgan uning o‘rni, kompaniyani tashqi bozorga olib chiqish va uni tanitishdagi roli, tashqi bozorlarni kompleks o‘rganish va o‘ziga xos marketing strategiyalarni amalga oshirish yuzasidan zaruriy bilim va amaliy ko‘nikmalarni shakllantirish

3. Korxonaning jahon bozori bilan aloqasi nimada ifodalanadi?
. Korxona mahsulot eksportchisi ham, importchisi ham bo‘lmaydi va xalqaro mehnat taqsimotining boshqa hyech qanday shakllarida ishtirok etmaydi
Korxona vaqti-vaqti bilan tayyor mahsulotlarni eksport qiladi hamda chet eldan tovar va xizmatlarni import qiladi.
Korxona xalqaro mehnat taqsimotida import materiallar yoki tarkibiy qismlar, nou-xauni iste'mol qilish orqali ishtirok etadi yoki aksincha, u yetkazib beruvchi material va yarim tayor mahsulotlar yakuniy mahsulot tarkibida eksport qilinadi.
. Korxona shartnomaviy ishlab chiqarish yoki qo‘shma korxona shaklida xalqaro sanoat va ilmiy-texnik hamkorliklarda ishtirok etadi.
4. Korxonalarning xalqaro mehnat taqsimotida ishtirok etishi sababini toping?
mavjud ishlab chiqarish quvvatlaridan to‘laroqfoydalanishga intilish;
eksport hisobiga ishlab chiqarish apparatini modernizatsiyalash uchun o‘z moliyaviy ahvolini yaxshilash;
mamlakat ichkarisida eksortchi sifatida mashhur bo‘lishga intilish;
mamlakatda raqobatchilik ustunligiga ega bo‘lishni ta'minlash;
chet el valyutasini olish imkoniyati;
xorijiy bozorlarda aylanmalarning rentabelligi yuqori bo‘lishini ta'minlash;
chet eldan qimmatli nou-xaularni olish.
5. Korxonaning jahon bozori bilan aloqasi koʻrinishi qaysi javobda keltirilmagan?
3-savolda yoq gap javob buladi
6. Korxonalarning xalqaro mehnat taqsimotida ishtirok etishi sabablari keltirilmagan
4-savolda yoq gap javob buladi

7. Xalqaro marketing faoliyatiga kirishish sababi boʻlmagan javobni tanlang.

sotuvni kengaytirish
resurslarni sotib olish;
ta'minot manbalarini diversifikatsiyalash
8. Tashqi iqtisodiy aloqalarning kengayishining ijobiy tarafini ko’rsating?
eksport va importda, xalqaro auktsion va savdolarda, chet el korxonalariga kiritiluvchi investitsiyalarda va nihoyat tovar va xizmatlar jahon bozorida namoyon bo‘lib, ko‘plab mamlakatlarda faoliyat ko‘rsatuvchi hamda chet eldagi ishlab chiqarish va sotuv bo‘linmalaridan foydalanuvchi transmilliy korporatsiyalar amalda butun jahon uchun ishlaydi.
9. Tashqi iqtisodiy faoliyatning yuzaga kelishi qachondan boshlangan? 60-yillarida
10. Tashqi iqtisodiy faoliyatning yuzaga kelishi nimalarga olib keldi? xalqaro mehnat taqsimoti, ishlab chiqarish sharoitlarning jadallashuvi va turii mamlakatlarda tovar iste’mol qilishning chuqurlashuv jarayoni asosiy sabab boʻldi
11. Xalqaro marketing sohasida faoliyat koʻrsatmaydigan tashkilotlarni toping?
Yevropa marketing jamiyati (ESOMAR),
Xalqaro marketing federatsiyasi (IFM), bular kiradi
Amerika marketing assotsiatsiyasi (American Marketing Association - AMA)
12. Xalqaro marketing nima? mamlakatlar chegarasidan tashqaridagi tovar va xizmatlar marketingi yoki mahsulot va xizmatlarni ikki yoki undan ortiq mamlakatda ishlab chiqaruvchi va taqsimlovchi xalqaro kompaniya tomonidan amalga oshiriluvchi marketing
13. Xalqaro marketing konsepsiyasining mazmuni va uning rivojlanish yo‘nalishlari
keltirilmagan javobni tanlang? Korxona mahsulot eksportchisi ham, importchisi ham bo‘lmaydi va xalqaro mehnat taqsimotining boshqa hech qanday shakllarida ishtirok etmaydi
Korxona vaqti-vaqti bilan tayyor mahsulotlarni eksport qiladi hamda chet eldan tovar va xizmatlarni import qiladi
Korxona xalqaro mehnat taqsimotida import materiallar yoki tarkibiy qismlar, nou-xauni iste’mol qilish orqali ishtirok etadi yoki aksincha, u yetkazib beruvchi material va yarim tayor mahsulotlar yakuniy mahsulot tarkibida eksport qilinadi
Korxona shartnomaviy ishlab chiqarish yoki qo‘shma korxona shaklida xalqaro sanoat va ilmiy-texnik hamkorliklarda ishtirok etadi.
14. Tashqi iqtisodiy faoliyat marketingining o‘ziga xos xususiyatlaridan biri keltirilgan Tashqi bozorda muvaffaqiyatli faoliyat ko‘rsatish uchun juda katta va maqsadli yo‘nahirilgan hatti-harakatlami amalga oshirish, marketing usullari va tamoyillariga ichki bozorga nisbatan ketma-ketlikda rioya qilish lozim.
Tashqi bozor, uning imkoniyatlari va talablari xalqaro marketing faoliyatida ichki bozorni o‘rganishga nisbatan murakkab va ko‘p mehnat talab qiluvchan jarayondir. U tashqi iqtisodiy aloqalar ishtirokchilari tomonidan mos keluvchi bo‘linmalar tuzish hamda mamlakatdagi yoki xorijiy maslahatchi firmalarning axborot imkoniyatlarida foydalanishni talab qiladi.
Tashqi bozor talablariga javob berish tashqi bozorga chiqqanidan bir necha yil o‘tgandan so‘ng ham raqobatbardoshlik ko‘rsatkichlarini saqlab qoluvchi tovarlarni tayyorlash va ishlab chiqarishni anglatadi.

