1-mavzu. Moliyaning mohiyati va funksiyalari reja: Moliyaning mohiyati va zarurati. Moliyaning funksiyalari



Download 376,92 Kb.
bet105/127
Sana04.02.2022
Hajmi376,92 Kb.
#431420
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   127
Bog'liq
Moliya qismi ma\'ruza matni

Sof defitsit – o’z tarkibiga ko’ra byudjet investisiyalaridan tashqari bo’lgan davlat byudjeti xarajatlaridan iborat.
Umumiy defitsit – nafaqat to’g’ri byudjet investisiyalari balki joriy byudjet yilida qaytariladigan va hukumat tomonidan kafolatlangan, kredit hisobidan amalga oshiriladigan investisiyalardan ham iboratdir.
Fikrimizcha, umumiy defitsit byudjet defitsitining real hajmini to’liqroq ifoda etadi. Chunki bunda hukumat kafolatlangan kreditlaridan samarali foydalanishni nazorat qilish imkoniga ega bo’ladi.
O’zbekiston Respublikasi hukumati uchun ikkinchi metadologiyaning katta ahamiyatga ega ekanligiga asosiy sabab shundaki hozirgi kunga qadar mamlakatimiz iqtisodiyotiga jalb qilingan kreditlarning 80 %dan ortiq qismi respublika hukumatiningi kafolati asosida olingan kreditlardan iboratdir. Demak ulardan foydalanishda nazoratni kuchaytirish davlat byudjet defitsiti oshishining oldini oladi.
Mamlakatimiz iqtisodiyotini tarkibiy jihatdan qayta qurishning zarurligi yirik investision xarajatlarni talab qildi. Xususiy sektorga mansub korxonalarning xorijiy investisiyalarni va investision kreditlarni jalb qilish imkoniyati cheklangan sharoitda, davlat bosh islohotchi sifatida xorijiy investisiyalar va kreditlarni jalb qilish muammosining chuqurlashuviga yo’l quymaydi. Bu esa o’z navbatida mamlakatimiz hukumatining xorijiy valyutadagi majburiyatlarining ko’payishiga olib keldi.
Demak, byudjet defitsitining iqtisodiyotni muvozanatlashtirishdagi roliga baho berishda har bir mamlakatning moliya-byudjet siyosatidan kelib chiqish lozim. Byudjet defitsitining o’sishi natijasida makroiqtisodiy ko’rsatkichlarida qanday ijobiy o’zgarishlar yuz berganligini aniqlash lozim. Masalan, davlat byudjet defitsitining yuqori darajada o’sishi davlat investisiya xarajatlarining o’sishi oqibatida yuzaga keladi. Bunday sharoitda byudjet defitsitining iqtisodiyotga ta’sirini baholash uchun iqtisodiy o’sish suratidagi soliq tushumlaridagi o’zgarishlarni va ishsizlik darajasini baholash lozim, chunki investision xarajatlar ishlab chiqarish samaradorligini oshirish, yangi ish o’rinlarini yaratish imkonini beradi. Ayni vaqtda investisiya xarajatlarini samarasiz tarzda amalga oshirish byudjet defitsitining iqtisodiyotga nisbatan salbiy ta’sirini yuzaga keltiradi. Xususan, davlat mablag’lari hisobiga moliyalashtirilgan investision loyihalarning o’zini oqlamasligi qilingan xarajatlarni tuliq kapitalga aylanishiga, hukumat to’lovlarining oshib ketishiga olib keladi. Buning oqibatida byudjet defitsitini qoplash muammosi yanada chuqurlashadi va ko’pchilik hollarda hukumat defitsitni qoplashning inflyatsion manbalaridan foydalanishga majbur bo’ladi. Bunda byudjet defitsitining oshishi hisobiga iqtisodiy o’sishni rag’batlantirishga erishilsa, u holda byudjet defitsiti faol shaklga ega bo’ladi.

Download 376,92 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   127




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish