1-mavzu: Nazariy mexanika bo‘limining qisqacha tarixi. Vazifalari, maqsadi, umumiy tushunchalari. Bog‘lanishlar va ularning reaksiyalari. Kesishuvchi kuchlar sistemasining muvozanat shartlari

1-mavzu:

Nazariy mexanika bo‘limining qisqacha tarixi. Vazifalari, maqsadi, umumiy tushunchalari. Bog‘lanishlar va ularning reaksiyalari. Kesishuvchi kuchlar sistemasining muvozanat shartlari.

1. Nazariy mexaniqa nimani o’rgatadi?

S. Moddiy jismlar harakatining umumiy qonunlari va ularning muvozanatlari, shuningdek jismlarning bir–biri bilan o’zaro ta’sirini o’rganadigan fanga nazariy mexaniqa deyiladi..

2. Mexaniq harakat deb nimaga aytiladi?

D.Jismlarning fazoda vaqtga bogliq ravishda bir–biriga nisbatan vaziyatini о‘zgartirishiga mexaniq harakat deyiladi..

3. Statika deb nimaga aytiladi?

1. 
   Kuchlar to’g’risida umumiy bilim beruvchi va kuchlar ta’siridagi Moddiy jismlarning muvozanatini o’rgatuvchi nazariy mexaniqaning bo’limiga statika deyiladi..
   

4. Kuch deb nimaga aytiladi?

B. Moddiy nuqtalarning o’zaro ta’sirlarining miqdoriy o’lchoviga kuch deb ataladi..

5. Erkin jism deb nimaga aytiladi?

B. Jism fazoda ixtiyoriy yо‘nalishda harakatlana olsa, bunday jism erkin jism deyiladi..

6. Statikaning birinchi aksiomasini aniqlang.

D. Erkin jismga istalgan ikkita nuqtasiga miqdorlari teng, yo’nalishi esa shu nuqtalardan o’tuvchi tо‘g‘ri chiziq bo’yicha bir tomonga yo’nalgan ikkita kuch ta’sir etsa, bunday kuchlar ta’sirida jism muvozanatda bo’ladi.

7. Statikaning ikkinchi aksiomasini aniqlang.

2. 
   Nolga ekvivalent sistemani jismga ta’sir etuvchi kuchlar sistemasiga kushish yoki undan ayirish bilan kuchlar sistemasining jismga ta’siri o’zgarmaydi..
   

8. Statikaning uchinchi aksiomasini aniqlang.

B. Jismning biror nuqtasiga qo’yilgan turli yo’nalishdagi ikki kuchning teng ta’siri etuvchisi miqdor jixatdan shu kuchlarga qurilgan parallelogramning ular qo’yilgan nuqtasidan o’tuvchi dioganaliga teng bo’lib, shu diogonal bo’ylab yo’naladi..

9. Statikaning to’rtinchi aksiomasini ko’rsating.

1. 
   Ikki muvozanatdagi jism bir–biri bilan о‘zaro teng va bir tо‘g‘ri chiziq bo’ylab qarama – qarshi tomonga yo’nalgan kuchlar bilan ta’sirlashadi..
   

10. Statikaning beshinchi aksiomasini aniqlang.

S. Jismning biror nuqtasiga qo’yilgan turli yo’nalishdagi ikki kuchning teng ta’siri etuvchisi miqdor jixatdan shu kuchlarga qurilgan parallelogramning ular qo’yilgan nuqtasidan o’tuvchi dioganaliga teng bo’lib, shu dioganal bo’ylab yo’naladi.

11. Bog’langan jism deb nimaga aytiladi?

B. Jismning harakati yoki holati biror sabab bilan chegaralangan bo’lsa, unga bog’langan jism deyiladi..

12. Bog’lanish deb nimaga aytiladi?

S. Jismni harakatga keltiruvchi sababga bog’lanish deyiladi..

13. 
    Kuchlar orasidagi burchaklar quyidagi qaysi formuladan topiladi?
    

 

А. Fsin₁ F₂sin₂ Rsin_; В^{. F1} _ ^F2 _ ^R ;. sin₂ sin₁ sin

1 1 1 F₁2 F₂2 R2

С.  _ ; Д.   ;

F₁ F₂ R sin₂ sin₁ sin

13. 
    Bir nuqtada kesishuvchi kuchlar sistemasi deb nimaga aytiladi ?
    

S.Ta’sir chiziqlari bir nuqtada kesishadigan kuchlar sistemasi bir nuqtada kesishuvchi kuchlar sistemasi deyiladi.

15. 
    Kesishuvchi kuchlarning muvozanat shartlari qanday ifodalanadi?
    

А ; ; ;

15. 
    Statik aniq masala deb nimaga aytiladi ?
    

B. Tenglamalar sonidan noma’lumlar soni kam bo’lsa;.

17. Statik aniqmas masala deb nimaga aytiladi?

S. Tenglamalar sonidan no’malumlar soni kо‘p bо‘lgan masala;.

18. Bog’lanish reaksiya kuchi qayoqqa yо‘nalgan bо‘ladi?

D. Jismning harakatini bog`lanish cheklayotgan tomonga qarama–qarshi tomonga yо‘nalgan bо‘ladi..

19. Kuchning tekislikdagi proyeksiyasi deb nimaga aytiladi?

1. 
   Kuchning boshi va uchini tekislikdagi proyeksiyalari orasidagi yo’nalishli kesmaga aytiladi.
   

20. 
    Kuchni analitik usulda qо‘shish formulasini ko’rsating.
    

А. R F _kx F _ky F _kz ; В. RF_kx F_ky F_kz ;

С. R R xR _R ; Д. R R_x² R_y² R_z² .

20. 
    Absolyut qattiq jism deb nimaga aytiladi?
    

B. Kuchlar ta’sirida ixtiyoriy ikki nuqtasi orasidagi masofa o’zgarmas bo’lgan jismga aytiladi.
22. Moddiy nuqta deb nimaga aytiladi?

S. Ulchamlari e’tiborga olinmaydigan jismga aytiladi.

23. Statika masalalari qanday usullar yordamida yechiladi?

A. Geometrik va analitik usul..

24. Boglanish reaksiyasi kuchi deb nimaga aytiladi?

S. Boglanishning jismga kursatadigan ta’siriga..