15. Xalqaro marketing faoliyatining aspektlaridan biri keltirilgan javobni tanlang.

mavjud yoki kutilayotgan xorijiy talabni aniqlash yo‘li bilan u yoki bu mahsulot (tovar, xizmat) turini ishlab chiqarish;
xalqaro bozor talablarini raqobatchilar ishlab chiqaruvchi tovarlarga nisbatan to‘laroq qondiruvchi tovar (xizmat) ishlab chiqarish;
chet ellik iste’molchilar talabiga javob beruvchi mahsulot yaratish bo‘yicha ilmiy-tadqiqot va tajriba-konstruktorlik ishlarini (ITTKI) tashkil etish;
xalqaro bozor va uning strukturasi, muayyan iste’molchilar talabi dinamikasi, chet ellik iste’molchilar talabi va hohish istagi to‘g‘risida ma’lumotlar to‘plash
ishlab chiqarish, sotish va moliyaviy faoliyatni xalqaro bozor manfaatlarini hisobga olgan holda muvofiqlashtirish va rejalashtirish;
tovar mahsulotlarini sotish usullarini takomillashtirish;
xalqaro bozorda ratsional tovar harakatlanishi;
tovar va xizmatlarni sotish sohasida xalqaro nazorat;
ishlab chiqarish va sotish sohasidagi bosh maqsadlarga erishish maqsadida bozor subyektining faoliyatini tartibga solish.

16. Xalqaro marketingning maqsadi nima? firmaning tashqi bozordagi ijobiy imidjini yaratish va qulay natijalarga erishish

17. Xalqaro bozor sub’yektlarining sifati boʻyicha marketing maqsadlaridan biri keltirilgan
mamlakat ichida va importchi mamlakatlarda iqtisodiy yutuqlardan foydalanish.
bandlikka ijobiy ta’sir ko‘rsatish - ichki va tashqi mehnat bozori.
mamlakat ichida va chet elda madaniy, ma’rifiy, sport va boshqa tadbirlarni qo‘llab-quvvatlash.
sotuv hajmining pul va natural ko‘rinishda o‘sishi.
mazkur xalqaro bozor sub’yekti tovarlari egallab turuvchi bozor ulushining mamlakatlar, bozor segmentlari va tovarlar bo‘yicha o‘sishi.
bozor sub’yektlari oluvchi foyda miqdorining o‘sishi.

18. Xalqaro bozor sub’yektlarining miqdori boʻyicha marketing maqsadlaridan biri

keltirilgan javobni tanlang. 17-savoldan oxirgi 3 tasidan biri chiqsa usha tugri
19. Xalqaro bozor sub’yektlarining marketing maqsadlari qanday turlarga boʻlinadi?
Sifat bo’yicha
Miqdor bo’yicha
20. Tashqi iqtisodiy faoliyatda marketingni tashkil etish bosqichlarining 1-2-bosqichlarida
bajariladigan vazifalar nimalardan iborat?