1 мавзу. Социология фан сифатида. Социология структураси

1 – МАВЗУ. ЁШЛАР СОЦИОЛОГИЯСИ ОБЪЕКТИ ВА ПРЕДМЕТИ. ЁШ ИНСОН ШАХСИ СОЦИОЛОГИЯНИНГ ПРЕДМЕТИ СИФАТИДА

Маъруза режаси:

1. “Инсон”, “индивид”, шахс” тушунчаларининг ўзаро нисбати.

2. Ёш инсон шахсининг социологик структураси.

3. Ёшлар мотивацион доирасининг ўзганиш тенденциялари.

ТАЯНЧ ИБОРАЛАР:
Ёшларни тарбиялашдаги социал муаммолар, ёшларга яратилган шароитлар, таълим-тарбия оиладаги фаолиятлари, илмий амалий таклифларни ишлаб чикиш, ёшларни узига хос турмуш тарзи, ёшлар муаммосини урганиш ва тахлил килиш, хулкига ва кизикишига эътибор бериш.
Ақлий хужум методи савол:
1.Ёшларга таъриф беринг.
2. Ёшлар тўғрисидаги қонун қачон қабул қилинган?
Социология (лотинча sоcietas – жамият ва юнонча Lоgоs – таълимот) – сўзларидан келиб чиққан бўлиб, жамият ҳақидаги фан маъносини англатади. Яхлит тизим сифатида жамият ва алоҳида институтлар, ижтимоий гуруҳлар, жамият тузилмалари ва уларда юз берадиган ижтимоий жараёнларни ўрганади. «Социология» термини фанга француз файласуфи Огюст Конт томонидан киритилган бўлиб, ушбу термин илк бор унинг «Позитив фалсафа курси» асарида (1839) қўлланилган.
Социология – яхлит ижтимоий тизим сифатида жамият ҳақидаги ва унинг айрим таркибий элементлари (шахслар, ижтимоий бирликлар, институтлар) орқали бу тизимнинг амал қилиши ва ривожланиши тўғрисидаги фандир.
Социология бош мақсади- инсон ва унга алоқадор ижтимоий ташкилотларнинг ҳатти-ҳаракатларининг оқилона тарзда тушунтиришдир.
«Социология» атамаси фақат XIX аср бошида – 1838 ва 1840 йиллар оралиғида пайдо бўлди. Уни француз олими Огюст Конт (1798–1857) яратди. Биринчидан, уни энг кучли ва самарали фалсафий йўналишлардан бири, яъни позитивизмнинг асосчиси санашади. Иккинчидан, у қудратли эмпирик фан – социологиянинг отаси ҳисобланади. О.Конт унга ном берди, унинг предмети ва методларини белгилади. XIX асрда жамият тўғрисидаги тажрибали, эмпирик фаннинг вужудга келиши тасодиф эмас, балки муайян гносеологик ва ижтимоий-иқтисодий шарт-шароитларга эга эди.