1-mavzu. “Mikroiqtisodiyot” fanining predmeti, vazifalari va metodi

Nazorat savollari

1. 
   Jamiyatdagi iqtisodiy muammolarni idrok etishda “Mikroiqtisodiyot” fanining roli.
   
2. 
   Mikroiqtisodiyot fani predmeti, vazifalari va metodi nimalardan
   
3. 
   iborat?
   
4. 
   Tanlash muammosi deganda nimani tushunasiz?
   
5. 
   Iqtisodiy tahlil metodologiyasi haqida tushuncha bering.
   

Mustaqil ta’lim uchun savol va topshiriqlar

1. 
   Iqtisodiyotning doimiy va bosh muammosi hamda uning yechimi.
   
2. 
   Tanlash muammosining hal etilishi bo’yicha o’rganilayotgan mamlakatlar tajribasi.
   

ILOVALAR

1. ilova

   Bozor tarkibining tasniflanishi
   1.	Bozor munosabatlari ning obyektiga qarab:	iste‘mol tovarlari bozori, xizmatlar, sanoat mahsulotlari, xom – ashyo, qimmatli qog’ozlar bozori va boshqalar;
   2.	Bozor munosabatlari ning subyektiga qarab:	xaridorlar va sotib oluvchilar bozori;
   3.	Geografik joylashuviga qarab:	mahalliy bozor, jahon bozori;
   4.	Raqobat muhitiga qarab:	mukammal raqobatlashgan bozor, nomukammal raqobatlashgan bozor;
   5.	Tarmoqlar bo’yicha:	avtomobil bozori, neft bozori;
   6.	Sotish xarakteriga qarab:	ulgurji va chakana bozor;
   7.	Qonunchilikka muvofiqligiga qarab:	qonuniy va noqonuniy bozor, ―qora bozor.

2. 
   ilova
   

   	Tushunchalar
   1.	Mikroiqtisodiyot	alohida iqtisodiy subyektlar (iste‘molchilar, ishchilar, investorlar, firmalar va boshqa) faoliyatini o’rganadi. Mikroiqtisodiyot – bozor sharoitida konkret tovar va xizmatlarni ishlab chiqarish va iste‘mol hajmi, narh- larning shakllanishi, resurslarning tarmoq- lararo qayta taqsimlanishi, iste‘molchilarning tovar sotib olishi, ishlab chiqaruvchilarning esa uni ishlab chiqarish, sotish va shu kabi boshqa savollarni o’rganadi.
   2.	Resurslar	inson uchun kerakli bo’lgan mahsulotlarni ishlab chiqarishda foydalaniladigan moddiy ne‘matlar va xizmatlar yig’indisidir.
   3.	Ehtiyoj	shaxsni xayot faoliyatini ushlab turish uchun shart bo’lgan obyektiv ehtiyojlar. Ehtiyojlar bir- lamchi (oziq – ovqat mahsulotlari) va ikkilam- chi (tafakkurni kuchaytirish) bo’lishi mumkin.
   4.	Alternativ xarajatlar	bir tovarni ishlab chiqarish, uning sonini oshirish uchun boshqa bir tovardan voz ke- chish alternativ harajatlar, yoki voz kechil- gan imkoniyatlar xarajatlari.
   5.	Bozor	alohida, mustaqil qaror qabul qiluvchi xo’ja- lik yurituvchi subyektlar hamda sotuvchi va xaridorlar o’rtasidagi o’ziga xos shakldagi munosabatlar yig’indisidir.
   6.	Uy xo’jaliklari	moliyaviy masalalarni birgalikda xal qiluv- chi, bir tom ostida yashaydigan shaxslardan iborat xo’jalik birligidir. Uy xo’jaliklari iste‘- molchilar sektoriga tegishlidir.
   7.	Firma	ishlab chiqarish faoliyati bilan shug’ullanadi- gan, asosiy ishlab chiqarish muammolarini shaxsan o’zi xal qiladigan iqtisodiy subyektdir. Firma ishlab chiqaruvchi sektoriga tegishlidir.
   8.	Davlat	keng ma‘noda xo’jalik subyekti va bozorni nazorat qilish xuquqiga ega yuridik va siyo-

   		siy xokimiyat organlari yig’indisidir. Davlat o’z faoliyatida jamiyatdagi farovonlik, sa- maradorlikni oshirishga xarakat qiladi.
   9.	Bozor iqtisodiyoti tizimi	xususiy tadbirkorlik, tanlash erkinligi, raqo- bat muhitiga asoslanadi. Bozor iqtisodiyotida alohida subyektlarning shaxsiy qiziqishlari inobatga olinadi.

3. 
   ilova
   

Ushbu tushunchalarning mazmunini yoriting

Mikroiqtisodiyot
Ehtiyojlar
Iqtisodiyotning doimiy va bosh muammosi – ehtiyojlarning cheksizligi va iqtisodiy resurslarning cheklanganligidir.
Bozor iqtisodiyotining Tasniflanishi

4. ilova

Klaster

5. ilova

Venna diagrammasi
Mikroiqtisodiyot Makroiqtisodiyot

1. 1.

2. 2.

3. 3.

6. 
   ilova
   

Tavsiya etiladigan adabiyotlar

1. 
   Egamberdiev E. Mikroiqtisodiyot. O’quv qo’llanma. –T.: 2005.
   
2. 
   Экoнoмическaя теoрия: учебник / И.К. Стaнкoвскaя, И.A. Стрелец. - 5-е изд., перерaб. и дoп. –М.:Эксмo, 2010. –C.480. (Пoлный курс MBA)
   
3. 
   Abulqosimov H va boshqalar. Iqtisodiy bilim asoslari. O’quv qo’llanma. –T.: Akademiya, 2010. – 304 b.
   
4. 
   Сaфрoнчук М.Л. Микрoэкoнoмикa. Курс лекций. –М.: Из. ЭКСМO, 2006. –C.256.
   
5. 
   Вечкaнoв Г.С. Экoнoмическaя теoрия. – спб.: –Питер, 2009.
   

–C.448.

Web-resurslar

1. 
   www.nber.org – mikro va makro iqtisodiyot sohasidagi iqtisodiy ko’rsatkichlar.
   
2. 
   www.hse.ru – Rossiya oliy iqtisodiyot maktabi - Davlat universitetining tadqiqot ishlari.
   
3. 
   www.libertarium.ru – iqtisodiyot nazariya sohasidagi olimlarning maqolalari.
   
4. 
   www.iew./unizh.ch/grp/fehr/absdb - Tsyurex universiteti, mikroiqtisodiyot sohasidagi ilmiy tadqiqot ishlari.
   
5. 
   www.econ-canada.com/stuident/links/mikro2.htm - Gregoriy Menk’yu mikroiqtisodiyot sohasidagi ilmiy ishlari.
   
6. 
   www.almaz.com./nobel/economies - iqtisodiyot sohasida Nobel mukofotlari haqida ma’lumot.
   
7. 
   www.ilrg.com – internet qidiruv tizimi.