1-Mavzu: “Quyosh issiqlik qurilmalari va tizimlari

1.3. Insolyasiya. Quyosh nurlanishining spektral tarkibi.

Yer sirtidagi biror yuzga to‘g‘ri keladigan quyoshning nuriy energiyasining oz yoki ko‘pligini belgilashda quyosh radiatsiyasining intensivligi tushunchasidan foydalaniladi.

Quyosh nurlariga tik joylashgan 1 sm² sirtga 1 min da tushuvchi quyoshning nuriy energiyasini to‘g‘ri quyosh radiatsiyasining intensivligi deb aytiladi.

To‘g‘ri quyosh radiatsiyasining muayyan gorizontal yoki og‘ma sirtga tushishi insolyatsiya deyiladi [32]. Insolyatsiyaning kattaligi muayyan sirtga tushuvchi nurlarning tushish burchagiga va to‘g‘ri quyosh radiatsiyasining intensivligiga bog‘liq. To‘g‘ri quyosh radiatsiyasining quyosh nurlariga tik sirtdagi intensivligini S xarfi bilan, Quyosh zenitda bo‘lmaganda to‘g‘ri quyosh radiatsiyasining gorizontal sirtdagi intensivligini xarfi bilan belgilaymiz.

Endi S va orasidagi bog‘lanishni chiqaramiz.Faraz qilaylik, quyosh nurlari gorizontal sirtning kesimi AS ga teng qismiga tushayotgan bo‘lsin. (1-rasm). Quyoshning gorizont bilan xosil qilgan burchak masofasini quyosh balandligi deb yuritiladi va bilan belgilanadi. 1-rasmdan foydalanib ayta olamizki, quyosh nurlariga tik AV sirtga muayyan vaqtda qancha nuriy energiya tushsa, AS sirtga xam o‘shancha energiya tushadi.