1-мавзу. “Олдиндан зўриқтирилган темир-бетон конструкциялар технологияси” фанига кириш

4.27 - расм. Спирал арматурани қувурга ўраш схемаси:

---

1 – план-шайбали олдинги бабка; 2 – қувур ўзаги; 3 – олдинги каретка; 4 – орқа
бабка; 5 – таранглаш қурилмаси; 6 – юкни фиксатсия қилиш механизми; 7 – 
тормоз қурилмаси; 8 – арматура ўрамини тутгич 
Биринчи холда арматура чиқиндиси бўлмайди ва иккинчисида эса 
халқаларни кесиш оқибатида арматуранинг калта бўлаклари ҳосил бўлади. 
Завод шароитида олдиндан зўриқтирилган Конструкцияларни ишлаб 
чиқаришда ташқи тиргаклардан фойдаланиш кенг тарқалган. Иншоот
элементларини бир бирига улаш мақсадида арматура халқаларини ҳам ҳосил 
қилиш зарур. 
Олдиндан зўриқтирилган узун ўлчамли, катта ва оғир темир-бетон 
Конструкцияларни тайёрлашда стенд усулидан фойдаланиш кенг тарқалган. 
Арматурани тайёрлаш технологиясига кўра пакетли ва узун стендлар 
мавжуддир.
Пакетли стендларда арматура элементларни тайёрлаш учун 
қолипловчи майдонга параллел равишда жойлаштирилган махсус
қурилмалар мавжуд бўлади. Узун стендларда арматурани навбати билан
қолиплаш ўқи бўйича стенднинг бутун узунлиги бўйича тортиб 
таранглаштирилади. 
Пакетли стендларда симлар пакетини тайёрлаш ва таранглаштириш
қуйидаги тартибда амалга оширилади (4.28- расм).
Юқори мустахкамликка эга арматура сими ўрами ўрам ўрнатгичга 
жойлаштирилади ва хар бир симнинг учи тормозлаш қурилмасининг,
симни тозалаш қурилмаси ва тешикли диафрагмаларнинг тешиклари орқали 
ўтказилади 
Сўнгра симларнинг учи тўлқинли қисқичларнинг пластиналари
орасига ўрнатиб сиқилади ва пона ёки болт билан маҳкамланади. 
4.28-расм. 6248 пакет стенди:
1
-ўрам ўрнатгич; 2 – тормоз роликлари блоки; 3 – 
пресс; 4 – судраб тортиш конвеери; 5 – пакетларни кўчириш аравачаси; 6 – тиргак 
ва тортиш қурилмалари; 7 – СМ-513Б гидродомкрати; 8 – кўтаргич 
Йиғилган пакет занжирли конвеер кареткасининг маҳкамлагичига 
ўрнатилади ва маҳкамлагич тиргакдан маълум бир масофада ўрнатилган
оҳирги ўчиргичгача судраб борилади. 

---

Пресс ёрдамида иккинчи тўлқинли қисқич йиғилади ва пакетнинг
иккинчи учи ташкил қилинади. Учинчи тўлқинли тўлқинли қисқичда
симлар сиқилгандан сўнг улар узилади ва тайёр пакет столдан олинади ва
пакет тайёрлаш шу кетмакетликда олиб борилади. Пакетлар кўприкли кран
ёрдамида ўрнатиладиган жойига олиб борилади ва бош ва охириги
тягаларга таранглаштириш учун ўрнатилади (4.29- расм).
Тарангланган арматурани бўшатишни бир текисда олиб бориш лозим.
Қабул қилинган технология, маҳсулот тури ва арматура классига қараб
таранглик кучини узатиш қуйидагича олиб борилади: ҳар бир элементни
алоҳида ёки уларнинг гуруҳларини кучли домкратлар ёрдамида.
Ўрамли ва арқонли арматурани бўшатиш учун понасимон
гидродомкрат, винтли ва қумли мосламалар, айлантириш тиргаклари ва
бошқалардан фойдаланилади. Понасимон мосламалар стенддаги
таянчларнинг бир томонида таянч ва қисқичлар ўртасида арматурани
таранглаштиришни бошлашдан олдин ўрнатилади. Тарангликни бўшатишда
қўзғалувчи пона гайка ёрдамида тепага тортилади. Бу вақтда кучлар бир
маромда таянчлардан бетонга узатилади. Қумли мосламалардан
стендлардаги сим пакетлар ва кучли қолиплардаги стерженли 
арматураларни бир маромда бўшатиш учун фойдаланилади. Стендларда
уларни таянчлар ва қўзғалувчи траверсалар орасига ўрнатилади. 
Кучли қолипларда эса уларни кучли қолип тагига ўрнатилади ва бу
унинг чекка қисмларини таянчлар билан бирга қолипда ўрта томонбир
маромда силжишининг имконини беради.