1-мавзу: Тарбиявий ишлар методикаси фанининг

Test savollari:
1....shaxsni muayyan shaklda shakllantirish, kamol toptirish maqsadida turli odamlarning bir-biriga ta’sir ko‘rsatadigan ijtimoiy munosabati
*A) Tarbiya
B) Malaka
S)Bilim
D) Ko‘nikma


2...insoniyatni ilmiy bilimlar, hayot uchun zarur bo‘lgan ko‘nikma va malakalar bilan qurollantirish, tafakkurlarini shakllantirish.
*A) Ta’lim
B) Ko‘nikma
S) Malaka
D) Tarbiya


10-Mavzu:Tarbiya tizimida innovatsiyalar.(2 soat ma’ruza)

1. 
   Innovatsiya, innovatsion jarayon haqida tushuncha
   

2. O‘qituvchining innovatsion faoliyati va uni shakllantirish
3. Ta’lim jarayoniga innovatsiyalarni joriy etish


Tayanch iboralar:
Innovatsiya, innovatsion jarayon, innovatsion faoliyat, innovatsion ta’lim, novatsiya, ta’lim tizimi, interfaol usullar, kubik usuli, zanjir usulu, T-sxema usuli, Venn diagramma usuli


1. Innovatsiya, innovatsion jarayon haqida tushuncha
Hozirgi vaqtda “Innovatsiya tushunchasi” juda keng qo‘llanilmoqda. Innovatsiya so‘zi inglizcha so‘z bo‘lib - yangilik kiritish, yangilik, ya’ni tizim ichki tuzilishini o‘zgartirish, deb ta’riflanadi. Innovatsiya amaliyot va nazariyaning muhim qismi bo‘lib, ijtimoiy-madaniy ob’ekt sifatlarini yaxshilashga yo‘naltirilgan ijtimoiy sub’ektlarning harakat tizimidir. Innovatsiyalar dolzarb, muhim ahamiyatga ega bo‘lib, bir tizimda shakllangan yangicha yondashuvlardir. Ular tashabbuslar va yangiliklar asosida tug‘ilib, ta’lim mazmunini rivojlantirish uchun istiqbolli bo‘ladi. SHuningdek, umuman ta’lim tizimi rivojiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi.
Innovatsiya-ma’lum bir faoliyat maydonidagi yoki ishlab chiqarishdagi texnologiya, shakl va metodlar, muammoni yechish uchun yangicha yondashuv yoki yangi texnologik jarayonni qo‘llash, oldingidan muvaffaqiyatga erishishiga olib kelishi ma’lum bo‘lgan oxirgi natijadir.
Tadqiqotchilar A.I.Prigojin, B.V.Sachonov, A.G.Kruglikov, N.P.Stenapov va boshqalar innovatsion jarayonlar tarkibiy qismlarini o‘rganishning ikki yondashuvini ajratadilar:
- Yangilikning individual mikrosathi.
- Alohida-alohida kiritilgan yangiliklarni o‘zaro ta’sirining makrosathi.
Birinchi yondashuvda, hayotga joriy etilgan qandaydir yangi g‘oya tushuniladi.
Ikkinchi yondashuvda, alohida-alohida kiritilgan yangiliklarning o‘zaro ta’siri, ularniig birligi, raqobati va natijada birining o‘rnini ikkinchisi egallashidir.
Olimlar innovatsion jarayon mikrotuzilmasini tahlil qilishda hayotning davriyligi konsepsiyasini farqlaydilar.
Bu kontsepsiya yangilik kiritishga nisbatan o‘lchanadigan jarayon ekanligidan kelib chiqadi.
Pedagogikaga oid adabiyotlarda innovatsiya jarayonining sxemasi beriladi. U quyidagi bosqichlarni qamrab oladi:
1. Yangi g‘oya tug‘ilishi yoki yangi konsepsiyasini paydo qilish bosqichi, u kashfiyot bosqichi deb ham yuritiladi.
2. Ixtiro qilish, ya’ni yangilik yaratish bosqichi.
3. Yaratilgan yangilikni amalda qo‘llay bilish bosqichi.
4. Yangilikni yoyish, uni keng tadbiq etish bosqichi.
5. Muayyan sohada yangilikning hukmronlik qilish bosqichi. Bu bosqichda yangilik o‘zining yangiligini yo‘qotadi, uning samara beradigan muqobili paydo bo‘ladi.
6. Yangi muqobillik asosida, almashtirish orqali yangilikning qo‘llanish doirasini qisqartirish bosqichi.
Pedagogik innovatsiyada R.N.Yusufbekova innovatsion jarayon tuzulmasining uch blokini farqlaydi: